گزارش مراسم افتتاح "کرسی یونسکو با عنوان "معلمان به مثابه یادگیرندگان مادامالعمر همراه با میزگرد تخصصی-۱۵ شهریور ۱۳۹۴، تهران، دانشگاه فرهنگیان
در این برنامه که با حضور جمع وسیعی از متخصصان، معلمان، دانشگاهیان، کارشناسان، و سیاستگذاران برگزار شد، متخصصانی از حوزههای تربیت معلم، آموزش و پرورش و آموزش عالی در مورد جنبههای مختلف نقش معلم از منظر یادگیری مادامالعمر، به بحث و تبادلنظر پرداختند.
در مراسم افتتاح کرسی، آقایان دکتر سعداله نصیری قیداری، سرپرست کمیسیون ملی یونسکو، دکتر مهدی نوید، دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش، و دکتر محمود مهرمحمدی، سرپرست دانشگاه فرهنگیان و رئیس کرسی یونسکو با عنوان معلمان به مثابه یادگیرندگان مادام العمر، سخنرانی کردند.
آقای دکتر نصیری قیداری ضمن تشکر از مسئولین دانشگاه فرهنگیان جهت همکاری با بخش آموزش کمیسیون ملی یونسکو در تشکیل کرسی و برگزاری مراسم افتتاح و میزگرد تخصصی آن، به نقشی که یونسکو برای آموزش عالی متصور است، اشاره کرد و افزود: ” موسسات آموزش عالی در سراسر جهان در کمک به از میان بردن شکاف توسعه از طریق افزایش انتقال دانش از مرزها، به خصوص کشورهای در حال توسعه و تلاش جهت یافتن راهحلهای مشترک، برای ایجاد چرخش نخبگان و کاهش تأثیرات منفی فرار مغزها، مسئولیت دارند. شبکهها و شراکتهای بینالمللی دانشگاهی بخشی از این راهحل محسوب میشوند که به افزایش تفاهم متقابل و فرهنگ صلح کمک میکنند. وی اضافه کرد:” امروزه در سطح جهانی، ۵ روند در آموزش عالی قابل مشاهده است که عبارتند از:۱- تودهای شدن تقاضا برای آموزش عالی، ۲- متنوع شدن آموزش عالی، ۳- خصوصی شدن آموزش عالی، ۴- تجاری شدن علوم و تولید علم، و ۵- بینالمللی شدن آموزش عالی. روند آخر بر ضرورت ایجاد نظامهای اعتباربخشی و تضمین کیفیت و ارتقای شبکهای شدن آنها در سطح ملی، تاکید دارد.”
سرپرست کمیسیون ملی یونسکو خاطرنشان کرد:”همکاری بینالمللی در آموزش عالی باید بر پایه همبستگی و احترام متقابل و ترویج ارزشهای انسانی و گفتوگوی بین فرهنگی بنا شود. در این راستا یونسکو ۵ محور برای فعالیت در زمینه آموزش عالی در کشورهای عضو تعیین کرده است که عبارتند از : ۱- اصلاح و نوآوری در آموزش عالی،۲- ترویج و ارتقای معیارهای تضمین کیفیت در آموزش عالی،۳- تقویت همکاریهای بینالمللی دانشگاهی با تاکید بر تقویت همکاری سه جانبه و شمال- جنوب ( تایید و شناسایی مدارک تحصیلی)، ۴- پاسخگوئی بیشتر آموزش عالی به تقاضاهای اقتصادی- اجتماعی، ۵- پیوند آموزش عالی و بازار کار، کارآفرینی و تقویت همکاری دانشگاه و صنعت.” وی اضافه کرد: “برنامه کرسیهای دانشگاهی با توجه به محورهای فوق و در چارچوب اهداف بینالمللیسازی و تقویت همکاریهای بینالمللی در حوزه آموزش عالی درکشورهای عضو قرار دارد. هدف از تشکیل کرسیهای دانشگاهی، ارتقای همکاری بین دانشگاهی و گسترش ظرفیتهای نهادی آموزش عالی از طریق به اشتراک گذاشتن دانش و همکاری علمی است. این برنامه، یکی از مولفههای ظرفیتسازی علمی کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته محسوب میشود که از طریق آن دانشگاهها و نهادهای آموزش عالی میتوانند از منابع انسانی و ظرفیتهای علمی و نهادی یکدیگر، برای مقابله با چالشهای جهانی استفاده کنند و به توسعه جوامع خود یاری رسانند. اکنون حدود ۶۵۸ کرسی دانشگاهی در ۱۲۶ کشور وجود دارد و کرسی معلمان به عنوان یادگیرندگان مادامالعمر، نهمین کرسی دانشگاهی است که در ایران تاسیس میشود.”
وی در ادامه ضمن اشاره به اهمیت ویژه یادگیری مادامالعمر در دستور کار جهانی آموزش ۲۰۳۰ یونسکو به همکاری بسیار نزدیک گروه آموزش با موسسه یادگیری مادام العمر یونسکو اشاره کرد و اظهار داشت:” در ارتباط با کرسی معلمان، این کرسی از اهمیت مضاعفی برای ما برخوردار است، یکی به جهت اینکه محورکار آن معلمان است که از دیدگاه یونسکو، معلمان مهمترین عاملان اصلاح کیفیت و نوآوری در نظام آموزشی محسوب میشوند، دیگر هم به خاطر تلفیق بحث معلمان با یادگیری مادامالعمر که بر تغییر نقش آنها از “انتقال دهنده دانش” به ” تسهیلگر یادگیری” دلالت دارد، آنچه که در تفاهمنامه این کرسی با یونسکو آورده شده، به خوبی خطمشی فعالیتهای کرسی را در ایران و ارتباط آن با منطقه و جهان را ترسیم میکند که عبارتند از:
– ارتقای نظام یکپارچه آموزش، پژوهش، اطلاعرسانی و مستندسازی در زمینه توسعه حرفهای و ارتقای پایگاه معلمان،
-تسهیل همکاری میان پژوهشگران بلندپایه و برجسته بینالمللی و استادان دانشگاهها و سایر موسسههای آموزشی در ایران و کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه و سایر مناطق جهان،
– برگزاری آموزشهای کوتاهمدت برای معلمان و ترویج مبادله هیئت علمی و دانشجویان،
-پژوهش در زمینه توسعه حرفهای و ارتقای پایگاه معلمان،
– توسعه و اجرای سیاستهای یادگیری مادامالعمر برای معلمان،
-تاسیس و تداوم شبکهای از معلمان و نهادهای تربیت معلم
– و به اشتراکگذاشتن دانش و اطلاعات مربوط به معلمان از طریق ایجاد و تداوم یک سایت اینترنتی، برگزاری کنفرانسها و کارگاهها، انتشار خبرنامه در زمینه تربیت معلم.”
سرپرست کمیسیون ملی یونسکو در ایران در خاتمه با اشاره به اینکه این کرسی به عنوان هسته مرکزی جمهوری اسلامی ایران در زمینه تربیت معلم فعالیت خواهد کرد، از کلیه نهادهای دستاندرکار تربیت معلم در کشور اعم از وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، دانشگاهها و انجمنهای علمی تقاضا کرد تا نهایت همکاری را با کرسی معلمان جهت تحقق اهداف مذکور به عمل آورند.
آقای دکتر نوید ادهم دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش ضمن تبریک افتتاح کرسی یادگیری ماداملعمر برای معلمان در دانشگاه فرهنگیان، با تاکید بر این که یادگیری مادامالعمر یک نیاز بینالمللی و روز جهانی است، افتتاح این کرسی در دانشگاه فرهنگیان را به لحاظ توانمندی این دانشگاه در زمینهسازی و ایجاد یک فرهنگ مناسب برای یادگیری مادامالعمر یک فرصت عنوان کرد و در ادامه افزود:”
اگر فرهنگ جامعه پذیرای یادگیری مادامالعمر نباشد، اقدامات در این زمینه به نتیجه نخواهد رسید و اگر پیش فرضمان این باشد که نظام آموزشی از جمله آموزش و پرورش یکی از کارکردهای اصلیش همین کارکرد فرهنگی است، در تحقق این طرحها و برنامهها میتواند نقش جدی داشته باشد.”
وی با تاکید بر ضرورت نهادینه کردن اندیشه یادگیری مادامالعمر در جامعه گفت: “برای ترویج فرهنگ یادگیری مادامالعمر، دست کم در سه بخش نیاز به فرهنگ مناسب داریم که عبارتند از آموزش و پرورش و آموزش عالی، فرهنگ نخبگانی و فرهنگ عمومی جامعه.”
وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: “نکته مهم دیگر، توجه به یادگیری مادامالعمر از منظر گفتمانی است که امروزه در آموزش و پرورش ساری و جاری است؛ یعنی گفتمان تحول بنیادین در آموزش و پرورش. همه قوا در کشور ما امروز به عرصه آمده است تا آموزش و پرورش را که بر کارکرد صرفا آموزشی متمرکز است به یک نهاد فرهنگی و تربیتی تبدل کند و زمینه تربیت نسل جوان متناسب با اقتضائات فرهنگی ایرانی و اسلامی فراهم شود، از این دگرگونی و چرخش تحت عنوان “تحول بنیادین” یاد میشود”.
دکتر نوید افزود:”هدف غایی آموزش و پرورش، فراهمآوردن زمینۀ دستیابی دانشآموزان به مراتبی از حیات طیبه قلمداد و هدفگذاری شده است و این که شرایطی را در آموزش و پرورش و آموزش عالی و در فرآیند تعلیم و تربیت رقم بزنیم که دانشآموزان بتوانند در دستیابی به حیات طیبه مبتنی بر معیارهای اسلامی و آموزه های اسلامی، موفق شوند”.
وی خاطر نشان کرد: ” معلم کسی است که خودش از حیات طیبه برخوردار است، اندیشه، رفتار، شخصیت و شایستگیهای حرفهای او، با این مقیاس سنجیده میشود و فقط توانمندی علمی او کفایت نخواهد کرد. یکی از ویژگیهای چنین معلمی، یادگیری مادامالعمر خواهد بود”.
دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش گفت:” باید معلمی را تربیت کنیم که دارای باور عمیق و دقیق و عاطفی به سوی معارف دینی و انتشاردهنده این نوع از تفکر در جامعه باشد. همچنین این نوع معلم باید اندیشه و ویژگی یادگیری مادامالعمر را تسری و گسترش دهد و بر اساس آنچه که در سند آمده معلم باید فکور، دارای اندیشه تعالی جو و تعالیآفرین و آراسته به فضایل اخلاقی و …باشد”.
دکتر نوید در پایان اظهار امیدواری کرد که دانشگاه فرهنگیان با ظرفیتی که دارد بتواند رسالت اصلی خود را ایفا کند و افزود: “ما هم در شورای عالی آموزش و پرورش آماده هستیم تا این اندیشه را تعمیم دهیم و معلمان یادگیرنده مادام العمر تربیت کنیم.”
آقای دکتر مهرمحمدی، رئیس دانشگاه فرهنگیان و رئیس کرسی یونسکو در زمینه معلمان به عنوان یادگیرندگان مادامالعمر ضمن خیر مقدم به حضار با بیان عبارت “تربیت مقدمه هیچ هدفی نیست بلکه خود عین هدف است”، اظهار داشت: “این عبارت بیانگر آن است که مراتب تربیت احصا شدنی و محدود شدنی نیست و حد یقینی نمیتوانیم برای آن قائل شویم. هر مرحله و درجهای از تربیتیافتگی مقدمهای برای مرتبهای بالاتر است و برای تربیت معلم و رشد و بالندگی وی، هیچ نهایتی متصور نیست، و باید کوشش دائمی و پویش مستمر برای معلم در این راستا اتفاق بیفتد”.
سرپرست دانشگاه فرهنگیان در ادامه با اشاره به عنوان انتخاب شده برای کرسی و ارتباط مفاهیم معلم و یادگیری خاطرنشان کرد: “معلمی یا یاددادن مستلزم قرار داشتن در مدار یادگیری است، هیچ کس نمیتواند خود را یاددهنده بداند پیش از آنکه یک یادگیرنده باشد، به هر میزان که معلم یادگیرنده خوبی است، میتواند یاد دهنده خوبی هم باشد”.
وی با تاکید بر اینکه برای دانشگاه فرهنگیان به عنوان نهاد اصلی تربیت معلم در جمهوری اسلامی ایران مایه افتخار است که موفق شده است در آغازین سالهای تاسیس خود مجوز تشکیل کرسی یونسکو را به دست آورده، افزود: “تاسیس این کرسی در دانشگاه به چند دلیل صورت گرفته است که اولین آن احساس نیاز نسبت به عقبافتادگی گفتمانی در حوزه تربیت معلم کشور است. البته در تکوین گفتمان تربیت معلم به عنوان یک گفتمان تخصصی در حوزه تعلیم و تربیت کشور، فقط به کرسی بسنده نکردیم، اقدامات دیگری نیز در چارچوب برنامه راهبردی دانشگاه در دست پیگیری است، مانند تاسیس پژوهشکده مطالعات تربیت معلم، تاسیس پژوهشکده تعلیم و تربیت اسلامی و … اینها فعالیتهایی است که در کنار هم میتواند به گفتمان تربیت معلم کمک کند. دلیل دیگر، خارج کردن تربیت معلم از مهجوریت است. نکته دیگر، مسئولیت جهانی و بینالمللی است که پذیرفتیم. دانشگاه فرهنگیان با آوردن این کرسی به صحنه میتواند به یکی از وجوه بینالمللی شدن دانشگاه جامه عمل بپوشاند و صریحا متعهد شده است تا دراین عرصه، فعالیتهای جهانی و بینالمللی داشته باشد. کرسی محمل خوبی برای ورود دانشگاه به عرصۀ ایفای نقش بینالمللی است.”
سرپرست دانشگاه فرهنگیان در ادامه اظهار داشت: “کرسی تنها با اتکا به منابع داخلی نقش ایفا نمیکند، وظیفۀ این دانشگاه مدیریت دانش در حوزه تربیت معلم در سطح جهانی است و ما میتوانیم با همراهی کشورهایی که در حوزه تربیت معلم در دانش نظری از ما پیشتر هستند و با بهرهگیری از دانش متخصصان موجود در سطح جهانی، در عرصه بینالمللی کار مدیریت دانش را در حوزه تربیت معلم با تمرکز بر مساله یادگیری مادامالعمر به عنوان یکی از ویژگیهای معلمان به سامان برسانیم”.
وی در پایان اظهار امیدواری کرد با تدارکاتی که در مدیریت بینالملل دانشگاه ترتیب داده شده، و برنامههای پیشبینی شده برای این کرسی در پژوهشکده مطالعات تربیت معلم و شورای راهبردی و حضور شخصیتهای علمی در این شورا، کرسی معلمان به عنوان یادگیرندگان مادامالعمر بتواند در زمره کرسیهای فعال و اثرگذار باشد.
میزگرد تخصصی با عنوان” تبیین نقش معلم بهعنوان یادگیرنده مادامالعمر”
این میزگرد با ریاست آقای دکتر مهرمحمدی، سرپرست دانشگاه فرهنگیان و رئیس کرسی یونسکو با عنوان معلمان بهمثابه یادگیرندگان مادامالعمر، و با شرکت خانم دکتر محب حسینی، رئیس گروه آموزش کمیسیون ملی یونسکو در ایران، آقای دکتر صدری، رئیس دفتر منطقهای آیسسکو در ایران، خانم دکتر ایمانی، دبیر نمونه دبیرستانهای منطقه ۵ تهران، آقای سلطانی، از دبیران نمونه دبیرستانهای استان (به عنوان اعضای پانل) و همچنین متخصصان، معلمان، صاحبنظران و اساتید دانشگاه فرهنگیان تشکیل شد.
در آغاز جلسه آقای دکتر مهرمحمدی اعضای پانل را معرفی کرد و اشاره نمود:” با توجه به اهمیت پیوند نظر و عمل در بحث معلم به عنوان یادگیرنده مادامالعمر، در این پانل از دو معلم برجسته نیز دعوت شده است تا تجارب کاربردی خود را در این میزگرد مطرح نمایند”. پس از آن از اعضای میزگرد درخواست کرد تا به طور اجمالی نظرات خود را مطرح کنند تا پس از آن نقطه نظرات به بحث و تبادلنظر گذاشته شود.
خانم دکتر محب حسینی ضمن تشکر از شورای همکاریهای علمی و ارتباطات بینالمللی و شورای راهبری کرسی در دانشگاه فرهنگیان جهت تشکیل و راهاندازی کرسی، در ابتدا به سابقه و ضرورت تشکیل کرسی در دانشگاه فرهنگیان اشاره کرد و در خصوص جایگاه معلمان و تربیت معلم در دستور کارجهانی آینده آموزش اظهار داشت:”اکنون جامعه بینالمللی درصدد تصویب نهائی چارچوب عمل جهانی آموزش ۲۰۳۰ است که جایگزین برنامه آموزش برای همه خواهد شد و دستور کار جهانی آموزش را تا ۱۵ سال آینده تعیین خواهد کرد. این چارچوب عمل به زودی در یونسکو و سازمان ملل نهائی خواهد شد. در این چارچوب عمل دو نکته قابل تامل است : ۱- بحث یادگیری مادامالعمر، و ۲- موضوع معلمان و تربیت معلم.” وی در ادامه افزود:” موضوع یادگیری مادامالعمر به عنوان اصل کلیدی چارچوب عمل در نظر گرفته شده است. به طوری که در عنوان چارچوب عمل آورده شده است: ” به سوی آموزش و یادگیری مادامالعمر با کیفیت، برابر و فراگیر”. رویکردی که یونسکو در خصوص یادگیری مادامالعمر دارد فراتر از ساختارهای آموزش رسمی، غیر رسمی و آزاد است و بر تضمین فرصتهای یادگیری مادامالعمر برای همه در همه سطوح و گروهای سنی دلالت دارد. یونسکو بر این باور است که باید مفهوم یادگیری مادامالعمر را در کلیه فرآیندهای زندگی اجتماعی و اقتصادی ادغام کرد و به سوی شکلگیری جامعه یادگیرنده گام برداشت. به نحوی که تمام سلولهای اجتماعی به یکدیگر یاد بدهند و یاد بگیرند. ضرورت دارد که افراد در هر سطحی از آموزش برای انطباق با تغییرات علمی، فناوری و زیستمحیطی همیشه آماده یادگرفتن و یاددادن باشند و دولتها و سایر ذینفعان آموزشی مسئولیت دارند فرصتهای یادگیری را برای همه فراهم کنند.”
رئیس بخش آموزش کمیسیون ملی یونسکو در تبیین جایگاه معلمان در چارچوب عمل آموزش ۲۰۳۰ اظهار داشت: “این چارچوب عمل دارای یک هدف اصلی و فراگیر است که با عنوان تضمین آموزش با کیفیت، برابر و فراگیر و ترویج فرصتهای یادگیری مادامالعمر برای همه ذکر شده است. علاوه بر این دارای ۷ هدف ویژه است که حوزهها و سطوح مختلف آموزش از جمله آموزش پایه، ابتدائی و متوسطه، آموزش عالی، آموزش فنی و حرفهای، آموزش توسعه پایدار و… را در بر میگیرد. برای تحقق این اهداف ویژه، سه روش اجرائی پیشبینی شده است که عبارتند از:
الف: ایجاد و بهروز کردن تسهیلات آموزشی ضعیف و ناتوان و ایجاد محیطهای یادگیری موثر، فراگیر، سالم و حساس به جنسیت برای همه تا سال ۳۰۲۰،
ب: گسترش تعداد Scholarship برای کشورهای کم توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه جزایر کوچک و کشورهای افریقائی در آموزش عالی از جمله آموزش فنی و حرفهای، ICT ، مهندسی و برنامههای علمی توسط کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه تا سال ۲۰۲۰،
ج: افزایش عرضه معلمان با صلاحیت از طریق همکاری بینالمللی در زمینه تربیت معلم، در کشورهای در حال توسعه.
بر این اساس، جایگاه معلمان برای تحقق همه اهداف آموزشی جامعه جهانی از ضرورت و اهمیت ویژهای برخوردار است. در این چارچوب عمل اشاره شده است که جامعه جهانی تا سال ۲۰۱۵ به ۶/۱ میلیون معلم نیاز داشته است، اکنون برآورد میشود تا سال ۲۰۳۰ به ۳/۳ میلیون معلم نیاز داشته باشد. در سال ۲۰۱۱ در بیست و شش کشور، نسبت معلم به دانش آموز، ۱ معلم برای ۴۰ دانشآموز بوده است. آمارهای یونسکو نشان میدهد که در یک سوم از کشورها، کمتر از سه چهارم معلمان مطابق با استانداردهای ملی آموزش دیده اند و در بسیاری از کشورها، معلمان از درآمد مناسب، منزلت اجتماعی، و امنیت لازم شغلی برخوردار نیستند که باید طی سالهای آینده این روند اصلاح شود”.
وی در بخش آخر سخنان خود در زمینه تبیین نقش معلم به عنوان یادگیرنده مادامالعمر افزود: “این موضوع قبل از هر چیز بر تغییر کارکرد معلم از ” انتقال دهنده دانش” به “تسهیل گر یادگیری” دلالت دارد. در این راستا معلم باید مهارتهای چندگانهای را به کار گیرد از جمله مهارتهای تشویق، ترویج خلاقیت دانشآموزان، تفکر نقادانه، و روحیه ابتکار پذیری، همچنین معلمان باید خود را با فضاهای جدید یادگیری که ویژگی جامعه اطلاعاتی است، خصوصا فضای مجازی تطبیق دهند و نقش عاملان جدید در روند یادگیری که خارج از فضای کلاس هستند از جمله خانواده، جامعه، فضاهای اوقات فراغت و… را در فرآیند یادگیری مورد نظر قرار دهند. به هر ترتیب، ایفای نقش معلمان به مثابه یادگیرندگان مادامالعمر علاوه بر عوامل فردی و روانشناختی که به خود معلم بستگی دارد، به ظرفیتسازی سازمانی و اجتماعی نیز نیازمند است که علاوه بر تجهیزات زیرساختی، بازنگری، تحلیل و بهبود کیفیت برنامههای تربیت معلم (ضمن خدمت و ما قبل خدمت)، توسعۀ چارچوبهای تعیین صلاحیت معلمان، استادان تربیت معلم، ناظران و بازرسان معلمان، توسعه و اجرای سیاستهای مدیریت تربیت معلم که شامل بهبود فرآیند استخدام، باز آموزی، نظام تعیین دستمزد، شرایط کاری و بهبود منزلت اجتماعی معلمان را در بر می گیرد. این امر بازنگری در سیاستها و برنامههای مربوط به آموزش ماقبل خدمت و ضمن خدمت معلمان، اصلاح چارچوبهای ارزیابی آنها، و آموزش و مدیریت حرفهای معلمان را طلب میکند که نوعی ظرفیتسازی اجتماعی برای ایفای نقش معلم به عنوان یادگیرنده مادامالعمر محسوب می شود”.
آقای دکتر صدری با اشاره به اینکه در یادگیری مادامالعمر معلمان، علاوه بر عوامل درونی، عوامل برون سازمانی هم نقش بهسزایی ایفا میکند، اظهار داشت: “سازمان تربیت معلم باید شرایط یادگیری مادامالعمر را برای معلمان فراهم آورد. این شرایط عبارتند از: ۱-فراهم کردن آموزشهای برون سازمانی که لازمه تاثیرگذاری این آموزش ها این است که بهطور مرتبط انجام شود؛ به عبارتی حرکت زیگزایکی در آموزش ( pat way system) مد نظر قرار گیرد. ۲- ایجاد باور جدید در معلمان: یکی از مهمترین وظایف سازمانهای تربیت معلم ایجاد خودانگاره معلمی در آنهاست. این ویژگی، معلم را در جهت جستجوی دانش به تکاپو وا میدارد و معلم با در نظر گرفتن ارزشها به سمت کسب دانش پیش میرود. و ۳- ایجاد محرک و انگیزه در معلمان: که این عامل یکی از عوامل بسیار مهم در تبدیل معلم به یادگیرنده مادامالعمر است.”
سخنران بعدی این نشست خانم دکتر ایمانی بود. وی به عنوان نمونه عینی معلمی که یادگیری مادامالعمر را در طول زندگی خود جاری و ساری کرده درخصوص نحوه ارتقای دانش و اطلاعات خود، طی سالهای تحصیل و خدمت در آموزش و پرورش اظهار داشت: “من احساس کردم صرفا مطالعه کتاب جوابگوی نیازهای اطلاعاتی من به عنوان یک معلم نیست، بر این اساس از روشهای دیگری برای ارتقای دانش اطلاعاتی خود استفاده کردم که از آنجمله میتوان به آموزش کامپیوتر، شرکت در گردهمائیهای مختلف، استفاده از webinar های آموزشی، عضویت در انجمنهای علمی و ….. اشاره کرد.”
پس از آن آقای سلطانی، معلم یادگیرنده را مترادف با معلم پژوهنده عنوان کرد و اظهار داشت:” یکی از مهمترین و در واقع اصلیترین عامل یادگیری معلم، پژوهش است. معلم پژوهنده کسی است که علاوه بر پژوهش خود از پژوهش دانشآموزان نیز یاد میگیرد. در واقع اگر معلم بداند که چگونه باید پژوهش کند و آن را به دانشآموزان یاد بدهد در یک ارتباط تعاملی با شاگردان، هم خودش یاد میگیرد و هم باعث یادگیری آنان میشود.”
وی در ادامه به محتوای برنامه درسی اشاره کرد و افزود:” تا زمانیکه محتوای برنامه درسی مبتنی بر پژوهش نیست و دانشآموزان صرفا باید از روی یکسری مطالب به محفوظات خود بیافزایند، یادگیری چه در معلم و چه در دانشآموز به معنای واقعی کلمه تحقق نمییابد.”
آقای دکتر مهرمحمدی در جمع بندی مباحث میزگرد اظهار داشت:” معلم پژوهنده به معنی معلم فکور و مترادف با معلم به عنوان یادگیرنده مادامالعمر است. در واژه کارگزار فکور، یادگیرنده مادامالعمر نهفته است و این دو واژه، کارکردهای یکسانی را در ذهن اینجانب تداعی میکنند. رویکرد ما در تربیت معلم در دانشگاه فرهنگیان نیز همین است، یعنی معلمی که موقعیتشناسانه و مسئلهشناسانه تدریس میکند و با استفاده از بصیرت و دانش، در موقعیتهای خاص کلاسی راهحل مییابد و از این طریق بر دانش حرفهای خود میافزاید. به بیان دیگر بدین طریق یادگیری درونزا و مستمر اتفاق میافتد و از این رو است که معلم به مثابه کارگزار فکور را معادل با معلم به مثابه یادگیرنده مادامالعمر قلمداد میکنیم.” آقای دکتر مهرمحمدی در ادامه با اشاره به اینکه یادگیرنده مادامالعمر معانی دیگری هم میتواند داشته باشد و در این مبحث صرفا به یادگیری درونزا اشاره میشود، افزود:” کنشهای فکورانه از جلوههای یادگیری است؛ اما یادگیری علاوه بر داشتن خلاقیت در شرایط مختلف در کلاس درس، جلوههای دیگری هم میتواند داشته باشد. اما بحث من در اینجا در خصوص اتفاق و پویش درونی است که در معلم اتقاق میافتد و در خصوص یادگیری درونزا با شما صحبت میکنم. اگرچه باید از بیرون نیز شرایط را برای یادگیری معلمان فراهم کنیم اما پویش درونی مهمترین عامل یادگیری مادامالعمر معلمان محسوب میشود”.
نشست مذکور با پرسش و پاسخ و ارائه پیشنهاداتی از سوی شرکت کنندگان خاتمه یافت.
تهیه و تنظیم: پیمانه پورهادی
ناظر علمی: دکتر محب حسینی