پیام مدیر کل یونسکو ، خانم ایرینا بوکووا، به مناسبت روز جهانی رادیو "نقش رادیو در فوریتهای انسانی و در شرایط بروز بلایا"-13 فوریه ۲۰۱۵
بلایا و فوریتهای انسانی در سراسر جهان رو به افزایش هستند و تأثیر بسیار بدی بر زندگی انسانها میگذارند و گاه حتی سالها پیشرفت و توسعه را به هیچ تنزل میدهند.
در میانۀ خرابیها و در رویارویی با شرایط اضطراری، رادیو اغلب اولین وسیله برای بقا به شمار میآید. ماندگاری رادیو مزیتی والا و قیاسنشدنی (با سایر رسانهها) است. این مزیت غالباً به رادیو امکان میدهد تا در مقابل شوکها دوام بیاورد و در هر شرایطی پیامهای مربوط به حفاظت و حمایت را تا حد امکان به افراد بهشکل پیدرپی و سریعتر و بهتر از سایر رسانهها منتقل کند و به این واسطه به حفظ جان مردم کمک کند.
در دسترس بودن، سادگی و هزینۀ پایین (دسترسی) به رادیو آن را به وسیلهای برای ترویج زندگی جمعی مبدل می-کند چرا که به واسطۀ خصوصیاتش رادیو ابزاری برای تقویت پیوندهای اجتماعی و تضمین مشارکت مردم در برنامههای بشردوستانه و ارتقا آگاهیها است.
شرححالهای متعددی که از قربانیان (بلایا) نقل شده است بیانگر چگونگی نقش رادیو در بههم رساندن خانوادههای جدا افتاده از هم، برقراری ارتباط بین آنها و ایجاد امیدواری بین مردم است. رادیوهای محّلی مثال بسیار خوبی از این مدعا هستند و میبایست حمایت شوند.
قدرت رادیو به خبرنگاران هم وابسته است چرا که آنها از اولین نفرات حاضر در صحنه برای مشاهدۀ واقعه و بیان خواستههای فعالان محّلی و قربانیان، با هدف ارتقا آگاهیها و بسیج منابع هستند که در غیاب این دو عامل هیچ اقدام مؤثر بشردوستانهای انجام نخواهد شد. خبرنگاران نقش مهّمی در ارائۀ واقعیتها و پیشگیری از احساسافروزی یا تحریف گفتمان عمومی دارند. به همین دلیل است که هیچ چیز نمیبایست حق خبرنگاران را از کسب اطلاعات و آگاهی مخدوش کند و همینطور امنیّت آنها را به مخاطره بیاندازد.
یونسکو اقدام به راهاندازی سامانههایی برای هشدار به موقع در مورد سونامی، سیل و خشکسالی کرده است، ضمن اینکه سامانههایی برای پایش زلزله و رانشزمین هم ایجاد کرده است. یونسکو در سراسر جهان خدمانی فنّی برای همۀ اشکال مخاطرات ارائه میکند. زمانی که محوطههای حفاظتشده به مخاطره میافتند یونسکو برای نگهداری از این نمادهای فرهنگی و تاریخی دستبهعمل میشود. در همۀ این شرایط رادیو به واسطۀ توانش در اطلاعرسانی، بازپخش خبرها و مشارکت در بحث و گفتگو و تفکر، حتّی در شرایط بحران، همپیمانی بدون جایگزین بهشمار میآید.
امروز، ما از مسئولین محّلی و همۀ افراد ذینفع در امور توسعه و اقدامهای بشردوستانه میخواهیم تا پیوندهای میان رادیو و اقدامهای دارای فوریت را تقویت کنند تا به این واسطه صداهای مردان و زنان، قربانیان، نیروهای امدادی و خبرنگارانی را که در شرایط بروز بلایا از طریق رادیو، تلفن همراه یا رایانه میشنویم به صدای زندگی و امید تبدیل شود.
ایرینا بوکووا
مترجم: مهرناز پیروزنیک
کمیسیون ملّی یونسکو-ایران