پیام مدیرکل یونسکو به مناسبت روز جهانی مدارا و دگرپذیری- ۱۶ نوامبر ۲۰۱۴
مدارا و دگرپذیری از اصول بنیادین زندگی اجتماعی است، که به طور طبیعی باید ریشه آن را در احترام به حقوق بشر و کرامت انسانی جستجو کرد. مدارا و دگرپذیری از اصولی است که امروز بیش از هر زمان دیگری مطرح است و به واقع مورد تهدید است. تنوع فرهنگی امروز به‌وسیله گروه‌های افراطی‌ای که هدفشان تحمیل‌کردن دیدگاه فرقه‌ای خود بر جهان است، مورد هدف قرار گرفته است و اقلیت‌ها اکنون مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند و اغالب قربانی اقدام‌هایی برای «پاکسازی فرهنگی»-اند. در داخل جوامع هم بحران‌های اجتماعی و اقتصادی گاه دست‌آویزی می‌شود برای مقصردانستن و رد کردن دیگران. لازمه رویارویی با این چالش‌ها آن است که به طور رسمی با یادآوری اینکه هر فرهنگی ارزش احترام را دارد و هیچ باوری مستحق تنفر یا تمسخر دیگران نیست، بار دیگر بر ضرورت استقرار مدارا و دگرپذیری تأکید کنیم.
این پیام در رأس همۀ فعالیت‌های یونسکو قرار دارد و نیروی محرک آن این باور عمیق است که صلحِ ماندگار باید در اذهان مردان و زنان و با پرورش اصول مدارا و دگرپذیری و احترام متقابل از طریق آموزش، گفتگوی میان فرهنگ‌ها و همفکری ایجاد شود. در دنیایی که در حال جهانی‌شدن است، دیگر زیستن در کنار یکدیگر با بی‌تفاوتیِ منفعلانه کافی نیست، بلکه لازمه مدارا و دگرپذیری، تجدید روزمره هشیاری فعالانه در قبال بیگانه‌ستیزی، تبعیض و تنفر است. ما به کمک مدارا و دگرپذیری می‌آموزیم که چگونه حقوق جهانی‌ای را که ما را به هم مرتبط می‌کند با تنوعی که پر از فایده است آشتی دهیم و می‌بینم برای آنکه خودِ خودمان باشیم با وجود همه تفاوت‌های موجود، باز به دیگران نیاز داریم.
مدارا و دگرپذیری از واژه هم فراتر می‌رود و در واقع رفتاری است که در کلاس درس آموخته می‌شود. در این حالت، مدارا و دگرپذیری در قالب پذیرش تنوع فرهنگ‌ها و اعتقادها و احترام به آزادی بیان و اندیشه که ریشه در حقوق بشر دارد، بروز می‌کند. این در واقع همان ماهیت دهه بین‌المللی تقارب فرهنگ‌هاست (۲۰۲۲-۲۰۱۳) که یونسکو راهبری آن را در نظام ملل متحد بر عهده دارد. در ضمن، هدف جایزه UNESCO-Madanjeet Singhبرای ترویج مدارا و دگرپذیری و نبود خشونت نیز است. این جایزه امسال به دو نفر از فعالان حقوق بشر، آقای Ibrahim Ag Idbaltanat از کشور مالی و M. Francisco Javier Estevez Valencia از کشور شیلی اعطا شد.
یونسکو متعهد است تا از طریق برنامه‌های آموزشی و فرهنگی‌اش، از طریق ائتلاف جهانی شهرها علیه نژادپرستی و با بسیج جوانان و از طریق آموزش شهروندی جهانی، مدارا و دگرپذیری را ترویج کند. به مناسبت این روز جهانی، من از همه کشورهای عضو یونسکو و همکاران این سازمان می‌خواهم تا بار دیگر و با قدرت بیشتر از توان دگوگون‌کننده مدارا و دگرپذیری به عنوان نیرویی برای گفتگو و صلح استفاده کنند.
مترجم: مهرناز پیروزنیک
کمیسیون ملی یونسکو- ایران