آموزش و معلولیت: تحلیل دادهها از ۴۹ کشور
یک گزارش جدید از مؤسسه آمار یونسکو با عنوان: آموزش و معلولیت، اولین تحلیل دقیق از موضوع را بر اساس دادههای معتبری که از ۴۹ کشور جمعآوری شده است، ارائه میدهد. این گزارش تأیید میکند که اشخاص کمتوان کمتر در مدرسه حضور دارند یا هیچگاه در مدرسه حضور ندارند، و در مقایسه با افراد عادی بیشتر خارج از مدرسه هستند و سالهای کمتری نسبت به آنها از آموزش بهرهمند میشوند .آنها کمتر دوره آموزش ابتدائی یا متوسطه را به اتمام میرسانند و به مهارتهای پایه سواد تسلط مییابند.
در این تحلیل، ۵ شاخص آموزشی که از سه منبع متفاوت استخراج شده و بین سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ جمعآوری شده، مورد بررسی قرار گرفته است:
- طرحهای پیمایشی جمعیتی و بهداشتی که توسط USAID حمایت شده است.
- طرحهای پیمایشی انتقال از مدرسه به کار که توسط سازمان جهانی کار انجام شده است.
- سرشماریهای جمعیتی که توسط IPUMS – internationalانجام شده است.
نتایج قابل توجه است:
- نسبت افراد ۱۵ تا ۲۹ ساله که هیچگاه در مدرسه حضور نداشتند
تقریباً در همه ۳۷ کشور، اشخاص کمتوان در مقایسه با افراد معمولی کمتر در مدرسه حضور داشتند. بیشترین اختلاف در ویتنام، در سال ۲۰۰۹ وجود داشته است (۴۴ درصد در مقابل ۹۷ درصد)، همچنین در سال ۲۰۰۶ در مصر (۴۳ درصد در مقابل ۸۹ درصد) و اندونزی در سال ۲۰۱۰ (۵۳ درصد در مقابل ۹۸ درصد).
- نرخ کودکان خارج از مدرسه دوره ابتدائی و متوسطه
دادههای بررسی شده مؤسسه آمار یونسکو در مورد نرخ کودکان خارج از مدرسه و کمتوانی برای شش کشور کامبوج، کلمبیا، گامبیا، مالدیو، اوگاندا و یمن که در طرحهای پیمایشی جمعیتی و بهداشتی شرکت کردند، بهخوبی نابرابری عمیق را نشان میدهد. بزرگترین اختلاف در کامبوج دیده شده است که حدود ۵۰ درصد اختلاف وجود دارد که در آن ۵۷ درصد از کودکان کمتوان، خارج از مدرسه (یکی از هر دو کودک ) قرار دارند و در مقابل آنها فقط ۷ درصد از کودکان عادی خارج از مدرسه هستند (یکی از هر ۱۴ کودک).
- نرخ اتمام دوره آموزش ابتدائی و متوسطه اول
بر اساس دادههای جمعیتی و بهداشتی که از شش کشور جمعآوری شده است، کودکان و نوجوانان کمتوان، نسبت به کودکان و نوجوانان عادی، کمتر دوره ابتدائی و متوسطه اول را به اتمام میرسانند. برای مثال، در شش کشور، فقط ۳۶ درصد از کودکان و نوجوانان کمتوان، نسبت به ۵۳ درصد از کودکان عادی، دوره اول متوسطه را به اتمام رسانیدهاند.
- میزان سالهای سپری شده در مدرسه برای افراد ۲۵ ساله و بالاتر
دادههای مربوط به ۲۲ کشور در مورد افراد ۲۵ ساله و بالاتر نشان میدهد که افراد معمولی بهطور متوسط ۷ سال به مدرسه میروند ولی افراد کمتوان حدود ۴/۸ سال را در مدرسه سپری میکنند.
- نرخ سوادآموزی بزرگسالان ۱۵ سال و بالاتر
دادههای مرتبط که از ۲۵ کشور جمعآوری شده است نشان میدهد که نرخ سوادآموزی بزرگسالان کمتوان، پایینتر از بزرگسالان عادی است. دامنه اختلاف از ۵ درصد در مالی تا ۴۱ درصد در اندونزی متفاوت است که در آن حدود ۹۳ از بزرگسالان عادی دارای مهارتهای پایه سوادآموزی هستند، ولی۵۲ درصد از افراد کمتوان دارای اینگونه از مهارتها هستند.
دادهها همچنین نشان میدهد که زنان کمتوان نسبت به مردان کمتوان کمتر از آموزش رسمی بهرهمند میشوند. آنها نه تنها بهدلیل معلولیت، بلکه بهدلیل جنسیت خود در برخی از کشورها در حاشیه قرار داده شدهاند. در اغلب کشورها، مردان کمتوان نسبت به زنان کمتوان دارای نرخ سواد بالاتری هستند. بیشترین اختلاف در موزامبیک دیده شده است که در آن تقریباً یکی از هر دو مرد کمتوان (۴۹ درصد) میتواند بخواند و بنویسد که در مقایسه با آن فقط یکی از هر شش زن کمتوان میتواند بخواند و بنویسد . (۱۷ درصد)
گزارش مذکور همچنین توصیههایی در زمینه بهبود کیفیت آموزش و کمتوانی ارائه میدهد که عبارتند از :
- افزایش اعتبار دادههای قابل مقایسه بینالمللی در زمینه آموزش و کمتوانی
- ایجاد یک بانک اطلاعاتی از دادههای موجود
- افزایش تکرار جمعآوری اطلاعات برای پایش دقیق اطلاعات
- تقویت ظرفیت آماری کشورها برای سنجش کمتوانی از جمله جمعآوری دادههای آماری
- بهبود هماهنگی بین آژانسهای ملی و بینالمللی در زمینه آمارهای مربوط به کمتوانی
- افزایش تأمین اعتبار اهداکنندگان و بنیادهای بینالمللی برای جمعآوری و تحلیل دادهها در مورد کمتوانی
برای دریافت فایل کامل گزارش کلیک کنید.
ترجمه و تلخیص: دکتر محدثه محبحسینی، مدیر گروه آموزش کمیسیون ملی یونسکو- ایران