محل نگهداری اثر: کتابخانه ملی ملک

سال ثبت اثر :۱۳۹۵

 “کتاب عرفات‌‌العاشفین و عرصات‌العارفین “که برنده جایزه جهانی کتاب سال ایران شده است یکی از بزرگترین و مهمترین تذکره‌های فارسی است که در سالهای ۱۰۲۲-۱۰۲۴ هجری قمری از سوی تقی‌الدین محمد اوحدی حسینی دقاقی بلیانی (۹۷۳-۱۰۴۰) شاعر، ادیب و نویسنده نام‌آور دوره صفوی به رشته تحریر درآمده است. هدف از تألیف این کتاب بر اساس آنچه در مقدمه کتاب آمده است جاودان کردن نام گویندگان و شعرای فارسی زبان است.

این کتاب شامل مقدمه‌ای مفصل در کلیات  حاوی شرح احوال مفصل مؤلف و حوادث سفر وی  به هند  و ۲۸«عرصه» (هر عرصه به یک حرف اختصاص دارد) است و هر «عرصه» در سه غرفه متقدمین، متوسطین و متأخرین به شرح حال نزدیک به ۳۵۰۰ تن از شعرا به همراه گزیده‌ای از آثار آنان پرداخته است.

این اثر کم نظیر از نظر جامعیت و تفضیل، با شِم انتقادی به تاریخ ادبی آن دوران پرداخته و فراتر از فواید ادبی و اهمیت آن در بیان احوال شعرا، چهره واقعی ادب و آداب و رسوم ، شیوه زندگی و اجتماعیات عصر صفوی در ایران و هند را ترسیم کرده و بارها مورد استفاده وسیع تذکره نویسان قدیم و محققان معاصر قرار گرفته است.

نسخه خطی معرفی شده جهت ثبت در کتابخانه ملی ملک به خط نستعلیق متوسط در ۶۰۸ برگ و کاغذ ترمه در حدود سده یازدهم هجری و چند سالی پس از اتمام تألیف عرفات کتابت شده است و دارای فهرست تفصیلی می‌باشد.