به گزارش روابط عمومی کمیسیون ملی یونسکو- ایران، در این دیدار که روز سه شنبه مورخ ۲۱ آذر ۱۳۹۶ در دفتر دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران تشکیل شد، راهکارها، زمینه‌ها و ظرفیت‌های همکاری‌های مشترک، مورد بررسی و تبادل‌نظر قرار گرفت.

در این جلسه، دکتر سعدالله نصیری قیداری، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران، دکتر عبدالمهدی مستکین، مدیر گروه فرهنگ کمیسیون ملی، حجت‌الاسلام دکتر یحیی جهانگیری، مدیر دفتر همکاری‌های علمی- بین‌المللی دانشگاه مذاهب اسلامی، دکتر حجت‌الله ابراهمیان، معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه مذاهب اسلامی، غفار مهردوست، مسؤول روابط عمومی این دانشگاه، لیلا افاضل، مشاور اجرایی و سلمه غیاثی، مسؤول روابط عمومی کمیسیون ملی یونسکو، حضور داشتند.
در آغاز نشست، دکتر سعدالله نصیری قیداری، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران، ضمن خیرمقدم به میهمانان حاضر در جلسه، اظهار امیدواری کرد که این دیدار و ارتباط، منشا برکت و منتج به دستاوردهای مطلوبی برای هر دو نهاد شود و از آن به عنوان آغازی برای نشست‌های آتی و همکاری‌های بیشتر یاد کرد.

کمیسیون‌های ملی بازوی اجرایی سازمان یونسکو

وی با اشاره به این‌که کمیسیون‌های ملی به مثابه بازوی اجرایی سازمان یونسکو در کشورها هستند، گفت: طبق ماده ۷ اساسنامه این سازمان، کشورها می‌توانند کمیسیون ملی داشته باشند، البته منوط به این مورد که کمیسیون‌های ملی دارای جایگاه قانونی باشند. نصیری تأکید کرد: این به معنی است که کمیسیون ملی هر کشوری مصوب مجلس آن کشور بوده و اساسنامه‌اش نیز به تصویب هیئت وزیران آن رسیده باشد.

پی‌گیری اهداف کمیسیون ملی یونسکو، ذیل اهداف جمهوری اسلامی

او در ادامه افزود: با توجه به آنچه که گفته شد کمیسیون ملی یونسکو در ایران نیز فعالیت‌های خود را ذیل اهداف بلندمدت جمهوری اسلامی و اسناد بالادستی، در ۵ گروه تخصصی آموزش، علوم طبیعی، علوم انسانی و اجتماعی، فرهنگ و ارتباطات و اطلاعات دنبال می‌کند.

دبیرکل کمیسیون ملی همچنین به ثبت ۲ رویداد بسیار مهم برای ایران در جریان سی‌ونهمین اجلاس کنفرانس عمومی یوسنکو در فهرست رویدادها و مشاهیر جهانی یونسکو اشاره داشت و اظهار کرد: دانشگاه ۱۷۵۰ ساله جندی‌شاپور دزفول به‌عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه جهان ثبت شد که قبل از آن از قدیمی‌ترین دانشگاه های دنیا، دانشگاه بولونیا با قدمت ۹۰۰ سال معرفی شده بود. وی ادامه داد: این رویداد از آن جهت حائز اهمیت است که کشور ایران را به عنوان مهد تأسیس اولین دانشگاه بین‌المللی جهان با قدمت بیش از ۱۷۵۰ سال در جهان معرفی می‌کند.

نصیری ادامه داد: علاوه بر ثبت دانشگاه جندی‌شاپور در کمیسیون فرهنگ یونسکو، ما توانستیم هشتصدوپنجاهمین سال زندگی فعال شیخ شهاب‌الدین یحیی بن حبش سهروردی (صاحب مکتب اشراق) را نیز در فهرست مشاهیر جهانی یونسکو به ثبت برسانیم.

سهروردی، غزالی، گفت‌وگو و صلح، محورهای همکاری دانشگاه مذاهب اسلامی با کمیسیون ملی یونسکو

حجت‌الاسلام دکتر یحیی جهانگیری، مدیر دفتر همکاری‌های علمی- بین‌المللی دانشگاه مذاهب اسلامی هم پس از تبریک ثبت این ۲ رویداد مهم و فرهنگی در فهرست رویدادها و مشاهیر جهانی یونسکو، به حوزه‌های عملیاتی‌ای که می‌تواند محورهای همکاری‌ کمیسیون ملی یونسکو با این دانشگاه باشد، اشاره کرد.

وی درباره سهروردی اظهار کرد: با درنظر گرفتن آن‌چه که در جهان امروز در حال وقوع است و نگاه رادیکالی و افراطیت حاکم بر دنیا، دانشگاه مذاهب اسلامی در نظر دارد که درباره تسری اندیشه شیخ اشراق با پتانسیلی که این دانشگاه دارد، گام‌های مؤثری بردارد. چراکه سهروردی خود شهید نگاه رادیکالیزم است و یکی از رسالت‌های دانشگاه مذاهب اسلامی هم مبارزه با این جریان و هم‌زیستیِ میان‌دینی و میان‌مذهبی است.

جهانگیری از اندیشه ابی‌حامد محمد بن محمد غزالی، فیلسوف، متکلم و فقیه ایرانی نیز به‌عنوان اندیشه‌ای که می‌تواند گسترش‌دهنده صلح و گفت‌وگو در جهان باشد، یاد کرد و گفت: امروزه با رشد جریان نئومعتزله، عقل‌گرایی به‌ویژه در اهل سنت در حال گسترش است که این خود عاملی برای گسترش و ثبات صلح و دوستی در دنیا است. از این‌رو ما درصدد هستیم که با بهره‌گیری از کمک‌های معنوی کمیسیون ملی بتوانیم در این مسیر نیز قدم برداریم.

مدیر دفتر همکاری‌های علمی- بین‌المللی دانشگاه مذاهب اسلامی، به بحث صلح و الهیات هم اشاره داشت و بیان کرد: در اینجا مقصود ما الهیات گفت‌وگو و گفت‌وگوی الهیاتی است؛ و این بدان معنی است که الهیات درباره گفت‌وگو سخن بگوید، نه اینکه گفت‌وگو، روش و یا قالبی برای الهیات باشد. در حال حاضر کانادا هم روی این موضوع پژوهش‌های زیادی انجام داده است. او افزود: دانشگاه مذاهب اسلامی نیز، از هر دو حیث نظری و عملی روی این مورد کار می‌کند. به‌طوری‌که در مصوبه آخر شورای پژوهش، بحثی تحت عنوان “متدولوژی مطالعات مقارن” مطرح شد؛ یعنی وقتی ما به دنبال شناخت یک مکتب هستیم به چه نکاتی توجه می‌کنیم و چه میزان روی الهیاتی که درباره آن سخن می‌گوییم، علقه و تعلق خاطر داریم.

جهانگیری گفت: مواردی که مطرح شد (سهروردی، غزالی، گفت‌وگو و صلح) همگی از موضوعاتی هستند که می‌توانند زمینه‌ساز همکاری دانشگاه مذاهب اسلامی با کمیسیون ملی یونسکو باشند.

پی‌گیری مسائل دینی در یونسکو در چهارچوب‌های فرهنگی

در ادامه صحبت‌های جهانگیری، دبیرکل کمیسیون ملی اذعان کرد: فضای یونسکو، فضای علمی، فرهنگی و آموزشی، به‌دور از بحث‌های سیاسی است. چراکه یکی از علل نزاع در دنیا، سیاست است و یونسکو نیز اهداف خود را به‌دور از هر نزاع و درگیری، در حوزه‌های گفته شده، دنبال می‌کند. در ارتباط با مسائل دینی هم این سازمان می‌تواند این موضوعات را در چهارچوب‌های فرهنگی، تعریف کند و ما نیز در کمیسیون ملی با مدنظر قرار دادن آرمان‌های دینی‌مان، مباحث مذهبی را در چهارچوب‌های فرهنگی و ارزشی خود پی‌گیری می‌کنیم.

نصیری درباره سهروردی تأکید کرد: ما به‌زودی یک مراسم رونمایی از شیخ اشراق خواهیم داشت که در این عرصه، دانشگاه مذاهب اسلامی هم می‌تواند همراه و همسو با سایر سازمان‌ها و نهادها، قدم‌های خوبی بردارد. همچنین طی سال های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ که به سهروردی اختصاص دارد، جمهوری اسلامی ایران باید تمام تلاش خود را برای شناساندن و بزرگداشت این فیلسوف نامدار ایرانی، انجام دهد. در این عرصه نیز دانشگاه مذاهب اسلامی می‌تواند همکاری‌های لازم را انجام دهد.

پی‌گیری مبحث الهیاتِ گفت‌وگو با توجه به اخلاق ایرانی- اسلامی

وی ادامه داد: در مورد مبحث الهیات گفت‌وگو هم، گروه فرهنگ کمیسیون و دکتر مستکین، مدیر این گروه می‌توانند زمینه‌های همکاری فی‌مابین را با توجه به اخلاق ایرانی- اسلامی، فراهم کنند. او افزود: در ارتباط با غزالی که در فهرست مشاهیر جهانی قرار دارد نیز عرصه‌های همکاری مشترک وجود دارد که کمیسیون ملی در این خصوص هم می‌تواند تجربیات خود را به این دانشگاه، انتقال دهد و با آن همکاری کند.

عدالت، عدالت در ادیان، آزادی و امنیت از حقوق اساسی انسان‌ها

دکتر حجت‌الله ابراهمیان، معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه مذاهب اسلامی، با درنظر گرفتن ظرفیت‌های این دانشگاه گفت: ما خواستار این هستیم که از راهنمایی‌ها و تجربیات کمیسیون ملی در خصوص مباحث مربوط به حقوق بشر و صلح، بهره‌گیری کنیم و یک حلقه ارتباطی در این زمینه‌ها با کمیسیون، ایجاد کنیم.

ابراهیمیان درباره مقولات بنیادینی همچون عدالت، عدالت در ادیان، آزادی و امنیت که از حقوق اساسی انسان‌هاست، صحبت کرد و افزود: با توجه به اهداف سازمان جهانی یونسکو و به تبع آن کمیسیون ملی یونسکو در ایران، دانشگاه مذاهب اعلام آمادگی می‌کند که در این‌باره نیز با کمک‌های این کمیسیون، گام‌های مؤثری بردارد.

او در خاتمه صحبت‌های خود در مورد سهروردی و غزالی هم تاکید کرد که با حمایت‌های معنوی کمیسیون ملی، آماده برگزاری نشست درباره این مشاهیر هستند.

برپایی همایش به‌مناسبت تقارب فرهنگ‌ها

در ادامه این جلسه، دکتر عبدالمهدی مستکین، مدیر گروه فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو- ایران نیز مواردی را در خصوص همکاری‌های فی‌مابین کمیسیون ملی با دانشگاه مذاهب اسلامی برشمرد و بیان کرد: یکی از این موارد، “دهه تقارب فرهنگ‌هاست” که یونسکو آن را معرفی کرده است؛ دانشگاه مذاهب اسلامی با توجه به بستر خود این قابلیت را دارد که در این راستا، همایشی با حضور کشورهای همسایه با ادیان مختلف برگزار کند. مستکین افزود: برپایی این همایش به‌دلیل گستردگی موضوعی‌ای که تقارب فرهنگ‌ها دارد (به عنوان مثال، آیین‌های معنوی، خرده‌فرهنگ‌ها، تنوع بیان‌های فرهنگی، میراث ملموس و ناملموس و حتی صنایع دستی را دربرمی‌گیرد)، می‌تواند بازتاب خوبی در سطح سازمان یونسکو و در سطح جهانی داشته باشد.

پرهیز از خشونت و افراطی‌گری از معیارهای یونسکو

او ادامه داد: یکی دیگر از معیارهایی که یونسکو از ۴ سال پیش به‌شکل جدی به آن پرداخته، پرهیز از خشونت و افراطی‌گری است که مباحث حقوق بشری را هم دربرمی‌گیرد و دانشگاه مذاهب اسلامی با پرداختن به موضوع مشاهیر جهانی می‌تواند در این راه نیز قدم گذاشته و گام‌های بلندی بردارد. وی گفت: چنان‌چه می‌دانید، کمیسیون ملی یونسکو ایران تا پیش از این ۳۳ رویداد و شخصیت ایران زمین را در فهرست رویدادها و مشاهیر جهانی یونسکو قرار داده است که با معرفی و نهایی شدن ۲رویداد جدید دیگر شامل: هشتصدوپنجاهمین سال زندگی فعال شیخ اشراق و هزار و هفتصدو پنجاهمین سال تأسیس دانشگاه جهانی جندی‌شاپور دزفول، تعداد مشاهیر و رویدادهای درج شده در فهرست جهانی یونسکو را به ۳۵ رسانید که از این حیث در زمره کشورهای پیشتاز جهان در این حوزه قرار داریم .مدیر گروه فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو- ایران، اضافه کرد: پس از این مرحله، آنچه یونسکو از ما انتظار دارد، ترویج، تسری و شناساندن هر چه بهتر این مشاهیر و آموزه‌های آن‌ها در دنیا برای پرهیز از خشونت و افراطی‌گری است.

ساختن صلح در اذهان از دیگر معیارهای یونسکو

وی همچنین به بحث صلح و مدارا و ساختن صلح در اذهان اشاره کرد و گفت: اگر تمامی موارد گفته شده به‌درستی انجام شود، می‌تواند زمینه‌ساز همدلی، گفت‌وگو و مدارا در جهان باشد که این نیز از اصولی است که یونسکو همواره در برنامه‌های خود به آن تأکید می‌کند.

مستکین در خاتمه صحبت‌های خود، از دست‌اندرکاران این دانشگاه خواست تا در زمینه احیای کتب این مشاهیر و ترجمه آن‌ها به زبان‌های مختلف و همچنین برپایی کرسی‌‌هایی در خصوص اندیشه آن‌ها، اهتمام بیشتری ورزند.

در پایان این جلسه، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو ضمن اظهار خرسندی از تمایل و پی‌گیری دانشگاه مذاهب اسلامی به همکاری با کمیسیون ملی، ابراز امیدواری کرد که بتوان راه‌های این همکاری را هموار کرد تا هر چه زودتر به نتایج مطلوبی در جهت تحقق اهداف علمی، فرهنگی و آموزشی یونسکو با توجه به اسناد بالادستی و ارزش‌ها و آرمان‌های جمهوری اسلامی ایران رسید.