پیام خانم اودری آزوله، مدیرکل یونسکو به مناسبت روز جهانی اقیانوس، اقیانوس‌هایمان را پاک کنیم- ۸ جون ۲۰۱۸
اقیانوس زیست‌گاه اکثر گونه‌های ساکن کره‌ی زمین است و بیش از ۶۰ درصد “خدمات اکوسیستمی” مورد نیاز بشر برای ادامه‌ی حیات از جمله تولید حجم زیادی از اکسیژن مورد نیاز و تنظیمات اقلیمی را به عهده دارند. در نیم قرن گذشته، اقیانوسها بیش از ۹۳ درصد از حرارت اضافی تولید شده به واسطه‌ی اثر گلخانه‌ای را جذب کرده‌اند.
لازمه‌ی حیات در کره‌ی زمین وجود اقیانوس‌هاست. اما استفاده‌ی بی‌رویه از منابع اقیانوسی، آلودگی و افزایش جذب CO2، باعث به مخاطره انداختن اقیانوسها شده است. گرمایش جهانی، اسیدی شدن، پیدایش نواحی مرده، تخریب محیط زیست و رویش‌های جلبکی مضر از جمله آثار فعالیت‌های انسانی بر اقیانوس هستند.
امسال کشف “ناحیه‌ای مرده” در خلیج عمان که وسعت آن از اسکاتلند بیشتر بوده و همچنان رو به افزایش است، نشانگر پدیده‌ای است که در اثر کاهش سطح اکسیژن به خفگی آبزیان می‌انجامد. تأثیر این اتفاق ناگوار بر محیط زیست دریایی بیش از ماهیگیری بی‌رویه و آلودگی ناشی از مواد زاید پلاستیکی است، که به میزان یک کامیون در دقیقه در اقیانوسها تخلیه شده و وارد چرخه‌ی غذایی ما می‌شوند. بخشی از این مواد زائد در مناطقی از اقیانوس که ژایر نام داشته و در اثر جریان‌های اقیانوسی چرخشی ایجاد می‌شوند، متمرکز است.
با این همه، مبارزه با این چالش‌ها امکان‌پذیر است. با متوقف ساختن تخریب و تعریف نظام مدیریتی مناسب برای بوم‌سازگان‌های دریایی و اجرایی کردن آن می توان محیط زیست دریایی را از فشارهای ناشی از فعالیت انسانی در امان داشت و توان مقابله با بلایا را افزایش داد.
در تاریخ ۵ دسامبر ۲۰۱۷، مجمع عمومی سازمان ملل به منظور ترغیب همکاری‌های علمی برای رویارویی با چالش‌های یادشده، دهه‌ای را به عنوان “دهه‌ی علوم اقیانوسی برای توسعه‌ی پایدار (۲۰۳۰-۲۰۲۱) اعلام داشت. مسئولیت و هماهنگی‌های مربوط به اجرا و برنامه‌ریزی این دهه بر عهده‌ی کمیسیون بین‌الدول اقیانوسی یونسکو گذاشته شده است.
در راستای اهداف مرتبط با حفظ و استفاده‌ی پایدار از اقیانوسها، این دهه فرصت مغتنمی است تا بسیج همه‌ی ذی‌نفعان به منظور انجام پژوهش‌هایی مشترک و نوآوری مبتنی بر فناوری که در نهایت منجر به شناخت بهتری از عوامل منفی تأثیرگذار بر اقیانوسها و آثار مخرب آن‌ها خواهد بود و راه‌حل‌های مناسب برای مقابله با چالش‌ها را فراهم می‌سازد.
تحقق این اهداف نیازمند سرمایه‌گذاری مناسب و استاندارد است. بر مبنای گزارش جهانی علم اقیانوس سال ۲۰۱۷، ۴.۵ درصد از بودجه‌ی عمومی جهان به علوم طبیعی اختصاص یافته است. اجازه‌ی ادامه‌ی این وضعیت امکان‌پذیر نیست. هیچ کشوری به تنهایی قادر به اندازه‌گیری تغییرات اقیانوسی و یا پاکسازی و حفظ اقیانوسها نیست. از طریق همکاری‌های بین‌المللی، انتقال فناوری و به اشتراک‌گذاری دانش می‌توان در جهت تدوین سیاست‌‌های دوستدار محیط زیست گام برداشت و به این ترتیب پیشرفت پایدار اقیانوس محور را ترویج کرد. در این روز جهانی اقیانوس، یونسکو از کشورهای عضو، جامعه‌ی علمی، جامعه‌ی مدنی و بخش خصوصی دعوت می کند تا به منظور تحقق اهداف یاد شده تشریک مساعی کنند زیرا به گفته‌ی نویسنده‌ی مشهور ژاپنی Ryunosuke Akutagawa: “ما یک قطره هستیم، در کنار هم اقیانوسی می‌شویم”.