گزارش نشست رونمایی از "گزارش پایش جهانی آموزش-۲۰۱۶ GEM"- تهران، ۲۱ آذرماه ۱۳۹۵
نشست رونمایی از “گزارش پایش جهانی آموزش ۲۰۱۶″ ((GEM-2016 که امسال با موضوع” آموزش برای مردم و کره زمین: ایجاد آیندۀ پایدار برای همه” از سوی یونسکو منتشر شد، توسط کمیسیون ملی یونسکو، با همکاری دفتر منطقهای یونسکو در تهران، دفتر یونیسف در ایران و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی در تاریخ ۲۱ آذرماه ۱۳۹۵ در سالن شهید تهرانی مقدم این دانشگاه برگزار شد.
در این نشست، آقایان: دکتر سعداله نصیری قیداری، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو، مهندس علی زرافشان، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش، دکتر باقرزاده، معاون وزیر و رئیس سازمان نهضت سوادآموزی، شالیندرا سیگدل، مشاور آمار منطقه جنوب آسیا از مرکز آمار یونسکو، خانم کریستین ویگاند، قائم مقام نماینده دفتر یونیسف در تهران، مکی هایاشیکاوا، رئیس بخش آموزش فراگیر و با کیفیت یونسکو و هماهنگکننده برنامه آموزش ۲۰۳۰ در منطقه آسیا و اقیانوسیه، و کارشناسان و صاحبنظران عرصه آموزش حضور داشتند.
این نشست در قالب مراسم افتتاحیه، دو کارگاه آموزشی، پانل بحث و مباحثه، و مراسم اختتامیه برگزار شد.
در مراسم افتتاحیه، پس از تلاوت آیاتی چند از کلام اله مجید و پخش سرود ملی جمهوری اسلامی ایران، آقایان: دکتر سعداله نصیری قیداری، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو، مهندس علی زرافشان، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش، خانم آنه مونوسون، مشاور آموزشی دفتر منطقهای یونسکو در تهران، خانم کریستین ویگاند، قائممقام نماینده یونیسف در تهران، و آقای دکتر سعید علیائی، معاون پژوهشی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی سخنرانی کردند.
آقای دکتر نصیری در سخنرانی خود با اشاره به اینکه دنیای امروز، دنیای دادهها و اطلاعات است، اظهار داشت: “یکی از عوامل موثر در حضور موفق کشورها در سطح بینالمللی، ارائه دادهها و اطلاعات است. فعالیتهای آموزشی بیشماری که در حوزههای مختلف در کشور انجام میشود لازم است بهطور مناسب در قالب پرسشنامههای آماری به یونسکو ارائه شود تا در گزارشهای مختلف از جمله گزارش پایش جهانی آموزش که هرسال توسط یونسکو منتشر میشود، درج گردد.” دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ادامه، درخصوص گزارش پایش جهانی آموزش ۲۰۱۶ و محتوای آن اظهار داشت: “این گزارش، همانند گزارشهای پیشین پایش جهانی آموزش، برای ارزیابی وضعیت آموزشی کشورها پایهریزی شده است و هدف آن ارزیابی میزان پیشرفت آموزش در راستای دستورکار توسعۀ پایدار ۲۰۳۰ است. در گزارش پایش جهانی آموزش ۲۰۱۶، سه محور مورد تاکید قرار گرفته است: محور اول، چهارمین هدف از اهداف دستورکار توسعۀ پایدار۲۰۳۰ یا همان آموزش ۲۰۳۰، با عنوان “بهسوی آموزش و یادگیری مادامالعمر باکیفیت، برابر و فراگیر برای همه” است. این گزارش تاکید میکند که برای دستیابی به این هدف، لازم است نرخ حضور کودکان در مدارس افزایش یابد و به یادگیری مادامالعمر توجه ویژهای مبذول شود؛ لازمۀ این امر آغاز گفتمانی در زمینۀ هدف چهارم توسعۀ پایدار میباشد. محور مورد تاکید دیگر در این گزارش، نقش آموزش بهعنوان یک مبنا برای دستیابی به سایر اهداف توسعۀ پایدار نظیر ریشهکنی فقر، گرسنگی، بهبود سلامت، برابری و توانمندسازی جنسیتی، کشاورزی پایدار، شهرهای تابآور و جوامع برابر و فراگیرتر و عادلانهتر است. سومین محور مورد تاکید در این گزارش، بحث پایش آموزش ۲۰۳۰ است. در این گزارش چالشهای موجود در زمینۀ پایش، اعتبارات آموزشی، همافزاییهای بلقوه برای پایش در سطوح ملی، منطقهای و بینالمللی مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته است”. دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ادامه با بیان اینکه آموزش، فراتر از یک کاتالیزور عمل میکند و مبنا و اساس ارتقای همه جنبههای زندگی است، به اجلاس شانگهای چین اشاره کرد و افزود: “به دلیل اهمیت نقش آموزش در همه عرصههای زندگی بشری، در نشست شانگهای که با حضور دبیرانکل کمیسیونهای ملی یونسکو در ۱۳۰ کشور جهان برگزار شد، هدف چهارم از اهداف هفدهگانه توسعۀ پایدار یعنی آموزش به عنوان اولویت اول توسعۀ پایدار مورد تاکید قرا گرفت.”
آقای مهندس زرافشان در سخنرانی خود به برنامۀ آموزش برای همۀ یونسکو بهعنوان برنامهای که آموزش و پرورش را از عاملی درونبخشی به عامل مبنایی برای توسعه در سایر بخشها هدایت کرده است، اشاره کرد و سپس اظهار داشت: “آموزش اساس دستیابی به توسعۀ پایدار است. امروزه با برنامههای توسعۀ پایدار که در قالب دستورکار توسعۀ پایدار ۲۰۳۰ معرفی شده است، نگاهی همه جانبه به توسعه در ابعاد اقتصادی، انسانی، زیست محیطی و اجتماعی اتفاق میافتد.”وی در ادامه به هدف چهارم دستورکار توسعۀ پایدار بهعنوان عامل اساسی دستیابی به سایر اهداف توسعۀ پایدار اشاره کرد و ضمن بررسی گزارش پایش جهانی آموزش ۲۰۱۶ در خصوص اهمیت آن اظهار داشت: “این گزارش از این جهت مهم است که سنگ بنای حرکت کشورها از جمله ایران در پانزده سال آینده است. موقعیت ایران در این گزارش میتواند برای سنجش وضعیت کشور نسبت به سایر کشورها مفید واقع شود.” معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در ادامه، عدم ارزیابی بهموقع فعالیتها و عدم تدوین گزارشها و بهطورکل عدم وجود اطلاعات آماری بروز را از جمله عوامل عدم پایش مناسب برنامههای آموزشی کشور در سطح بینالمللی عنوان کرد.
خانم مونوسون، در قرائت سخنرانی خانم استرکیش لاروش، رئیس دفتر منطقهای یونسکو در تهران، ابتدا ضمن اعلام حمایت یونسکو از اجرای برنام، آموزش ۲۰۳۰ در کشورها، به موضوع گزارش جهانی آموزش ۲۰۱۶ اشاره کرد و اظهار داشت:” این گزارش که امسال با موضوع: آموزش برای مردم و کره زمین، منتشر شده است از سری گزارشهایی است که هرساله یونسکو درپایش پیشرفت کشورها در زمینه تحقق اهداف آموزشی منتشر میکند.”وی در ادامه با اشاره به دستورکار توسعۀ پایدار ۲۰۳۰ ، هدف چهارم این دستورکار را برای دستیابی به سایر اهداف آن ضروری خواند. ایشان در ادامه افزود: “گزارش پایش جهانی آموزش ۲۰۳۰، بیانگر پتانسیل آموزش در پیشبرد کلیه اهداف دستور کار پایدار است. برای تحقق این امر، لازم است نظام آموزشی به دغدغههای محیط زیست، ارزشها، رشد و توسعۀ فراگیر و ایجاد جوامع صلحطلب، توجه کند و این امر جز از طریق بازنگری در نظام آموزش و پرورش تحقق نخواهد یافت.”
خانم کریستین ویگاند، قائممقام نمایندۀ دفتر یونیسف در ایران، در ابتدا به اهمیت نقش آموزش در پیشرفت جوامع اشاره کرد و سپس اظهار داشت: “گزارشی دربارۀ کودکان بازمانده از تحصیل که بهطور مشترک توسط یونیسف و یونسکو ارائه شده است، نشان میدهد که تا پایان سال ۲۰۱۳، ۵۹ میلیون کودک در مقطع ابتدایی در سراسر جهان، به مدرسه وارد نشدهاند. در حالیکه در سراسر جهان دوسوم کودکان مقطع متوسطه در مدرسه ثبتنام کردهاند، در کشورهای کمترتوسعهیافته تنها یک سوم کودکان آن مقطع در مدرسه ثبتنام نموده اند.” خانم ویگاند افزود: “گزارش جهانی نظارت بر آموزش در سال ۲۰۱۶ هشدار میدهد که اگر این روند تا سال ۲۰۳۰ دربارۀ کودکان بازمانده از تحصیل ادامه یابد، تنها ۷۰ درصد از کودکان در کشورهای بادرآمد کم، مقطع دبستان را کامل خواهند کرد، هدفی که در سال ۲۰۱۵ باید به نتیجه میرسید.” وی در ادامه، توجه به آموزش و مهارتآموزی کودکان خانوادههای محروم، مناطق روستایی، کار و خیابان، معلول و کودکان پناهنده شاغل در کارخانهها با شرایط دشوار را امری ضروری برشمرد و بر حمایت یونیسف در این زمینه تاکید کرد.
آقای دکتر علیائی، در سخنرانی خود ضمن اشاره به نقش و رسالت مهم دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی در خصوص آموزش، به محوریت نقش این دانشگاه در بسیاری از حوزههای آموزش از جمله بهعنوان قطب علمی آموزش و نیز مرکزیت یونیوک در کشور اشاره کرد و پتانسیل بالای اعضای هیات علمی و دانشجویان دانشگاه در انجام طرحهای کلان ملی و نقش پررنگ آنها در تدوین سندهای بالادستی در حوزه آموزش و نیز توسعۀ زیرساختهای دانشگاه در سالهای اخیر را از نکات مهم و قابل توجۀ مسئولین، در امر تصمیمسازی برای آموزش دانست. ایشان در ادامه در اشاره به همکاریهای دوجانبه بین دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی و کمیسیون ملی یونسکو اظهار داشت: “برگزاری چندین نشست و سمینار تخصصی با همکاری کمیسیون یونسکو از جمله نشستهای مربوط به بزرگداشت هفتۀ استفاده از ابزارهای الکترونیکی همراه و نشست منطقهای هماهنگکنندکان یونیوک در جنوب و غرب آسیا، از جمله فعالیتهایی است که در سالهای اخیر با همکاری دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی و کمیسیون ملی یونسکو اجرا شده است؛ اجرای این برنامهها در تفاهمنامهای که در سال گذشته بین این دو سازمان به امضا رسیده بود، مورد توجه طرفین بوده است.”
پس از مراسم افتتاحیه، نشست با برگزاری دو کارگاه آموزشی ادامه یافت.
در اولین کارگاه آموزشی، خانم مکی هایاشیکاوا، رئیس بخش آموزش فراگیر و باکیفیت دفتر منطقهای یونسکو در بانکوک و هماهنگکنندۀ برنامۀ آموزش ۲۰۳۰ در این منطقه، به معرفی سند چارچوب آموزش ۲۰۳۰، دیدگاه، اصول راهنما، تعهدات، اهداف ویژه و چارچوب ارزیابی و پایش تحقق اهداف آن اشاره کرد و توضیح داد که چگونه گزارش پایش جهانی آموزش، دستورکار جدید آموزش را از هم اکنون تا سال ۲۰۳۰ پایش خواهد کرد.
در دومین کارگاه آموزشی آقای شالیندرا سیگدل، مشاور آمار آسیای جنوبی مرکز آمار یونسکو، درخصوص پایش هدف چهارم از اهداف هفدهگانه توسعۀ پایدار و جمعآوری دادهها، به بررسی اجمالی جمعآوری دادهها، تجزیه و تحلیل و گزارشدهی آنها در چارچوب هدف ۴ از اهداف توسعۀ پایدار و اجرای آموزش ۲۰۳۰ در سطح ملی پرداخت.
در بخش بعدی برنامه در بعدازظهر، خانم منوسون، مشاور بخش آموزش دفتر منطقهای یونسکو در تهران، گزارش پایش جهانی آموزش ۲۰۱۶ را مورد بررسی قرار داد.
سپس جلسات پانل با حضور سخنرانان مختلف در خصوص فصول مختلف گزارش، شامل: کرۀ زمین، صلح، مردم و سعادت، برگزار شد.
در خاتمه، خانم دکتر محدثه محب حسینی، رئیس بخش آموزش کمیسیون ملی یونسکو در ایران، در جمعبندی موضوعات ارائه شده، اظهار داشت:” هفته گذشته را میتوانیم هفتۀ SDG4 یا همان آموزش ۲۰۳۰ در ایران تلقی کنیم. از دوشنبه گذشته ۳ برنامۀ مهم در حوزه آموزش، توسط کمیسیون ملی یونسکو با همکاری دفتر منطقهای یونسکو در تهران، دفتر یونیسف در ایران و نهادهای متولی آموزش در کشور برگزار شده است، که عبارتند از: ۱- کارگاه زیر منطقهای آمارهای آموزشی مطابق با شاخصهایSDG4 ، ۲- نشست عالیرتبۀ مشورتی در زمینۀ آموزش ۲۰۳۰؛ با حضور وزرا، مدیران و متخصصان ارشد کشور که در آن از سند ملی آموزش ۲۰۳۰ رونمایی شد، ۳- نشست رونمایی از گزارش پایش جهانی آموزش ۲۰۱۶ که امروز در حال برگزاری آنها هستیم. به هرترتیب ظرفیتسازی خوبی برای اجرای آموزش ۲۰۳۰ در ایران انجام شده است که امیدواریم بتوانیم با همکاری نهادهای ملی، پایش، و نظارت بهتری بر تحقق اهداف SDG4 داشته باشیم.
خانم دکتر محب حسینی در خاتمه از همکاری خوب دفتر منطقهای یونسکو در تهران، دفتر یونیسف در ایران و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی در برگزاری برنامههای فوق تشکر کرد.
تهیه و تنظیم: پیمانه پورهادی
ناظر علمی: دکتر محدثه محب حسینی