تاسیس نخستین کرسی یونسکو در حوزه علوم زمین در کشور

نخستین کرسی جهانی یونسکو در حوزه علوم زمین کشور با نام مخاطرات زمین شناختی ساحلی Coastal Geo-Hazard Analysis  ۳ دسامبر ۲۰۲۱ از سوی یونسکو به طور رسمی به پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور ابلاغ شد.

 

به گزارش روابط عمومی کمیسیون ملی یونسکو-ایران، مصوبه نخستین کرسی جهانی یونسکو در حوزه علوم زمین کشور با نام مخاطرات زمین شانسی ساحلی ۳ برای یک دوره چهار ساله (قابل تمدید) به ریاست حمید نظری اعلام و ابلاغ رسمی شد.

برابر شیوه نامه ثبت درخواست جهت اخذ کرسی در سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد ، طرح Persian Carpet: Coastal Geo- Hazard Analysis: (Persian Gulf, Oman Sea and Caspian Sea) از  سوی پژوهشکده علوم زمین به عنوان بازوی آکادمیک سازمان زمین شناسی و بنابر موافقت و اعلام پشتیبانی فراگیر مالی و عملیاتی رؤسای محترم وقت سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور (دکتر راضیه لک) و پژوهشکده علوم زمین (دکتر مرتضی طالبیان) درآبان ماه ۱۳۹۷ به همت همکاران در مدیریت روابط بین الملل سازمان به کمیسیون ملی یونسکو در ایران تقدیم شد.

باتوجه به پیشینه بین المللی و ماهیت پژوهشی فعالیت­های سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور و وجود بستر یگانه آموزشی- پژوهشی همچون پژوهشکده علوم زمین در ساختارآن اخذ کرسی یونسکو به عنوان یک افتخار ملی در عرصه جهانی نشان از توانایی و جایگاه والای علمی پژوهشکده و سازمان زمین شناسی در کشور دارد.

پژوهشکده علوم زمین که طی مجوز شماره ۳۱۵ مورخ ۱۲ اسفند ۱۳۷۲  شورای عالی گسترش در سال ۱۳۷۳ تأسیس شد تا سال ۹۶-۹۷ در طی ۲۳ دوره موفق به پذیرش بیش از ۴۰۰ دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد و اجرای یک دوره دکتری از میان پذیرفته شدگان کنکور سراسری و یک دوره دکتری از میان دانشجویان ایرانی متقاضی تبدیل به داخل مشغول به تحصیل در آلمان بوده است.

افزون بر فعالیت های آموزشی، پژوهشکده علوم زمین انجام پروژه­های ملی و بین المللی کاربردی از قبیل پروژه­هایی در پیوند با زمین شناسی زمین لرزه­ها، چهنه بندی خطر لرزه ای کشور، مطالعات زمین شناسی و برآورد خطر لرزه ای نیروگاه­های هسته­ای بوشهر، آسیب شناسی و ارائه راهکار نجات دریاچه ارومیه، ارزیابی وکاهش خطرات سیلاب با بهره گیری از علوم زمین و مطالعات آب و هوای دیرینه و زمین شناسی زیست محیطی ، طراحی و تهیه شیوه نامه عملیاتی تهیه نقشه های یکپارچه سرور پایه  موسوم به نقشه های نسل دوم را به مراه عضویت فعال اعضای هیات علمی در انجمن های علمی، کمیته ­ها و کارگروه­ های ملی و بین المللی چون کمیته ملی علوم زمین یونسکو، فرهنگستان علوم، آیین نامه۲۸۰۰ ، زمین لغزش و زلزله، کارگروه دریاچه ارومیه، سیلاب، گرد و غبار در کارنامه دارد.

بی تردید درک درست از این رویداد بزرگ در اخذ کرسی جهانی یونسکو با توجه بر توانایی­های بین المللی و ساختاری کرسی ها و دانشگاه­ های همزاد در بازسازی ساختاری، توسعه، نوگرایی و به روز آمدی می­تواند نقطه عطفی در هدایت علمی و دمیدن روح امید در کالبد جامعه زمین شناسی کشور به شمار آید.

UNITWIN کلمه اختصاریبرای «برنامه شبکه سازی و همزادسازی دانشگاهی» یونسکو (University Twining and Networking Scheme) است . این برنامه در سال ۱۹۹۲ و در راستای قطعنامه­ای مصوب بیست و ششمین نشست کنفرانس عمومی ایجاد شد. موضوع برنامه کرسی­های یونسکو و دانشگاه­های همزاد به تأسیس کرسی­های یونسکو و ایجاد شبکه­های همزاد در مؤسسه­های آموزش عالی مربوط است.

این برنامه یونسکو مهمترین ابزار سازمان برای ظرفیت سازی در مؤسسه­های آموزش عالی و پژوهشی است و یونسکو این ظرفیت سازی را از طریق تبادل دانش و به اشتراک گذاشتن آن در سایه انسجام و اتحاد بین المللی انجام می دهد. بنابراین راهبرد سازمان برای توسعه مؤسسه­های علمی، ترویج

همکاری­ های جنوب- شمال، جنوب- جنوب و همکاری­ های مثلثی است. مؤسسه­ هایی که به این طریق توانمند شده­اند در مشارکت با سازمان­های غیر دولتی، بنیادها و سازمان­های بخش خصوصی و دولتی فعالیت­ می­ کنند و نقش مهمی در ترویج آموزش عالی ایفا می­ کنند. برنامه کرسی­ های یونسکو/ دانشگاه­ های همزاد راه را برای مشارکت جامعه آموزش عالی و جامعه پژوهشی با یونسکو در اجرای برنامه­های سازمان و تحقق اهداف توسعه هزاره هموار می­ کند.

برنامه کرسی­ های یونسکو/ دانشگاه­ های همزاد، فعالیت­ هایی چون آموزش، پژوهش و تبادل دانشگاهیان را شامل می­ شود و زمینه را برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات در حوزه­های فعالیت یونسکو هموار می­ کند. اکثر پروژه­ های انجام شده درچارچوب این برنامه ماهیتی بین رشته­ ای و بین بخشی دارند و به همه بخش­های برنامه­ ای یونسکو مربوط می­ شوند، ضمن اینکه اجرای آن­ها همکاری و مشارکت فعال دفاتر منطقه­ ای، مؤسسه­ ها و مراکز یونسکو را طلب می­کند. کمیسیون­های ملی با کمک به ترویج این برنامه در سطح ملی وتسهیل اجرا و ارزیابی تأثیرگذاری آن نقش قابل توجهی در پیشبرد برنامه ایفاد

می­ کنند.

به خاطر ماهیت بین رشته­ای آن، برنامه کرسی­ های یونسکو/ دانشگاه­ های همزاد یکی از بین بخشی ترین برنامه­ های سازمان یونسکو بشمار می­ رود.

ارتباط موضوعی، آینده نگری و تأثیرگذاری از مهمترین اهداف برنامه دانشگاه ­های همزاد (UNITWIN) هستند. تاکنون پروژه ­های اجرا شده در چارچوب

کرسی­ های یونسکو و دانشگاه­های همزاد در ایجاد برنامه ­های نوین آموزشی، تولید اندیشه­های نو از طریق پژوهش و تفکر و روان سازی فرآیند غنای

برنامه­ های دانشگاهی موجود، با احترام به تنوع فرهنگی، مفید و مؤثر عمل کرده­ اند.

به علت ماهیت و انعطاف پذیری برنامه کرسی­ های یونسکو/ دانشگاه­ های همزاد، دانشگاه­ها اختیار و آمادگی بیشتری برای پاسخگویی به نیازهای جدید یادگیری و پژوهشی خواهند داشت، آن هم در دنیایی که با تغییرهای سریع فن آوری، اجتماعی و اقتصادی روبه روست.