پیام مدیرکل یونسکو به مناسبت روز جهانی فلسفه – ۲۰ نوامبر ۲۰۱۴
ایرینا بوکووا مدیرکل یونسکو به مناسبت روز جهانی فلسفه ۲۰ نوامبر ۲۰۱۴ (۲۹ آبان ۱۳۹۳) پیامی به شرح زیر ارائه کرده است:
روز جهانی فلسفه فرصتی فراهم میکند تا بار دیگر اهمیت تفکر نقادانه در درک تغییرات جامعه معاصر برجسته شود. تغییر ما را مجبور به یافتن راه‌هایی نوین برای زیستن با یکدیگر و ساختن جوامع عادلانه‌تر میکند، اما در عین حال تغییر می‌تواند به از میان‌رفتن اعتماد و ایجاد تنش هم منجر شود. در چنین شرایطی، فلسفه، به عنوان هم‌پیمانی ارزشمند، با استفاده از روش‌های استدلالِ بازتابی و مشارکت در گفتگو، تلاش میکند تا ذهن ما را به روی ایده‌ها و اندیشه‌های متنوع بگشاید. یک چنین تغییری در تمرکز دیدگاه‌ها، در جهانی که سرشار از تنوع است اهمیت زیادی دارد، ضمن اینکه بنیانی است که صلح و مدارا و دگرپذیری بر آن استوار و وسیله‌ای است برای آزادسازی انرژی خلاقی که جوامع را به سمت جلو حرکت می‌دهد. به علاوه، احترام به حقوق بشر را نیز در پی دارد.
«اگر مردم با صحبت‌کردن و بیان دیدگاهشان در مورد جهان، قادر به تغییر جهان خواهند بود، پس گفتگو ابزاری است که مردم به کمک آن به این هدف می‌رسند.» این پیام پائولو فریره Paulo Freire در کتاب راهنمای فلسفه، چشم‌انداز
جنوب ـ جنوب است (Philosophy Manual, a South-South Perspective) که یونسکو آن را به‌طور رسمی در روز جهانی فلسفه رونمایی خواهد کرد. این کتاب با کمک و حمایت برنامه بین‌المللی شاه عبدالله بن عبدالعزیز عربستان سعودی در زمینه فرهنگ صلح و گفت‌وگو منتشر شده است. در نبود گفت‌وگو، فلسفه به معنای واقعی کلمه و به شکل اصیل آن وجود نخواهد داشت. در دنیایی جهانی‌شده، باید در مورد گرایش‌های مختلف فلسفی که در طول تاریخ مردم را تحت تأثیر قرار داده است و بیشتر آنها هم به اندازه کافی در کتاب‌های درسیِ معمول ثبت و ضبط نشده و به‌طور کامل هم توضیح داده نشده است، گفتگو شود. این تکثر فلسفی و فکریِ اصیل است که در تعیین بهترین دیدگاه‌ها برای آینده، ما را یاری میکند. با آموزشِ تنوع این رویه‌های فکری به دانش‌آموزان مدارس، معلمان و عموم مردم است که می‌توانیم بنیان استقرار جامعه‌ای جهانی را پایه‌ریزی کنیم. امیدوارم که کتاب راهنمای اشاره‌شده بتواند برای دانش‌آموزان، دانشجویان و معلمان الهام‌بخش باشد و از همه کشورهای عضو و سایر همکاران یونسکو و همه آنان که ما را در تفکر در مورد فلسفه همراه با دیگران یاری می‌کنند، می‌خواهم که از این برنامه حمایت کنند.
حمایت از فلسفه و برنامه‌های مربوط در این حوزه در واقع ماهیت دهه بین‌المللی تقارب فرهنگ‌ها (۲۰۲۲-۲۰۱۳) است و یونسکو نیز بر پایه همین فلسفه و همین تفکر در جهت اساسنامه‌اش برای استقرار تفکر دفاع از صلح در اذهان زنان و مردان تلاش خواهد کرد.
مترجم: مهرناز پیروزنیک
کمیسیون ملی یونسکو ـ ایران