ثبت دو اثر جدید از کشورمان در فهرست میراث مستند حافظه جهانی یونسکو
با ثبت این دو اثر جدید، آثاری که تاکنون در فهرست میراث مستند برنامه حافظه جهانی به ثبت رسیده است به ۲۹۹ اثر افزایش یافت که بدین ترتیب از کشورمان تاکنون ۷ اثر با عنوان: شاهنامه بایسنقری(۲۰۰۷)، وقف‌نامه ربع رشیدی (۲۰۰۷)، مجموعه اسناد اداری آستان قدس رضوی (۲۰۰۹)، التفهیم ابوریحان بیرونی (۲۰۱۱)، پنج‌گنج نظامی (۲۰۱۱)، ذخیره خوارزمشاهی (۲۰۱۳) و مجموعه برگزیده نقشه‌های تاریخی ایران در عصر قاجار (۲۰۱۳) ثبت شده است.
لازم است یادآوری شود که کمیسیون ملی یونسکو دو اثر ارزشمند ایرانی “ذخیره خوارزمشاهی” اثر زین‌الدین اسماعیل بن جرجانی (۵۳۱ـ۴۳۴ هجری قمری ۱۱۳۷ـ۱۰۴۲ م) و “مجموعه برگزیده نقشه‌های ایران در دوره قاجار” (۱۱۹۳ تا ۱۳۴۴ ه ق) را پارسال برای ثبت در فهرست میراث مستند حافظه جهانی در سال ۹۱ـ۹۰ به یونسکو معرفی کرده بود و در ماه‌های اخیر نیز رایزنی‌های گسترده‌ای را با اعضای شورای مشورتی این برنامه برای ثبت این دو اثر انجام داده بود که خوشبختانه این تلاش-ها به نتیجه رسید.
۱ـ عنوان اثر: ذخیره خوارزمشاهی
صاحب اثر: زین‌الدین اسماعیل بن جرجانی (۵۳۱ـ۴۳۴ هجری قمری ۱۱۳۷ـ۱۰۴۲ م)
محل نگهداری اثر: کتابخانه شهید مطهری
ـ ذخیره خوارزمشاهی مهم‌ترین کتاب پزشکی تا دوره جدید به زبان فارسی است که یک دوره کامل دایره‌المعارف پزشکی است و همه موضوعات مهم پزشکی را در بر می‌گیرد.
کلیات پزشکی، تشریح، فیزیولوژی، علل بیماری‌ها، انواع درمان‌ها، بهداشت، دستور تغذیه، جراحی‌ها، بیماری‌های پوستی، داروشناسی و گیاهان دارویی از موضوعات مهم کتاب ذخیره خوارزمشاهی است، به گونه‌ای که این کتاب قرن‌ها مأخذی معتبر در آموزش پزشکی بوده است و نگارش این اثر به زبان فارسی- در دوره‌ای از تاریخ ایران که عربی، زبان علمی بوده است-به لحاظ استفاده عموم مردم از آن اهمیت زیادی دارد. ترجمه‌های این کتاب به زبان‌های اردو، ترکی و عبری بیانگر توجه ویژه جهان علمی آن روز به این مرجع مهم پزشکی است.
۲ـ عنوان اثر: مجموعه برگزیده نقشه‌های دوره قاجار ایران (۱۱۹۳ تا ۱۳۴۴ ه ق)
محل نگهداری اثر: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه
این مجموعه شامل ۵۰۰ نقشه دست‌نگار و یا چاپ سنگی دوره قاجار است که با استفاده از شاخص‌های رایج اندازه‌گیری در آن زمان مانند ذرع و فرسنگ، شامل موضوعاتی چون نقشه‌هایی از شهر و آبادی‌های مختلف، منابع آب و روش‌های انتقال آن، خطوط مرزی و نقشه مناطق مختلف ایران (که در برخی موارد از ایران جدا یا تغییر نام داده‌اند) می باشد. از آن‌جا که این مجموعه، مستند مهمی برای مطالعات تحولات تاریخی، اجتماعی، حقوقی و سیاسی ایران و منطقه در جغرافیای جهانی به شمار می آید، از ارزش خاصی برخوردار است.
مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت خارجه در حال حاضر با دارا بودن بیش از ۶۰۰۰ نقشه و ۱۰۰ جلد اطلس یکی از آرشیوهای غنی نقشه در کشور محسوب می‌شود و طبق اظهار نظر کارشناسان این مرکز، به دلیل اینکه این نقشه‌ها تاکنون از سوی کشورهای منطقه و در کتاب‌ها و اطلس‌های موجود گزارش نشده، منحصر به فرد می‌باشد.
