گزارش نشست مقدماتی همایش ملی " نقش تکنولوژی اطلاعات در توانمندسازی معلولین"

نشست مقدماتی همایش ملی ” نقش تکنولوژی اطلاعات در توانمندسازی معلولین” با حضور رئیس اداره علوم اجتماعی کمیسیون ملی یونسکو در ایران و نمایندگانی از مرکز منطقه ای یونسکو، وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی، وزارت ورزش و جوانان، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، جمعیت هلال احمر، سازمان فناوری اطلاعات ایران، سازمان مدیریت بحران، کانون معلولین توانا، آموزشگاه علمی و تخصصی اردستانی و مجتمع آموزشی رعد و سایر فعالان حوزه معلولین در محل کمیسیون ملی یونسکو در ایران برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی کمیسیون ملی یونسکو، در ابتدای این جلسه دکتر شیدا مهنام-رئیس اداره علوم اجتماعی کمیسیون ملی یونسکو و دبیر علمی درباره دلایل و ضرورت تشکیل این نشست گفت: این نشست به منظور برنامه ریزی، هدف گذاری و سیاست گذاری برای برگزاری همایش ملی و تخصصی ای است که در ۵ و ۶ دسامبر (اواسط آذرماه) به مناسبت روز جهانی معلولین در تهران برگزار خواهد شد.
وی با بیان اینکه این همایش به صورت سخنرانی نخواهد بود و به صورت کارگاهی و جلسات موضوعی مباحث مطرح و پیگیری می شود»، هدف از این نشست را هم اندیشی و آشنایی بیشتر با پتانسیل ها و ظرفیت ها و رویکردهای سازمان ها، مراکز و انجمن هایی که به نوعی با معلولین در ارتباط هستند دانست و تأکید کرد: در طول یک ماه آینده جلساتی جهت هم افزایی و آمادگی بهتر خواهیم داشت تا بتوانیم با برنامه ریزی صحیح از حضور کارشناسان بین المللی که در این همایش شرکت می کنند، حداکثر استفاده را ببریم.
دبیر علمی همایش همچنین با تاکید بر اینکه موضوع معلولین یکی از اولویتهای سازمان یونسکو است، به برگزاری کنوانسیونی در رابطه با حفظ حقوق معلولین در سال ۲۰۰۶ میلادی اشاره و خاطر نشان کرد: در سال ۲۰۰۶ در کنواسیونی که در رابطه با حقوق معلولین بود، بر حفظ حقوق معلولین تأکید شد و متعاقب آن نیز در سال ۲۰۱۳ در سازمان ملل توجه ویژه ای با محوریت اصلی فرصت سازی برای معلولین به این بحث شد.
دکتر مهنام هدف از برگزاری همایش روز جهانی معلولین را شناسایی نیازهای اساسی معلولین، چگونگی مشارکت، تعامل و فرصت سازی برای معلولین در عرصه های مختلف سیاسی، فرهنگی، علمی، پژوهشی و ورزشی و نحوه رسیدگی به این نیازها و در نهایت ایجاد فرصت برای توانمندسازی معلولین از طریق کاربرد فناوریهای نوین اطلاعاتی دانست و افزود: برای استفاده از فناوری های نوین برای معلولین، به آگاهی و اطلاع از سطح کیفی و کمی سازمان های دولتی و غیردولتی، انجمن ها و افراد فعال در حوزه معلولین نیاز داریم.
وی ارتقا دسترسی آموزشی معلولین و توانمندسازی معلولین از طریق کاربری بیشترICT و تکنولوژی های نوین را بعنوان هدف اصلی برگزاری این همایش بیان کرد و خاطر نشان کرد: یونسکو وظیفه دارد در حوزه سیاست‌گذاری، بین پژوهش و سیاست‌گذاری ارتباط برقرار کند؛ یعنی دانشگاه و سیاست‌گذاری را به هم نزدیک و براساس محتوا سازی‌های علمی، مستند، معتبر و با دستاوردهای بین المللی بتواند محرکهایی برای سیاستگذاران ایجاد نماید.
دبیر علمی همایش در ادامه تاکید کرد: یونسکو متولی تدوین قانون نیست بلکه تسهیل‌گر و ارتباط دهنده است تا جدیدترین دستورالعمل‌ها و تجارب کشورهای دیگر را انتقال دهد تا از این طریق استانداردهای موجود در کشور ارتقا یابد.
وی هدف اصلی یونسکو را ایجاد فرهنگ مبارزه با تبعیض، رفع تبعیض و هرگونه خشونت و احترام به محدودیت های افراد معلول و تعامل و مشارکت بیشتر با آنها بیان کرد.
در ادامه این نشست تورج اکبرلو مسئول بخش ارتباطات و اطلاعات دفتر منطقه ای یونسکو در تهران- در ارتباط با چارچوب حقوق و مأموریت سازمان ملل و به ویژه یونسکو برای حمایت از معلولین و توانمندسازی آنها به ارائه توضیحاتی پرداخت و گفت: براساس گزارش های جهانی بیش از ۶۵۰ میلیون نفر در دنیا از معلولیت رنج میبرند؛ یعنی صحبت از توانمندسازی ۱۵ درصد جمعیت جهان است که حدود ۸۰ درصد از آنها در مناطق محروم و روستایی و نقاط دور افتاده ای هستند که به دور از هرگونه اطلاعات و خدماتی زندگی می کنند. حدود ۶۲ میلیون کودک نیز در سن تحصیلات ابتدایی از نوعی معلولیت رنج می برند.
اکبرلو مأموریت سازمان ملل و یونسکو را حمایت از افراد معلول، احقاق حقوق آنها و همچنین توانمند سازی آنها دانست و تأکید کرد: سازمان ملل و یونسکو در جهت تغییر نگرش ها نسبت به معلولین تلاش می کنند و سعی دارند دیدگاهی که در جامعه نسبت به معلولین وجود دارد را تغییر دهند و آن را به سمتی ببرند تا این نگرش بوجود بیاید که اگر از محدودیت هایی که از طرف جامعه به معلولین اعمال می شود کاسته شود، آنها می توانند افرادی بسیار مفید و مبدع باشند.
وی با بیان اینکه «معلولیت یک بحث فرابخشی است و یک سازمان و نهاد خاص متولی آن نیست و برای حل مشکلات معلولین نیاز به حرکت چند بخشی است»، اظهار کرد: یونسکو تمام جنبه ها را از نظر حقوقی، قوانین، سیاست ها، دستورالعمل‌ها، تهیه ابزارهای آموزشی و ظرفیت سازی بررسی می کند و بر مشارکت کلیه سازمان ها، نهادها و افراد مرتبط با موضوع معلولیت تأکید زیادی دارد و همکاری آن ها را می طلبد.
مسئول بخش ارتباطات و اطلاعات دفتر منطقه ای یونسکو گفت: ارتباطات و اطلاعات یکی از ۴ بخش برنامه های یونسکو است و در بحث استفاده از ICT برای معلولین اعتقاد بر این است که زندگی معلولین بهبود یابد و به آن ها کمک شود که به اطلاعات و دانش دسترسی داشته باشند و بهتر بتوانند از فرصت های شغلی و تحصیلی استفاده کنند.
وی گفت: براساس سندی که در اجلاس جهانی اطلاعاتی تهیه شده بر ترغیب و ترویج دسترسی معلولین به اطلاعات، ارتباطات و دانش با استفاده از فناوریهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی تأکید بسیاری شده است. در این خصوص چالش هایی وجود دارد که یکی از آن ها در سطح قوانین و سیاست ها است. بر اساس این سند، دولتها تشویق شده اند که قوانین را تغییر دهند و قوانین جدیدی وضع کنند که در آن حقوق انسانی معلولین لحاظ شود و همچنین خدماتی برای معلولین در نظر گرفته شود.
در ادامه اکبرلو به ارائه گزارشی از کنفرانس دهلی نو پرداخت و گفت: در کنفرانس دهلی بر نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات و توانمند سازی معلولین و نیازهایی که دارند و همچنین چگونگی توانمند سازی آنها با استفاده از فناوریهای نوین ارتباطی تآکید شد.
وی خاطرنشان کرد: به عنوان دستاورد این کنفرانس، سندی به تمامی کشورهای عضو، سازمان های دولتی و غیر دولتی و انجمن های مرتبط با این موضوع و همه نهادهایی که به نحوی در زندگی معلولین موثر هستند ارائه شد که طی آن توصیه هایی در زمنیه زندگی معلولین و بهبود آن مطرح شده است.
مسئول بخش ارتباطات و اطلاعات دفتر منطقه ای یونسکو افزود: در این سند توصیه هایی در زمینه افزایش اطلاعات عمومی و آگاهی رسانی به همه مردم در مورد احقاق حقوق و نیازهای معلولین، کمک به کشورها در اجرای تعهداتشان نسبت به کنواسیون بین المللی حقوق معلولین، شناسایی خلأها و کاستی ها، یافتن راهکار برای رسیدن به هدف ها و رفع محدودیت ها ، همکاریهای بین المللی و چگونگی ایجاد ارتباط مطرح شد.
وی هدف همایش روز معلولین را تغییر دیدگاه ها و نگرش ها، آگاه کردن عموم نسبت به حقوق و نیازهای معلولین و بیان چالش ها و کاستی های موجود در کشور دانست.
در ادامه این نشست فاطمه امیری-مدیر آموزشی آموزشگاه علمی و تخصصی اردستانی- نیز گزارشی از اجلاس دهلی ارائه و با بیان اینکه «این همایش یک جنبش همگانی و جهانی بود»، تاکید کرد: آموزش به موقع و سریع افراد معلول می تواند این افراد را بسیار توانمند کند تا جاییکه بتوانند به جای سربار بودن، مدیریت خیلی از سطوح را بر عهده بگیرند.
دکتر محسنی بندپی-معاون امور بین الملل دانشگاه توانبخشی بهزیستی- با اشاره به آمار معلولین دنیا اظهار کرد: در حال حاضر ۱۵ درصد جمعیت دنیا را معلولین تشکیل می دهند که باید به این آمار جمعیت سالمندان را هم اضافه کنیم.
وی همچنین بر نقش ICT در زندگی معلولین، تاکید کرد و گفت : به کارگیری ICT در زندگی معلولین می تواند زندگی آن ها را از نظر روحی، جسمی و مالی تغییر و تحول بسیاری بدهد. مهارت هایی که معلولین می توانند از طریق ICT به دست بیاورند، باعث می شود که آنها از نظر مالی مستقل شوند و به نوعی دارای شغل شوند.
وی خاطر نشان کرد: در دانشگاه توانبخشی بهزیستی ۶۰۰ دانشجوی فوق لیسانس و ۴۰۰ دانشجوی PHD در زمینه های توانبخشی، رفاه اجتماعی و سلامت روان مشغول به تحصیل هستند که ما در حوزه معلولین به آنها نیازمندیم.
وی افزود: اگر بخواهیم تغییر ایجاد کنیم باید دانشجویان درباره وضعیت ICT تحقیق کنند سپس در صورت اثر بخش بودن، بستر مالی، مدیریتی و فرهنگی را مهیا کنیم. درگیری دانشگاه و انجام بررسی های علمی در این خصوص باعث تأثیر بلند مدت می شود.
دکتر امیرخانی –رئیس کمیته ملی دگرگونی های اجتماعی(MOST) کمیسیون نیز به نقش اصلی سازمان بهزیستی کشور و دانشگاه توانبخشی بهزیستی اشاره کرد و گفت: متولی اصلی توانمندسازی معلولین این دو ارگان هستند که دارای تجربه بسیار در این زمینه اند. سازمان بهزیستی نقش محوری در این همایش دارد و آنچه که در زمینه علمی در حوزه معلولین در همایش قرار است اتفاق بیفتد به عهده دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی است.
وی افزود: یونسکو ظرفیت بسیار مناسبی است که می شود از آن استفاده کرد. ما در بخش توانمند سازی معلولین در ایران صاحب تجربه هستیم. در منطقه وضعیت مطلوب و دانش خوبی داریم البته بین دانش و عمل مان فاصله زیاد است که باید این فاصله را با کاربردی و عملیاتی‌تر کردن دانش مان از بین ببریم. زیرساختهای خوبی داریم و باید این ظرفیت ها را جمع بندی کرده و در این حوزه به سازمان بهزیستی به عنوان متولی امر معلولین کمک کنیم.
امیرخانی اظهار کرد: در حوزه هلال احمر توانمندی های خوبی وجود دارد واقدامات و کارهای گسترده ای در این زمینه صورت گرفته است و بسترهای مناسبی وجود دارد که باید از آن به درستی در این راه استفاده کرد.
همچنین دکتر حسین نحوی نژاد -معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور- با تاکید بر اینکه ایران جزء کشورهایی است که طبق قانون جهانی حمایت از حقوق معلولین عمل میکند،اظهار کرد: در قانون جامع معلولین یک بازنگری شده که تمام تنگناها و نقطه های کور قانون قبلی برطرف شده که در صورت تصویب یک تحول و انقلاب در زندگی معلولین به وجود می‌آید.
وی افزود: در بحث ICT و Information و Communications دو بحث محتوایی و شکلی وجود دارد که در بحث محتوایی بسته های اطلاعاتی که کمک به ارتقا سلامت می کند در اختیار معلولین قرار می گیرد و همچنین میتوان بسته های Information را نیز برای آنها تهیه کرد.
نحوی نژاد خاطر نشان کرد: در بحث شکلی در مصوبه دولت و قانون جامعی که در حال تصویب است آموزش از مهد کودک تا دانشگاه رایگان اعلام شده و دولت موظف شده همه امکانات را برای این افراد فراهم کند. در بند ۸ مصوبه دولت نیز به این موضوع تأکید شده است که ابزار کمک آموزشی و توانبخشی باید توسط دولت و به صورت رایگان فراهم شود.
دکتر سید رضا مظهری-مدیر پروژه های سلامت الکترونیک وزارت بهداشت )برکت تل( نیز در این نشست با ارائه توضیحاتی درباره فعالیت این شرکت خاطر نشان کرد: شرکت برکت تل مجموعه ای متعلق به ستاد اجرایی فرمان امام است و یک مجموعه مشارکتی و حاکمیتی است که در حوزه سلامت الکترونیک فعالیت می کند و زیرساخت های ارتباطی نظام سلامت را به عهده دارد. وی گفت : این شرکت در نظر دارد در این حوزه فعالیت های مثبتی در جهت رفاه بیشتر معلولین انجام دهد.