بحران یادگیری در آسیای جنوبی و مرکزی
موسسه آمار یونسکو اخیرا گزارشی با عنوان “بیش از یک سوم کودکان و نوجوانان سراسر جهان از یادگیری باکیفیت برخوردار نیستند” منتشر کرده است که در آن وضعیت حال و آیندۀ دسترسی به آموزش ابتدایی و متوسطه که به نتایج موثر یادگیری میانجامد، مورد بررسی قرار گرفته است.
دادههای جدید موسسه آمار یونسکو که در این گزارش به آن اشاره شده است، نشان میدهد که در حال حاضر ۶۱۷ میلیون کودک و نوجوان سراسر جهان به حداقلِ مهارتهای خواندن و ریاضیات دست نمییابند. نمودارهای منتشره در این زمینه، هشداری بر بحران یادگیری است که میتواند تهدیدی برای تحقق اهداف پیشرفت پایدار باشد. این تعداد از کودکان و نوجوانان که معادل با ۶ برابر جمعیت کشور فیلیپین است، دارای مهارت در خواندن یا درک ریاضیات پایه نیستند.
سیلویا مونتویا، مدیر موسسه آمار یونسکو میگوید: “دادههای جدید و هشدار آن در زمینه اتلاف استعدادهای انسانی بر این نکته تاکید دارد که ورود کودکان به مدرسه صرفاً نیمی از مبارزه است. اکنون باید تضمین کنیم که کودکان، حداقل بتوانند مهارتهای اولیۀ خواندن و ریاضیات را فراگیرند.”
مطابق با گزارش جدید موسسۀ آمار یونسکو، شش نفر از هر ده کودک و بزرگسال، خواندن و ریاضیات را در سطحِ حداقل، یاد نمیگیرند. از مجموع ۶۱۷ میلیون کودک و نوجوانی که به حداقلِ مهارتهای خواندن و ریاضی دست نمییابند، بیش از ۳۸۷ میلیون کودک در سن ابتدایی و ۲۳۰ میلیون نوجوان در سن پایۀ اول متوسطه هستند. این بدین معناست که بیش از یک سوم یعنی ۵۶% از کل کودکان در زمانی که باید مقطع ابتدایی را به پایان برسانند به حداقلِ سطوح مهارت دست نخواهند یافت؛ این نسبت برای نوجوانان بالاتر و به میزان ۶۱% است.
گزارشی که به تازگی منتشر شده است نشاندهنده عمق چالشهایی است که در منطقۀ آسیا و اقیانوسیه بهویژه در آسیای جنوبی و مرکزی در زمینۀ آموزش وجود دارد. این منطقه در زمینۀ نرخ بالای کودکان و نوجوانانی که در یادگیری موفق نیستند، حائز دومین رتبه در دنیاست.
در این منطقه، ۸۱% از کودکان و نوجوانان یعنی ۲۴۱ میلیون نفر از آنان در زمانی که در سن تکمیل دورۀ ابتدایی و آموزش اول متوسطه قرار گیرند، به حداقلِ مهارت خواندن دست نخواهند یافت. از این تعداد، ۱۵۲ میلیون کودک در سن ابتدایی و تقریبا ۸۹ میلیون نوجوان در سن پایۀ اول متوسطه هستند. در مجموع، تقریبا ۱۳۲ میلیون پسر در سنین ابتدایی و پایۀ اول متوسطه (۸۴% از جمعیت مذکر) در مقایسه با جمعیت ۷۷درصدی دختران (۱۰۸ میلیون نفر) فاقد مهارت در خواندن خواهند بود.
درصورت ادامۀ این روند، در آسیای شرقی و جنوب شرقی، حدود ۷۸ میلیون کودک و نوجوان قادر به داشتن مهارت در خواندن نخواهند بود. نرخ این کودکان و نوجوانان که در سنین ابتدایی و مقاطع پایین تحصیلی قرار دارند به ترتیب با ۲۹% و ۳۴% ، مشابه با سایر مناطق جغرافیایی است.
صحرای آفریقا با داشتن ۲۰۲ میلیون کودک و نوجوانی که در حال یادگیری نیستند، بهتنهایی بالاترین میزان را در این زمینه داراست.
دادهها نشان میدهد که این ارقام جدید، ریشه در سه معضل مشترک دارد. نخست: فقدان دسترسی به آموزش که موجب میشود کودکان بازمانده از تحصیل، شانس کم و یا اصلا هیچ شانسی برای کسب حداقلِ مهارت نداشته باشند. دوم: شکست در حفظ و نگهداری کودک در مدرسه و قرارگرفتن او در جریان آموزش و سوم، موضوع کیفیت آموزش و آنچه در خودِ کلاس درس اتفاق میافتد.
اکثر کودکانی که از یادگیری باکیفیت برخوردار نیستند، در مدرسه هستند.
دوسوم کودکانی که از یادگیری با کیفیت برخوردار نیستند، در مدرسه هستند. ۲۶۲ میلیون از ۳۸۷ میلیون کودک سن ابتدایی که نمیتوانند با مهارت بخوانند، در مدرسه هستند. همچنین حدود ۱۳۷ میلیون نوجوان سن پایۀ اول متوسطه وجود دارند که در مدرسه هستند اما فاقد حداقلِ مهارت در خواندن میباشند.
منطقۀ آسیای جنوبی و آسیای مرکزی دارای بالاترین نرخ دانشآموزان ابتدایی است که سال آخر ابتدایی را بدون دارابودن مهارت درخواندن و ریاضیات به پایان خواهند رساند(۷۹%). در این میان، منطقۀ اقیانوسیه با دارابودن نرخ ۵۳ درصد، دارای بالاترین ترک تحصیل دانشآموزان قبل از رسیدن آنان به آخرین سال پایۀ ابتدایی است.
مونتویا میگوید: “نمودار ها حیرتآور است اما راه پیشِ رو را نشان میدهد. ما میدانیم که این کودکان کجا زندگی میکنند و به کدام مدرسه میروند. اینها از چشم جوامع و دولتهایشان پنهان نیستند و در انزوا قرا نگرفتهاند. اینها با امکانات و خواستۀ خود در کلاس درس مینشینند. ما میتوانیم به این کودکان دسترسی پیدا کنیم اما نه صرفاً با این امید که در مدرسه باقی بمانند یا مهارتهای پایه را کسب کنند.”
درباره دادههای جدید
بر اساس این گزارش، دادههای جدید برای اولین بار برای نشان دادن میزان پیشرفت آموزش ابتدایی و متوسطه که به نتایج موثر یادگیری میانجامد، جمعآوری شدهاند. شاخص جدید شامل تعداد کودکان و نوجوانان سنین ابتدایی و پایۀ اول متوسطه است که مشغول تحصیل بوده و نیز از تحصیل بازماندهاند.
موسسه آمار یونسکو به منظور ارزیابی و تخمین وضعیت آموزش کودکان و نوجوانان، یک پایگاه اطلاعاتی از نتایج جدید یادگیری ایجاد کرده است که در آن نتایج سنجش بیش از ۱۶۰ کشور یا ناحیه بین سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۵ ثبت شده است. این پایگاه اطلاعاتی دو معیار مختلف را برای نشان دادن شرایط کشورها با سطوح درآمد متفاوت، بهکار میبرد. یکی از این معیارها “ساسمک” [۱]SACMEQ است که برای سنجش خواندن و ریاضیات در مقطع ابتدایی مورد استفاده قرار میگیرد. علاوه بر این، پایگاه اطلاعاتی مذکور با استفاده از حداقلِ مهارت تعریف شده توسط انجمن بینالمللی ارزیابی دستاوردهای آموزشی (IEA )[۲] برای پرلز (PIRLS)[۳] و تیمز (TIMSS)[۴] که سنجشهای بینالمللی هستند و در آن کشورهای دارای درآمد متوسط و بالا حضور دارند، به ارائه نتایجی پرداخته است که در گزارش جدید آورده شده است. برای سنجش مقطع متوسطه، از معیار بهکار رفته برای “برنامه بینالمللی ارزیابی دانشآموزان” [۵]( PISA ) استفاده شده است.
لینک دسترسی به گزارش:
مترجم: پیمانه پورهادی
کارشناس گروه آموزش
———————————————————————————————————————————————————–
[۱][۱] ائتلاف آفریقای جنوبی و شرقی برای پایش کیفیت آموزش
( Southern and Eastern Africa Consortium for Monitoring Educational Quality)
[۲] International Association for the Evaluation of Educational Achievement
[۳] مطالعه بین المللی پیشرفت سواد خواندن( Progress in International Reading Literacy Study)
[۴] مطالعه بینالمللی روند آموزش ریاضیات و علوم (Trends in International Mathematics and Science Study)
[۵] Programme for International Student Assessment