پیام روسای یونسکو، سازمان بین‌المللی کار، یونیسف، برنامه توسعۀ ملل متحد و سازمان بین‌المللی آموزش، به‌مناسبت روز جهانی معلم
ارج نهادن به معلمان، بهبود جایگاه و منزلت آنان
ما هر سال، روز جهانی معلم را به پاس تلاش‌های بی حد و حصر معلمان سراسر جهان، جشن می‌گیریم. این زنان و مردان متعهد، روزها و سال‌های متمادی، دانش‌آموزان را در دنیای یادگیری، هدایت و همراهی می‌کنند و به آنان کمک می‌نمایند تا توانایی‌های بالقوه خود را شناخته و آن را به منصّه ظهور برسانند. بر این اساس، معلمان نه تنها به شکل‌دهی آیندۀ فردی میلیون‌ها کودک کمک می‌کنند بلکه همچنین در ایجاد دنیایی بهتر برای همه، یاری می‌رسانند.
دستورکار توسعه پایدار ۲۰۳۰، بین آموزش و توسعه، ارتباط بسیار حیاتی به‌وجود می‌آورد. با تصویب هدف چهارم توسعه پایدار، رهبران جهان متعهد شدند تا “آموزش برابر، فراگیر و با کیفیت را تضمین کنند و فرصت‌های یادگیری مادام‌العمر برای همه را ارتقا بخشند”. دستیابی به این هدف امکان‌پذیر نخواهد بود مگر اینکه تعداد معلمان واجد شرایط را افزایش دهیم و این توانمندی را در آن‌ها ایجاد کنیم تا بتوانند عاملی برای ایجاد تغییرات آموزشی در زندگی دانش‌آموزان تحت تعلیم خود باشند.
وضعیت، اضطراری است. برای دستیابی جهان به آموزش ابتدایی تا سال ۲۰۳۰، به ۴/۲۴ میلیون معلم بیشتر، نیازمندیم. این تعداد برای دوره متوسطه، بیشتر و به میزان ۴/۴۴ میلیون نفر است. چگونه می‌توانیم این تعداد معلم را استخدام کنیم و آنان را به سمت حرفه حیاتی تدریس جذب نمائیم درحالیکه بسیاری از معلمان در گوشه و کنار جهان از آموزش بی بهره‌اند، حقوق و دستمزد ناچیزی دریافت می‌کنند و شان و منزلت آنان در نظر گرفته نمی‌شود؟
بسیاری از معلمان هنوز با قرارداد و پرداخت‌های نامناسب کار می‌کنند. اغلب، در شرایط دشوار زندگی به‌سر می‌برند و فاقد آموزش‌های اولیه مناسب، توسعۀ حرفه‌ای مداوم وحمایت‌های دائمی هستند. معلمان گاهی قربانی تبعیض و حتی حملات خشونت‌آمیز می‌شوند.
تدریس می‌تواند شغلی بسیار جذاب و در واقع اولین حرفۀ انتخابی باشد به شرط آن‌که به معلمان به همان‌اندازه که به کودکان ما بها می‌دهند، ارج نهاده شود و جایگاه و منزلت حرفه‌ای آنان به‌عنوان یک آموزگار در تاثیر شگرفی که حرفۀ آنان در آیندۀ همه ما دارد، منعکس گردد.
این بدان معناست که آموزش و توسعۀ حرفه‌ای مداوم معلمان در جهت حمایت از آن‌ها در ایفای نقش حیاتی‌شان در آموزش همه کودکان، در کلیه مکان‌ها و موقعیت‌ها از جمله در فقیرترین و دورافتاده‌ترین اجتماعات و جوامع تحت بحران، فراهم شود. یعنی باید کاستی‌ها به‌طور کامل جبران شود و ابزار موردنیاز برای انجام شغل معلمی در اختیار معلمان قرار گیرد. باید سیاست‌ها‌یی به مرحله اجرا درآید که از معلمان محافظت کند و برجایگاه و منزلت آنان تاکید نماید و این امر می‌تواند از طریق اعطای جایگاه و نقش فعال به معلمان در تصمیم‌سازی‌هایی باشد که بر کار آنان تاثیرگذار است. این بدین معنی است که باید کارایی و اثربخشی نظام‌های آموزشی در کلیه سطوح اصلاح شود.
پنجاه سال پیش در چنین روزی، این اصول در توصیه‌نامه ۱۹۶۶ یونسکو-سازمان بین‌المللی کار درخصوص جایگاه و منزلت معلمان که به ایجاد اولین ابزار معیارگذاری در خصوص معلمان منجر گردید، بنا نهاده شد. از آن پس، اگرچه در زمینه ترفیع جایگاه و منزلت معلمان، پیشرفت‌های بسیاری انجام شده است اما هنوز در این زمینه نیازمند انجام فعالیت‌های بیشتر هستیم.
ما روز جهانی معلم ۲۰۱۶ را به پاس این نقطۀ عطف جشن می‌گیریم و بر تعهدات خود نسبت به معیارها و آرمان‌های این توصیه‌نامه تاکید می‌کنیم و تلاش خود را برای دستیابی به این معیارها مضاعف خواهیم کرد. استحقاق معلمان و کودکان جهان کم‌تر از این نیست.
مترجم: پیمانه پورهادی