دکتر مهین گزانی، مدیر گروه علوم طبیعی کمیسیون ملی یونسکو- ایران، در نشست” رد پای محیط زیست در منشور حقوق شهروندی” که ۲۳ آذر در زنجان برگزار شد، به نمایندگی از کمیسیون ملی یونسکو شرکت کرد.

گزانی در این نشست گفت: حقوق زیست‌محیطی جزو اساسی‌ترین و بنیادین‌ترین حقوق شهروندی به‌حساب می‌آید. یونسکو معتقد است، جنگ در اذهان شکل می‌گیرد، پس صلح هم باید در اذهان شکل بگیرد. وی با اشاره به اینکه یونسکو محل تلاقی فرهنگ زیست‌محیطی است، بیان کرد: جنگ با طبیعت بدترین نوع جنگ و صلح با طبیعت بهترین نوع صلح است.

او ادامه داد: جنگ با طبیعت مانند سونامی، آتشفشان، طوفان، خشکسالی، زلزله، رانش، سیل و همه این‌ها ناشی از عملکردهای مستقیم و غیرمستقیم است. گزانی تاکیدکرد: تاریخ معاصر ایران آیینه‌ای روشن از آرمان‌ها و مطالبات مردم ایران است. وی با اشاره به اینکه تاریخ بیش از ۱۰۰ ساله آزادی و عدالت خواهی ملت ایران نمونه پرافتخاری همچون نهضت مشروطیت و انقلاب اسلامی را به خود دیده است، گفت: در همه این فراز و نشیب‌ها مردم ایران خواستار حرمت نهادن به کرامت و حیثیت والای انسان و دستیابی به حقوق خود بودند.

نماینده کمیسیون ملی یونسکو در ایران با اشاره به اینکه شهروند، مرکب از دو کلمه شهر به معنای جامعه انسانی و وند به معنای حضور وابسته به این جامعه است، افزود: مفهوم شهروندی طی دو دهه گذشته به‌طور گسترده‌ای بر زبان و قلم سیاست‌مداران ما جاری می‌شود.

گزانی با اشاره به اینکه محیط زیست به‌عنوان حقوق اساسی شهروند مطرح است و در نبود آن احقاق شهروندی صورت نمی‌گیرد، بیان کرد: محیط زیست آلوده، سلامتی جامعه و شهروندان را به خطر می‌اندازد و اساسی‌ترین حق شهروندی را که حق محیط زیست است به مخاطره انداخته و نابود می‌کند.

وی نهضت شهروندسازی را یکی از شیوه‌های موثر مقابله با فساد برشمرد و گفت: شهروند به قوانین اجتماعی احترام می‌گذارد و برای ایجاد یک جامعه متمدن و قانون‌مدار تلاش می‌کند؛ در چنین جامعه‌ای احترام به محیط زیست یک اصل مهم است و شهروندان برای رسیدن به شهر پاک تلاش می‌کنند.

ایشان با اشاره به اینکه باید بدانیم میراث مشترک انسان‌ها و نسل‌هایی که در آینده بر آن قدم می‌گذارند، زمین است، بیان کرد: حقوق محیط زیست، جزو اساسی‌ترین و بنیادی‌ترین حقوق شهروندی به حساب می‌آید. زیرا محیط سالم است که می‌تواند سلامت جسمی، روحی و حق حیات را تنظیم کند.

گزانی ادامه داد: امیدواریم مناطق حفاظت شده افزایش یافته و مسائل زیست‌محیطی به شکل همه‌جانبه مورد توجه قرار گیرد و باید این موضوع را مدنظر قرار داد که در هر جامعه‌ای که جوانان برای انجام کاری همت کنند، آن کار به درستی به سرمنزل مقصود خواهد رسید.

همچنین وی در اولین نشست منطقه‌ای گروه‌های دانشجویی حامی محیط زیست و منابع‌ طبیعی منطقه شمال‌غرب که به میزبانی سالن شهید شهریاری مجتمع جهاد دانشگاهی زنجان برگزار شد، با بیان اینکه جوانان، امانت‌داران منابع و طبیعت در آینده هستند، افزود: باید مدیریت ما به‌گونه‌ای باشد که محیط زیست و منابع‌طبیعی به آیندگان برسد. وی با ابراز امیدواری از اینکه مناطق حفاظت‌شده افزایش یابد، تصریح کرد: در کنار افزایش مناطق حفاظت شده، این امیدواری نیز وجود دارد که مسائل زیست‌محیطی به صورت همه جانبه مورد توجه قرار گیرد و این کار باید توسط قشر جوان محقق شود؛ چرا که جوانان ثابت کرده‌اند با ورود خود در انجام هر کاری، موفقیت در آن کار دوچندان بوده است.

گزانی با تاکید بر اینکه جایگاه زنان و دختران در خانواده باعث شده یونسکو این قشر از جامعه را به‌عنوان یکی از اولویت‌های خود قرار دهد، ادامه داد: زنان در خانواده می‌توانند با آموزش در حوزه‌هایی همچون مصرف آب، استفاده از منابع‌طبیعی، دوستی با محیط زیست و… از بروز مشکلاتی که جامعه با آن‌ها دست به گریبان است، جلوگیری کنند.

او در ادامه با اشاره به اینکه مسئولیت مهم آموزش در بنیان خانواده بر عهده زنان است، اظهار کرد: اتکای یونسکو به زنان و دختران به این خاطر است که زنان و دختران می‌توانند تاثیر قابل توجه و چشم‌گیری در مسائل زیست‌محیطی با آموزش پایه در خانواده به فرزندان خود داشته باشند.

شایان ذکر است که مدیر گروه علوم طبیعی کمیسیون ملی یونسکو- ایران در سفر ۲ روزه خود در زنجان (۲۲ و ۲۳ آذر)، از چمن سلطانیه نیز بازدید کرد و جلسه‌ای هم درباره چمن سلطانیه در محل ساختمان فرمانداری سلطانیه با حضور فرماندار و برخی از مدیران‌کل دستگاه‌های اجرایی استان، برگزار شد. همچنین وی از گنبد سلطانیه و جنگل‌کاری عالی‌قاپو در شهرستان خدابنده (قیدار)، دیدن کرد. علاوه بر این‌ها، گزانی با حضور در نهالستان کوشکن، در جمع دانشجویان فارغ‌التحصیل سخنرانی کرد و از منطقه کهناب برای موضوع ترسیب کربن هم بازدید به‌عمل آورد. لازم به یادآوری است که این برنامه‌ها به همت موسسه آینده‌سازان نوین اشراق زنجان برگزار شدند.

لازم به ذکر است که در بازدید از گنبد سلطانیه که مدیرکل منابع طبیعی استان زنجان، نماینده کمیسیون ملی یونسکو – ایران را همراهی می‌کرد، پیشنهاد شد که با توجه به محدودیت منابع مالی و اعتباری دولت، کمیته خیرین برای احیای چمن سلطانیه در استان زنجان تشکیل شود. گزانی ضمن ارائه این پیشنهاد، گفت: قبل از ثبت چمن سلطانیه باید در مرحله اول، این میراث ماندگار را نجات دهیم.

همچنین از دیگر برنامه های این سفر، برگزاری جلسه مشترک در فرمانداری سلطانیه به‌منظور بررسی نقطه نظرات و پیشنهادات درخصوص احیا چمن سلطانیه با حضور فرماندار، مدیرکل منابع طبیعی، میراث فرهنگی و دبیر همیاران طبیعت زنجان بود.