رئیس دانشگاه علامه طباطبایی: جندی‌شاپور دانشگاهی است که می‌تواند مبنای تعامل فرهنگی و آمیختگی اندیشه‌های گوناگون باشد
|
دکتر حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی گفت: دانشگاهی که امروز می‌تواند بر اساس نوستالژی باز سازی شود، جندی‌شاپور دانشگاهی است که می‌تواند مبنای تعامل فرهنگی و آمیختگی اندیشه‌های گوناگون باشد.
|
به گزارش روابط عمومی کمیسیون ملی یونسکو- ایران به نقل از اداره کل روابط عمومی وزارت علوم، دکتر سلیمی در سومین کنگره بین‌المللی دانشگاه جندی‌شاپور گفت: دانشگاه‌ها پدیده‌های مستقل اجتماعی نیستند. نظام‌های معنای آنها، وجود آنها، شیوه تأثیرگذاری آنها و علومی که از درون آنها برمی‌خیزد، به زیست جهانی بستگی دارد که از آن برآمده‌اند. دانشگاه‌ها محصول بستر اجتماعی و تاریخی هستند که در آن نقش‌آفرینی می‌کنند.
وی در ادامه افزود: دانشگاه مدرن که ساختار دانشگاه‌های امروز در جهان را تشکیل می‌دهد به‌نوعی محصول دوران تاریخی مدرنیسم است. دورانی که عطش تسلط بر طبیعت و جامعه و حتی تسلط بر موجودیت عقلانیت انسانی در آن شدت گرفت.
دکتر سلیمی همچنین اضافه کرد: انسان در عصر مدرن توانایی‌های مختلفی پیدا کرد و بر عرصه‌های مختلف طبیعت و هستی مسلط شد. به‌نوعی زیست اجتماعی و تاریخی خود را دگرگون کرد. ولی محصول این دوره و دانشگاه این دوره فقط توسعه و پیشرفت نبود. تخریب طبیعت، ازخودبیگانگی انسان هم بود. تبدیل کردن جامعه انسانی به یک کارخانه بزرگ هم بود. کارخانه‌ای که بشر در آن صرفاً به پیچ‌ومهره و چرخ‌دنده‌های این صنعت بزرگ اجتماعی بدل شد.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه افزود: در این دوره دانشگاه مدرن فقط صنعت را وارد زندگی بشر نکرد، بلکه زندگی انسان را تبدیل به صنعت کرد و جامعه انسانی گاه به یک کارخانه بزرگ که همه چیز تبدیل به اشیا می‌شود مبدل شد. به همین دلیل است که انسان دانشگاهی جدید در اندیشه و فکر بازاندیشی بنیاد دانشگاه و بنیاد دانش و ماهیت علم است.
وی درباره گرایش‌های مختلف بازاندیشی گفت: برای این بازاندیشی چند گرایش متفاوت وجود دارد. بعضی به دنبال براندازی و شالوده‌شکنی علم مدرن و دانشگاه مدرن هستند و دوران آن را پایان‌یافته و علم مدرن را نامشروع می‌دانند و به دنبال برانداختن آن هستند.
دکتر سلیمی همچنین خاطر نشان کرد: برخی به دنبال احیای سنت‌ها و دانش‌های سنتی و جایگزینی آن به‌جای دانشگاه مدرن هستند. اما به نظر می‌رسد که ما نباید راه افراط‌وتفریط را طی کنیم. شاید بتوانید با استفاده از برخی نمادها و میراث تاریخی بشر به‌گونه‌ای دانشگاه جدید را بازسازی و بازپروری کنیم که هم میراث دانش مدرن را حفظ کنیم و هم از مضرات آنچه صنعت دانش و صنعت فرهنگی برای ما به ارمغان آوردند پرهیز کنیم.
وی درباره نقش نوستالژی در بازاندیشی گفت: برای این بازاندیشی گاهی نوستالژی گذشته و یافته‌های تاریخی ما به ما بسیار کمک می‌کند. مانند آنچه در این جلسه با عنوان نوستالژی دانشگاه جندی‌شاپور از آن نام‌برده شد. البته تاریخ بازگشتنی نیست. نمی‌توانیم تاریخ را بازگردانیم و خودمان به گذشته تاریخی برگردیم اما تاریخ و نوستالژی‌های تاریخی می‌تواند منبعی الهام بخش برای بازاندیشی ما و بازسازی ما باشند. مدل تاریخی دانشگاه جندی‌شاپور می‌تواند منبع الهام این بازاندیشی و بازسازی باشد.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه افزود: در شرایط جدید برخی دانشگاه مدرن را به‌نوعی، گونه‌ای از تک فرهنگ گرایی و اروپا محوری در عرصه دانش اندیشه فرهنگ می‌دانند. ما با برگرفتن نوستالژی دانشگاه جندی‌شاپور می‌توانیم دانشگاه را دوباره به منشأ اصلی خودش و مفهوم اصلی خودش یعنی محل تعاملات علمی و فرهنگی و اندیشگی برگردانیم. دانشگاهی که به‌نوعی محل گردآوری اندیشه‌های هندی، سریانی یونانی و پهلوی و گونه‌های دیگر فرهنگ به‌نوعی مرکز تعاملات تمدنی قرار می‌گیرد.
وی در پایان گفت: سنت حکمرانی ایرانیان باستان، سنت مبتنی بر تحمیل فرهنگی نبوده بلکه سنت حکمرانی مبتنی بر تعاملات علمی و فرهنگی بوده است. ایرانیان ممکن است بر یونان و بابل حاکم شوند ولی سنت فرهنگی و علمی آنها را نابود نمی‌کردند و اصراری بر تحمیل سنت فکری خودشان بر آنها نداشتند. می‌شود ایرانیان باستان را بنیان‌گذار هنر زندگی با دیگری دانست. چون این فلسفه زندگی با دیگری فلسفه بازسازی محیط جدید فرهنگ جهانی است.