روز جهانی کتاب و حق مؤلف-۳ اردیبهشت : ۲۳ آوریل

هدف از اختصاص روزی برای بزرگداشت کتاب و حق مؤلف ، تجلیل جهانی از کتاب و مؤلفین، تشویق همگان و به‌خصوص جوانان برای کشف لذت خواندن، تقدیر و حمایت از کسانی که در رشد و اعتلای فرهنگی و اجتماعی جامعه بشری نقش و سهم بسزایی داشته‌اند، توسعه صنعت نشر، ترویج جریان آزاد کتاب و تضمین دسترسی عموم به آن و بالاخره جلب توجه سازمانها، انجمن‌ها، نهادهای دولتی و خصوصی به این آسانترین و ارزنده‌ترین روش کسب دانش، بیان احساس و اندیشه و قدیمی‌ترین وسیله ارتباط معنوی و کلید توسعه آموزش پایه، مبارزه با فقر و توسعه فراگیر است.

ـ تشویق جریان آزاد کتاب و سایر کالاهای فرهنگی از طریق ترویج موافقت‌نامه فلورانس و پروتکل نایروبی و سایر اسناد حقوقی؛

ـ ترغیب کودکان و نوجوانان به کتابخوانی با استفاده از تکنولوژی‌های جدید و رسانه‌ها؛

ـ ترجمه و انتشار و توزیع آثار ادبی و فرهنگی مهم کشورها به زبانهای دیگر در چارچوب مجموعه آثار ادبی برگزیده جهان؛

ـ انتشار نمایه ترجمه، تنها منبع آماری مربوط به ترجمه در جهان؛

ـ ارائه برنامه‌هایی به منظور تسهیل دسترسی به کتاب و تشویق کتابخوانی بین جوانانی که از اینترنت استفاده می‌کنند، نظیر باشگاه کتابخوانی رایانه‌ای ؛

ـ زنان در رایانه، جایزه ادبی برای کودکان و نوجوانان، طرح «کتاب فی جریده» در کشورهای عربی، طرح کتابخوانی برای همه در کشورهای امریکای لاتین .

در جریان سی‌ویکمین اجلاس کنفرانس عمومی یونسکو در تاریخ آبان ۱۳۸۰ برنامه جدید دیگری با عنوان پایتخت جهانی کتاب تصویب شد. طبق این برنامه هر سال یک شهر توسط اتحادیه‌های بین‌المللی مربوط به کتاب و صنعت نشر و مؤلفین با همکاری یونسکو با عنوان پایتخت جهانی کتاب انتخاب شده و به مدت یک سال (از آغاز روز جهانی کتاب تا شروع آن در سال بعد) مناسبت‌هایی به صورت متمرکز در این شهر اجرا خواهد شد.

موضوع ویژه روز جهانی کتاب و حق مؤلف سال ۲۰۰۹، شناخت و بررسی کارکرد و نقش کتاب در توسعه آموزش کیفی و پیوند میان انتشارات و حقوق بشر است.

روز جهانی کتاب و حق مؤلف در ۵ مارس ۲۰۰۵ در ایرلند و بریتانیا برگزار شد و برای ترویج کتابخوانی طی مراسمی ۱۳ میلیون کتاب بین مدارس و مراکز پیش‌دبستانی توزیع گردید.

مجموعه مراسمی نیز در ۲۳ آوریل برابر با ۳ اردیبهشت در سراسر جهان برگزار خواهد شد، از جمله “مراسم کتابخوانی“، “میزگرد محافل ادبی“، مراسم رسمی اعلام بیروت به عنوان پایتخت جهانی کتاب سال ۲۰۰۹ ، نمایشگاه در دانشگاه ایالتی ویکتوریا، استرالیا به مناسبت اعلام ملبورن به عنوان شهر ادبیات در چارچوب شبکه جهانی شهرهای خلاق، برگزاری مراسم روز جهانی کتاب و حق مؤلف در گراند دوشه لوکزامبورک، برپایی مجموعه مراسمی در مکزیک توسط اتحادیه کتابفروشان مکزیک، نشست تخصصی آلن دوباتون، فیلسوف و نویسنده استرالیایی در ملبورن، برگزاری مراسم عمومی کتابخوانی توسط کمیسیون ملی یونسکو آندورا، برپایی جنبش کتابخوانی توسط کمیته ملی نیجریه، مسابقه کتابخوانی، نمایشگاه کتاب و آثار هنری، برگزاری سه سمینار بین‌المللی در زمینه حق مؤلف، صنایع فرهنگی و بخش صنایع دیداری – شنیداری توسط کمیته حق مؤلف کلمبیا، برگزاری مجموعه مراسمی همزمان با نمایشگاه بین‌المللی کتاب سارایوآ بسنی و هرزگوین.

هر چند روز جهانی کتاب و حق مؤلف برنامه جدیدی است اما از سال ۱۹۹۵ تاکنون میلیون‌ها نفر در بیش از ۱۰۰ کشور جهان به‌طور مرتب در فعالیتهای مربوط به روز جهانی شرکت‌کرده‌اند.

کمیسیون ملی یونسکو ـ ایران نیز ظرف ۶ دهه فعالیت خود همواره در جهت ترویج کتاب و کتابخوانی تلاش کرده است. انتشار مجموعه‌ای از آثار نفیس برای معرفی فرهنگ و تمدن ایران زمین و ترجمه آثار مهم یونسکو در زمینه‌های فرهنگی، علمی و آموزشی و رسانه‌ای به زبان فارسی و برگزاری نشست‌های تخصصی بررسی کتاب با حضور کارشناسان و صاحبنظران کتاب و نشر از جمله فعالیتهای عمده کمیسیون به منظور تحقق هدف فوق محسوب می‌شود.

کمیسیون ملی یونسکو «روز جهانی کتاب و حق مؤلف» را به تمامی ناشران، نویسندگان، اهل قلم و عاشقان و شیفتگان کتاب، تبریک می‌گوید.