سواد زیست‌محیطی؛ ابزاری مهم در مدیریت محیط زیست
|
علی‌اکبر متکان، دبیرکل ملی یونسکو- ایران در کارگاه وضعیت سواد اطلاعاتی زنان با محور محیط زیست منابع طبیعی و امنیت غذایی با اشاره به بحث‌های جهانی، ملی و منطقه‌ای تغییرات اقلیم تاکید کرد: در بحث تغییر اقلیم مدیریت و ناکارآمدی مدیریت مطرح است به‌شکلی که از اقلیم کشور در سطح مدیریتی در برخی موارد به‌درستی استفاده نمی‌شود. |
به گزارش روابط عمومی کمیسیو ملی یونسکو- ایران به نقل از کرسی ارتباطات در علم و فناوری یونسکو دومین کارگاه وضعیت سواد اطلاعاتی زنان در ایران با محوریت حفظ محیط زیست، منابع طبیعی و امنیت غذایی با همکاری کرسی ارتباطات علم و فناوری و با حضور دکتر عبدالله معتمدی، رییس دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر علی‌اکبر متکان، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران، دکتر علی‌اصغر کیاء، رییس دانشکده علوم ارتباطات و رییس کرسی ارتباطات علم و فناوری، دکتر ثمانه یزدانی، معاون بین‌الملل کمیسیون ملی یونسکو- ایران، دکتر سید رضا نقیب‌السادات، مدیر گروه روابط عمومی دانشکده ارتباطات و مدیر برنامه ایفاپ در ایران، دکتر علیرضا دهقان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، دکتر بهروزعلی‌شیری، اقتصاددان، مهندس خسرو سلجوقی، عضو انجمن سواد رسانه‌ای ایران، دکتر زهرا باقری، از دانشگاه ادیان و مذاهب و جمعی از استادان و دانشجویان دانشکده علوم ارتباطات و دستگاه‌های گوناگون ۱۱ آذرماه ۱۴۰۲ در محل سالن کنفرانس دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی با اولویت‌های اعلام شده از برنامه ایفاپ یونسکو برنامه‌ریزی و برگزار شد.
دکتر علی‌اکبر متکان، دبیرکل ملی یونسکو- ایران در این کارگاه با اشاره به بحث‌های جهانی، ملی و منطقه‌ای تغییرات اقلیم و با تاکید بر این موضوع که تغییرات اقلیمی، مهم‌ترین علت تغییر در الگوهای آب و هوایی در سراسر کره زمین است و به عقیده بسیاری از دانشمندان، بزرگترین بحرانی است که بشر در طول تاریخ با آن مواجه شده است، گفت: در بحث تغییر اقلیم مدیریت و ناکارآمدی مدیریت مطرح است به‌شکلی که از اقلیم کشور در سطح مدیریتی در برخی موارد به‌درستی استفاده نمی‌شود.
دکتر متکان بحث امنیت غذایی را موضوعی بسیار پیچیده و بین‌رشته‌ای دانست و گفت: امنیت غذایی در دو بحث زنجیره تامین و زنجیره ارزش نیاز به مطالعه دارد.
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو با بیان اینکه در بحث مصرف انرژی در ایران بسیار اصراف می‌شود تاکید کرد: در زمینه سواد اطلاعاتی زنان باید این مباحث را در نظر بگیریم. در خصوص سواد اطلاعاتی زنان چند جانبه‌گرایی مطرح است در واقع یعنی اینکه ب‌صورت عملی نشان دهیم بانوان در این زمینه چگونه می‌توانند توانمند شوند. هر خانمی در هر صنفی که مشغول به کار است باید به لحاظ سواد اطلاعاتی آگاه باشد. از این‌رو در حوزه سواداطلاعاتی زنان بایستی که تحقیقات جامعی انجام شود و از خود زنان در این زمینه کمک گرفت.
در ابتدای این نشست دکتر معتمدی، رییس دانشگاه علامه طباطبایی ضمن خوشامدگویی به شرکت‌کنندگان، با بیان اینکه دبیرخانه یونسکو در دانشگاه علامه طباطبایی از سال‌های گذشته منشاء فعالیت‌های اهداف یونسکو در ایران بوده است گفت: دکتر کیا به‌عنوان مسئول این دفتر با مجموعه همکاری دارند و ما امیدواریم این نشست‌ها مفید واقع شود و بتوانیم نقش موثری برای افزایش سواد اطلاعاتی در حوزه محیط زیست ایفا کنیم. وی در پایان سخنان خود از برگزارکنندگان کارگاه قدرانی کرد.
دکترعلی اصغر کیا، رئیس دانشکده ارتباطات نیز ضمن خوشامدگویی به حاضران در خصوص فعالیت‌های کرسی ارتباطات علم و فناوری دانشگاه گفت: ما برنامه‌هایی در قالب نشست‌هایی با یونسکو شامل بحث سواد رسانه‌ای، هوش مصنوعی، انرژی‌های تجدیدپذیر و محیط زیست، توسعه پایدار، مواد غذایی و غیره را به‌شکل وبینار برگزار کرده‌ایم که تا پایان سال ۲۰۲۶ برنامه‌ها ادامه خواهد یافت.
رییس کرسی ارتباطات علم و فناوری با اشاره به روند پذیرش طرح ایفاپ گفت: این طرح در بین ۵۷ کشور پذیرفته شد کارگاه اول را در اردیبهشت ماه برگزار کردیم. گزارش نهایی طرح نیز ارسال خواهد شد.
وی در خصوص برنامه‌های راهبردی دانشگاه گفت: توسعه کمی و کیفی رشته‌های جدید دانشگاه در دستور کار قرار گرفته و تاکید روی بین رشته‌ای‌ها است. امیدواریم امکانات بیشتری برای دانشگاه فراهم شود. دفتر یونسکو در تهران همکاری خوبی با ما دارند. بایستی در حوزه انتشارات و تحقیقات هماهنگی بیشتر انجام شود.
آگاهی‌بخشی در خصوص سواد اطلاعاتی
در ادامه دکتر نقیب‌السادات، مدیر برنامه ایفاپ در ایران، بحث سواد اطلاعاتی را از برنامه‌های اصلی یونسکو با محوریت زنان و کودکان دانست و خاطرنشان کرد: هدف از این برنامه ارتقای سطح اطلاعات شرکت‌کنندگان است. سواد اطلاعاتی شامل سواد سیاسی، اداری، رسمی، الکترونیک و غیره است. به بیان دیگر سواد اطلاعاتی دو راهی‌های تصمیم‌گیری برای افراد است.
سواد اطلاعاتی و اقتصاد توسعه پایدار
دکتر علی شیری نیز در سخنانی گفت: بحث اقتصاد توسعه هنوز در دانشگاه‌های ما به‌عنوان یک الگو مطرح نشده است. امروزه در دانشگاه‌های مطرح دنیا ۱۰ اصل اقتصادی فریدمن بحث و مداخله حداقلی دولت و حداکثری بازار بحث می‌شود؛ اما نکته این است که این ویژگی‌ها به شدت در حال تغییر است و همه بازیگران آن نیزدر حال تغییر هستند.
وی با بیان اینکه موضوع فاینانس(تامین مالی)، یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصاد توسعه است گفت شاخص تخصصی تامین مالی به برنامه‌ها معنا می‌دهد و تامین مالی پیوست برنامه‌ها است. برای پاسخ به پدیده‌های نوپدیددر حوزه مالی یک سری شیوه‌های تامین مالی مبتنی بر انرژی‌های سبز پدید آمده است. این مدل‌سازی تامین مالی جدید به‌عنوان مدل‌سازی تامین مالی پایدار نام دارد این مکانیزم‌های تامین مالی در بازاهای جهانی به هیچ وجه در حوزه‌های تامین مالی سودآور نیست اما به لحاظ اقتصادی سودآور است. بایستی در کرسی‌های دانشگاهی و اقتصادی محور آن تامین مالی برای توسعه پایدار باشد و باید پیوست‌های دائمی و قابل دفاع محیط‌زیستی داشته باشد.
وی با اشاره به ضعف بسترسازی سواد اطلاعاتی محیط زیست در فضای مجازی و رسانه‌ها گفت: برای زمینه‌سازی سواد اطلاعاتی رسانه‌ها و فضای مجازی هنوز به موضوع محیط زیست و مشکلات آن نپرداخته‌اند دراین میان نقش دانشکده علوم ارتباطات بسیار مهم است سواد اطلاعاتی در حوزه زنان به همه نهادها مرتبط است؛ بدون تردید نقش خانواده به‌ویره نقش زنان بسیار موثر و تعیین‌کننده است.
آموزش رسمی؛ راهکار افزایش سواد اطلاعاتی
در بخش دیگری از این کارگاه دکتر زهرا باقری در سخنانی گفت: سواد اطلاعاتی زنان یعنی نحوه درست فکر کردن با نگاه انتقادی به دنبال حل مسئله و تصمیم‌گیری که به ارائه راه حل بیانجامد.
دکتر باقری با بیان اینکه آموزش سواد اطلاعاتی در کودکان و نوجوانان بسیار اثرگذار است، گفت: از طریق آموزش کودکان می‌توانیم روی خانواده‌های آن‌ها در زمینه محیط زیست، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و امنیت غذایی و منابع پایدار اثرگذار باشیم.
وی یکی از راهکارهای افزایش سواد اطلاعاتی را آموزش‌های رسمی عنوان کرد و افزود: آموزش سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی باید در مدارس و دانشگاه‌ها و به‌شکل برگزاری کارگاه‌ها برای گروه‌های هدف در سازمان‌ها و آموزش‌های غیر رسمی از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی از طریق سلبریتی‌ها انجام شود. راهکار آخر نیز مشارکت زنان در تصمیم‌گیری‌ها در نهادهای محلی، ملی و بین‌المللی در جهت افزایش سواد اطلاعاتی آن‌ها است.
لزوم تغییر باور جامعه در زمینه محیط زیست
در ادامه مهندس سلجوقی، عضو هیئت علمی بازنشسته معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری نیز در سخنانی گفت: در بحث سواد اطلاعاتی اول از همه اصلاح باور جامعه نقش مهمی ایفا می‌کند. کودکان بهترین عامل تغییر باور هستند آموزش به کودکان و ایجاد باور در آن‌ها از همان کودکی ایجاد انگیزه می‌کند. اگر باور جامعه را تغییر دهیم حرکت بزرگی انجام داده‌ایم. اقتصاد گردشی به‌ویژه با شرایط اقتصادی ما حائز اهمیت است و ما باید به مسائل فراتر از اقتصاد سبز نگاه کنیم.
سواد ارتباطی؛ لازمه سواد اطلاعاتی
در ادامه دکتر علیرضا دهقان نیز در سخنانی گفت:. ما اول باید سواد ارتباطی را به‌جای سواد اطلاعاتی مطرح کنیم که بسیار مهم است که جامع‌نگری و سیستم‌نگری است و بسیاری از این مسائل فرهنگی است و باید بیشتر به آن پرداخته شود. زنان در ارتباطات و سواد اطلاعاتی تقدم دارند در بحث آموزش عالی، موضوع سواد رسانه‌ای، سواد اطلاعاتی، سواد عمومی و سواد دیجیتال مطرح است. از سواد اکادمیک به سواد عامه می‌رسیم یعنی گروه‌های هم‌منفعت و هم‌مسئله در این قسمت است که سواد روستاییان با سواد شهریان فاصله دارد و با توسعه و رفاه مرتبط است. بنابراین مخاطب‌شناسی در این زمینه حائز اهیمت است.
در پایان این کارگاه لوح‌های تقدیری به سخنران به رسم یادبود اهدا شد و به تمامی شرکت‌کنندگان گواهی حضور مهارت‌افزایی و دانش‌افزایی از طرف دانشگاه علامه طباطبائی اعطاء شد.
شایان ذکر است کارگاه سوم ایفاپ با محوریت انضباط اجتماعی، قانون مداری و سواد اطلاعاتی در آینده نزدیک برگزار می‌شود.
گفتنی است اولین کارگاه ایفاپ با محوریت وضعیت سواد اطلاعاتی زنان در ایران، سلامت و بهداشت، ایمنی، آسیب‌های اجتماعی، خلاقیت و کارآفرینی، ۱۲ اردیبهشت سال جاری (۱۰۴۲) در هفته سرآمدی آموزش در دانشکده علوم ارتباطات برگزار شد.
برای دیدن پوستر برنامه کلیک کنید.
