متن سخنرانی دکتر محمدرضا سعیدآبادیدبیرکل کمیسیون ملی یونسکو – ایران در سمینار بینالمللی آب برای همه۱۹ بهمن ۱۳۸۷
تمامی ذرات جهان اعم از انسان و حیوان و گیاه و خاک و آنچه در بالاترین و پایینترین مکان هستی است زندگانی و طراوت را از آب یافتهاند.
اولین تمدنهای جهان در فرادست آبها شکل گرفتهاند. آن زمان که گروههای تشنه و خسته مردمان تاریخی به کناره دریاها و دریاچهها، رودخانهها و نهرها رسیدند، سر از پا نشناخته و شادمان بارها بر زمین نهادند و تن و جان تفتیده را به آب سپردند، امید به ماندن، به تولید و به ساختن در آنها نیرو گرفت، به کشت و کار پرداختند و نهال زندگانی را به تولای بارور شدن در نمناکی روح پُر خاک سواحل کاشتند.
این چنین بود که نوع انسان توانست هزاران سال بر این خاک سیراب زندگی کند و نیازها و خواستهای خویش را از دل آن بیرون کشد. او حساب شده و همگام با رموز و نشانههای زیبای طبیعت و قانون نانوشته آن رفتار میکرد و به آن احترام میگذاشت، به همین دلیل در همه فرهنگها و مکاتب گونهگون جهان آب را ستایش کردهاند و آن را نماد جاودانگی و منشأ هستی دانستهاند. در همه ادیان بهشت موعود را پر از نهرها و چشمههای گوارا توصیف کردهاند.
متأسفانه با گذشت زمان و ازدیاد بیمهار جمعیت و به تبع آن نیاز روزافزون به محصولات کشاورزی و تولیدات صنعتی دستاندازهای خلاف عرف و قانون طبیعت به آب و خاک و کوه و جنگل آغازیدن گرفت، مسئولان در سراسر جهان دچار نسیان شدند و پدیدههای طبیعت را بیزوال تصور کردند. مسئولیتها و تخصصها کاستی گرفت و کارهایی بدون نگاه به آینده انجام شد که امروز خطر انهدام محیط زیست، کمبود آب، آلودگی آب، آلودگی هوا، نابودی انواع جانوران و پیامد آن انقراض نوع بشر و هر آنچه تکمیل کننده زندگی اوست بسیار جدی شده است.
از کهنترین ادوار تاکنون آب به دلیل نقش حیاتی آن موجب بروز منازعات و درگیریهای فراوان بهویژه در مناطق کم آب جهان بوده است. اکنون نیز میگویند جنگهای بزرگ آینده به خاطر آب صورت خواهد گرفت. اما در این میان صاحبنظرانی نیز معتقدند کمبود آب به تحکیم بیشتر پایههای صلح میانجامد، زیرا این معضل بزرگ جهانی فقط با دور هم نشستن و چارهاندیشی جهان نگرانه و تعامل اندیشمندانه رهبران جهان قابل رفع خواهد بود.
آب در ابتدا موجب همایش انسانها و زندگی اجتماعی آنها شد، شاید در آینده نیز این نقش مهم را به عهده گیرد. آب نعمتی شگرف است و از آنجا که قابل ساختن و پرورش دادن نیست تمامی مردم جهان محقّاند که از آن درست و عادلانه استفاده کنند. در این میان کودکان که نماد معصومیتاند و چشم به دست و زبان دیگران دوختهاند و آماج مستقیم تصمیمها و رویکردهای قانونگذاران جهاناند، نباید فراموش شوند آنان باید آب سالم بنوشند، از محصولات سالم تغذیه کنند، در هوای سالم تنفس و رشد کنند. نباید بیشتر از این وجود آنها نادیده گرفته شود. به این بیندیشیم که هیچ نقشی در نامتعادل کردن طبیعت نداشتهاند، آنان نمیدانند قانون طبیعت را چه کسانی زیر پا نهادهاند، آنها نمیدانند آلودگی گلخانهای چه معنایی دارد و چه اقداماتی آنها را از دیدن فرود زیبای دانههای پروانهای برف محروم کرده، و چه کسی آسمان آبی را از آنها گرفته است. این ماییم که حق آنها را محترم نشمردهایم، آنها به دنیا نیامدهاند که با انواع آلودگیها سر کنند و متحمل روحی افسرده و تنی بیمار باشند.
گاه آن آمده است که با توسل به این همایشهای جهانی و فشار روزافزون بر منفعت طلبیهای تنگ نظرانه کشورهای صنعتی و غیرصنعتی، توسعه یافته و در حال توسعه که زندگی همه انسانها را به مخاطره افکنده است آگاهانه مبارزه شود. آنان باید دمی به حق زندگی سالم برای کودکان بیندیشند و زیبایی و سرسبزی و سلامت را به جهان برگردانند.