معرفی طرح های برتر جایزه ون‌هویی در زمینه نوآوری آموزشی برای سال ۲۰۱۴
سازمان یونسکو با همکاری کمیسیون ملی یونسکوی جمهوری خلق چین، هرسال برنامه جایزه ون هویی در زمینه نوآوری آموزشی را در قالب یک موضوع خاص آموزشی اجرا می‌کند. موضوع جایزه ون‌هویی سال ۲۰۱۴، “نوآوری در یادگیری مادام‌العمر: ایجاد پلی به سوی آینده” بود که دو طرح زیر به عنوان برندگان این برنامه معرفی شدند:
۱- طرح نوآوری در زمینه آموزش چندپایه، حمایت از آموزش در مناطق روستایی: این طرح توسط “انجمن گانسو- یونسکو” ( Ganso UNESCO Association ) جمهوری خلق چین اجرا شد.
هدف از اجرای این طرح، حمایت از آموزش در مناطق روستایی است. در کشور چین، حدود یک‌سوم از کودکان ابتدایی در مناطق روستایی و دورافتاده زندگی می‌کنند که تسهیلات و منابع ناکافی، کمبود معلم، و گنجایش محدود مدارس برای پذیرش دانش‌آموزان باعث شده است در این مناطق، کودکان به لحاظ آموزشی، عملکرد ضعیف داشته باشند و یا از مدرسه محروم شوند.
طی دهه ۱۹۹۰-۱۹۸۰ یک طرح مشترک بین کشور چین و یونسکو با عنوان “طرح نوآورانه مشترک در زمینه ارتقا و افزایش دسترسی کودکان به آموزش ابتدایی (” (JIP اجرا شد. بر اساس این طرح، در سال ۲۰۰۱ سازمانی با عنوان “انجمن گانسو” با مشارکت یونسکو تاسیس شد. Ganso UNESCO) Association ) و طرح JIP، به عنوان سرمشقی برای ایجاد نوآوری‌های آموزشی برای تحقق نیازهای مدارس در مناطق دورافتاده مورد استفاده قرار گرفت.
با توجه به چالش‌های جدید در دسترسی به آموزش و در حمایت از آموزش در مناطق روستایی، انجمن گانسو- یونسکو ( (Ganso UNESCO Association تصمیم گرفت تا با تمرکز بر آموزش چندپایه، به‌عنوان بهترین رویکردی که می‌تواند نرخ ثبت‌نام در مدارس و همچنین کیفیت آموزش در مدارس ابتدایی را افزایش دهد، “طرح نوآوری در زمینه آموزش چندپایه، حمایت از آموزش در مناطق روستایی” را اجرا کند. این انجمن به منظور اجرای این طرح، با کمک سازمان‌های بین‌المللی، برنامه‌های زیر را طراحی و اجرا کرد:
۱- بررسی مدل خلاق برای آموزش کلاس‌های چندپایه و تربیت معلم
۲- طراحی و اجرای مدل تدریس مشارکتی و پژوهش‌محور
۳- اجرای طرح‌های تربیت معلم مربوط به مدل آموزش خلاق در کلاس‌های چندپایه
۴- اجرای طرح ارتقای کیفیت آموزش در مدارس کوچک در ایالت لینتائوی (Lintao) چین واقع در استان گانسو
این طرح ابتکاری محیط آموزش را از معلم‌محوری و یادگیری منفعل که به طور سنتی در آموزش چندپایه وجود دارد به محیط آموزش و یادگیری فعال و پویا تبدیل می‌کند. در این طرح، معلمان می‌توانند با دانش‌آموزان پایه‌های مختلف تحصیلی همزمان تعامل کنند و دانش‌آموزان هر پایه، بین خود و با دانش‌آموزان پایه‌های دیگر در یک زمان و یک مکان همکاری کنند و دانش خود را افزایش دهند.
نتایج این طرح ابتکاری عبارت بود از: ۱- تغییر نگرش والدین، مقامات محلی و مسئولان آموزشی نسبت به تدریس چندپایه به طور مثبت و اعلام حمایت آنان از این طرح ۲- بازگشت کودکان بازمانده از تحصیل به مدارس ۳- بهبود چشمگیر در عملکرد دانش‌آموزان
“طرح نوآوری در زمینه آموزش چندپایه، حمایت از آموزش در مناطق روستایی”در مدارس گانسو اجرا شده است و سایر استان‌های چین نیز بر اساس این طرح، طرح‌های مشابهی را در ارتقای آموزش چندپایه در مناطق روستایی خود اجرا کرده‌اند.
۲- طرح کتب درسی میکرونزیا و کتاب های کودکان با محتوای محلی و بومی: این طرح توسط “سازمان غیردولتی- غیرانتفاعی طرح ابتکاری آموزش و پژوهش جزیره” (IREI) اجرا شد.
ایالات فدرال میکرونزیا (Federated States of Micronesia (FSM) ( با جمعیت بیش از صد هزار نفر، از صدها جزیره تشکیل شده است که هریک از این جزایر دارای فرهنگ، سنت، زبان و لهجه خاص خود هستند. از این رو تنوع فرهنگ و زبان در این جزایر، شرکت‌های انتشاراتی را در تهیه کتاب‌های درسی و منابع آموزشی با مشکل مواجه کرد. در نتیجه دانش‌آموزان این ایالات ناگزیر شدند با استفاده از مواد درسی کشورهای دیگر که با بافت زندگی و شرایط محیطی و زبان آنان متفاوت است، آموزش بینند.
برای رفع این مشکل، “سازمان غیردولتی- غیرانتفاعی طرح ابتکاری آموزش و پژوهش جزیره” (IREI) در سال ۲۰۰۵ از گروهی از مربیان، دانشمندان، هنرمندان، زبان‌شناسان، و… تشکیل شد. این سازمان تصمیم گرفت تا یک طرح جامع، فشرده و بلندمدت را در تهیه کتاب‌های درسی و مواد آموزشی مناسب با زبان و فرهنگ دانش‌آموزان و بزرگسالان این جزایر طراحی کند. بر این اساس، سازمان IREI با کمک واحد ملی و واحدهای چهارگانه آموزش این ایالات، تاکنون بیش از صد عنوان کتاب درسی و مواد آموزشی را به ۱۹ زبان مختلف در حوزه‌های مختلف علوم، جغرافی، هنر و … تهیه و منتشر کرده است. علاوه بر مواد آموزشی، فعالیت‌هایی مانند پژوهش در زمینه برنامه درسی، طراحی، نویسندگی، کارهای هنری، و… توسط اعضای گروه به طور داوطلبانه انجام می‌شود و در اختیار گروه های آموزشی این ایالات، برای توزیع قرار می‌گیرد. به طور خلاصه در طرح مذکور، سازمان IREI علاوه بر تهیه کتاب‌های درسی از مقطع پیش از دبستان تا کلیه سطوح تحصیلی با انتشار منابع آموزشی به زبان‌های مختلف، امکان استفاده کلیه ذی-نفعان طرح از جمله کل جامعه آموزشی این ایالات شامل، اولیا و مربیان مدارس، و توسعه‌دهندگان برنامه درسی و برنامه‌ریزان را فراهم می‌کند.
همچنین از سه طرح نیز تقدیر به‌عمل آمد که عبارت است از:
۱- “دومین طرح مداخله منحصربه فرد برای آموزش ابتدایی کیفی” از بنگلادش
۲-” برنامه‌های آگاهی‌بخش برای برنامه‌ریزی اقتصادی”از مالزی
۳- “برنامه مدرسه‌عالی Wide Horizons در زمینه توسعه جامعه” از تایلند به عنوان طرح‌های برتر این برنامه معرفی شدند.