ایوبی در گفت‌وگو با تسنیم: می‌توانیم موزه‌ای باشکوه‌تر از لوور داشته باشیم/ لزوم استفاده از برند جاده ابریشم در مجامع جهانی

دبیر کل کمیسیون یونسکو در حاشیه همایش بین المللی جاده ابریشم از لزوم استفاده برند جاده ابریشم در مجامع جهانی گفت و توضیح داد: ما میراث ارزشمندی داریم که توسط مجموعه‌داران نگهداری می‌شود که با این میراث می توانیم موزه‌ای باشکوه‌تر از لوور داشته‌باشیم.

 

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ کمیسیون ملی یونسکو از سال ۱۳۲۷ در ایران فعالیت می‌کند و بعد از انقلاب اسلامی با اصلاحاتی در اساسنامه به فعالیت خود ادامه داد. این کمیسیون به‌عنوان رابط جمهوری اسلامی ایران با مقر یونسکو در پاریس و دفاتر منطقه‌ای نقشی حقوقی را ایفا می‌کند و به‌دلیل نقش رابطی که بین نهادهای دولتی، غیردولتی و نهادهای نظام ملل متحد دارد می‌تواند مهره مؤثری در پیشبرد اهداف فرهنگی و فکری کشور در سطح جهانی باشد. با توجه به اینکه امریکا و رژیم صهیونیستی از این سازمان بین المللی خارج شده‌اند این سازمان می تواند راهگشای موثری در ارتباطات بین‌المللی ایران باشد. با گسترش رابطه ایران با این سازمان ششمین همایش بین‌المللی راه ابریشم در ایران و در شهر همدان برگزار شد که درباره این همایش و دستاوردهای آن با حجت‌الله ایوبی دبیرکل کمیسیون بین‌المللی یونسکو به گفت‌وگو نشستیم.

* همایش بین المللی جاده ابریشم زمینه‌ساز توسعه گردشگری و اقتصادی همدان

تسنیم: بعد از حدود ۲۰ سال سازمان جهانی یونسکو همایش جاده ابریشم را در ایران و در همدان برگزار می‌کند، این همایش ششمین برنامه‌ از سلسله برنامه‌های جاده ابریشم است. به دنبال این برگزاری نمایندگان کشورهای مختلفی که به هر ترتیب به جاده ابریشم مربوط می‌شوند هم حضور پیدا می‌کنند. از کم و کیف این همایش و منافعی که برای کشور به همراه خواهد داشت بگویید.

سالهاست که ایران میزبان چنین نشستی نبوده‌است. در اجلاس پیشین در ترکمنستان سازمان میراث فرهنگی میزبانی ایران برای برگزاری اجلاس ششم را اعلام کرد و ما هم در سفری که به پاریس داشتیم با رئیس بخش راه ابریشم به گفت‌وگو نشستیم و آنها هم ابراز علاقه کردند ایران با توجه به جایگاهی که در جاده ابریشم دارد مقدمات این میزبانی رافراهم کنند. طبیعی است با توجه به سابقه‌ای که در راه ابریشم داریم باید بتوانیم از پتانسیلهای آن استفاده کنیم، چرا که این موضوع به برند خوبی در جهان تبدیل شده است.

با همین رویکرد وقتی موضوع برگزاری همایش جاده ابریشم در ایران مطرح شد مورد استقبال قرار گرفت. چند شهر اعلام آمادگی کردند که میزبان همایش باشند. خوشبختانه در مدیریت شهر همدان از استانداری تا شهرداری و شورای شهر اراده قوی و همدلی بسیار خوبی برای این میزبانی وجود داشت. به دعوت آقای شهردار که زحمات بسیارزیادی کشیدند به شورای شهر دعوت شدم. در جلسه با نظربلندی و استقبال بسیار خوب روبه روشدم و با مصوبه شورا میزبانی همدان قطعی شد. حمایت و همکاری ستودنی آقای مهندس شاهرخی استاندار محترم این طرح را خوشبختانه عملی کرد. شهرهای دیگری هم علاقه مند بودند ولی همدان وضعیت بسیار خوبی داشت. جلسه مشترکی با دفتر منطقه‌ای و معاونت میراث وزارت گردشگری و میراث فرهنگی برگزار شد و این میزبانی قطعی شد. همدان شهر با شکوهی است با بناهای تاریخی و زیرساختهای بسیار مناسب و مدیریت شهری کارآمد.

دلایل انتخاب همدان به عنوان میزبان اجلاس راه ابریشم

 نزدیکی این شهر به تهران و فرودگاه بین‌المللی امام خمینی هم از مزایای دیگر انتخاب همدان به عنوان شهر میزبان بود؛ همه این عوامل و به‌ویژه اراده‌ای که در مسئولان شهر همدان وجود داشت باعث شد این شهر را به عنوان میزبان همایش انتخاب کنیم. بابت این برگزاری هم از مسئولان شهر قدردانی می‌کنیم. کشورهای مختلف عضو راه ابرایشم نمایندگانی به عنوان فوکال پوینت در راه ابریشم دارند که در این نشست شرکت می‌کنند. ششمین نشست درباره ثبت زنجیرهای راه ابریشم است. معاونت میراث فرهنگی وزارت گردشگری درصدد است با کریدورهایی از راه ابریشم که از بخشهایی از ایران میگذرد و ازجمله همدان را آماده و در نشستهای آینده برای ثبت پیشنهاد دهد. همدان شهری تاریخی با ظرفیت بالای ثبت ملی و جهانی است که این نشست حتما میتواند بدان کمک کند.

معاونت میراث فرهنگی وزارت گردشگری درصدد است با کریدورهایی از راه ابریشم که از بخشهایی از ایران میگذرد و ازجمله همدان را آماده و در نشستهای آینده برای ثبت پیشنهاد دهد



تسنیم: بخشی از میراث مرتبط با جاده ابریشم در مجموعه‌های خصوصی محفوظ است و برای عموم عرضه نمی‌شود. برای ویترینی شدن این میراث و معرفی میراث ناملموس جاده ابریشم چه اقداماتی انجام می‌شود. البته با در نظر گرفتن این موضوع که در شهرستانها رسیدگی به این موضوعات کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

مجموعه‌داری یکی از کارهای قابل تحسین علاقه‌مندان به تاریخ و میراث فرهنگی کشور است. کسانی که یک عمر گنجینه‌های این کشور را جمع‌آوری و نگهداری می‌کنند. بسیاری از این عزیزان نگران آینده میوه عمر خودشان هستند. غیرت ایرانی آنها اجازه نمی‌دهد این آثار را تبدیل به دلار و یورو و آپارتمان در ترکیه کنند. آنها میخواهند آثار ایرانی در ایران بماند.

می‌توانیم موزه ای باشکوه تر از لوور داشته باشیم

باید در این سالها موزه‌ای باشکوه‌تر از لوور در ایران درست شود که برای این موضوع دیر هم شده‌است. هر استانی باید موزه‌ای بزرگ و باشکوه داشته باشد و مجموعه‌داران حاضرند کمک کنند و این موزه‌ها را پر کنند.

در همدان هم مجموعه‌داران بزرگی هستند که همین دغدغه را دارند. این موزه‌ها می‌توانند بهترین جا برای انتقال فرهنگ و آشنایی فرزندانمان با تاریخشان باشد. به‌ویژه جای موزه‌ای بی‌مانند در ایران فقط برای هنر کتاب خالی است. موزه‌ای از خط و نقاشی، مینیاتور، تذهیب، جلدهای تاریخی و هنرهای وابسته به کتابت. این پیشنهاد را در عالی‌ترین سطح هم طرح کرده‌ام.

تسنیم: آیا یونسکو تنها می‌تواند در مقام مذاکره‌کننده برآید و اصلا جایگاه کمیسیون ملی یونسکو در کشور چگونه جایگاهی است؟ آیا در وضعیت خوبی به سر میبرد؟

امسال هفتادمین سالگرد تاسیس یونسکو در ایران است و وقتی تاریخ اینجا را نگاه می‌کنیم می‌بینیم تمام مراکز علمی و دانشگاهی کشور با آن در ارتباط بودند و اثرگذاری زیادی داشت. ما در کمیسیون ملی یونسکو ۱۴ کمیته ملی داریم که در هر کمیته بزرگان بخشهای مرتبط در آن حضور دارند. همچنین ۱۶ کرسی در کمیسیون ملی یونسکو داریم که به صورت تخصصی به موضوعات مختلف می‌پردازند. کمیسیون ملی نهاد ایرانی پیگیری منافع کشور در یونسکو و هماهنگ کننده فعالیتهای یونسکو در ایران است.

کمیسیون ملی در ایران زیر نظر و وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. کمیسیون زیر نظر شورای عالی کمیسیون ملی فعالیت میکند. ریاست این شورا را وزیر محترم علوم و تحقیقات وفناوری به عنوان رئیس کمیسیون بر عهده دارد. فعالیتهای کمیسیون بین بخشی و فرادستگاهی است. شهرداران و استانداران از همکاران مهم کمیسیون هستند. شبکه شهرهای خلاق، شهرهای یادگیرنده، و … مستقیما به شهرداریهای و شوراهای شهر مربوط میشود. وزارت آموزش و پرورش و دانشگاهها، و به‌ویژه وزارت میراث فرهنگی و گردشگری از همکاران مهم ما هستند. دفتر نمایندگی ایران در پاریس از دفاتر فعال و به دلیل تلاشهای ستودنی نمایندگان به‌ویژه سفیر ایران که چهرهای فرهیخته و بسیار مورد احترام است از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است. دکتر جلالی علاوه بر جایگاه حقوقی شخصیت مورد احترام و برجستهای است و به همین دلیل هم در دورهای به ریاست کنفرانس عمومی برگزیده شد.

مهمترین سرمایه یونسکو سرمایه نمادین و فرهنگی است

بر این باورم که مهمترین سرمایه یونسکو سرمایه نمادین و فرهنگی است. برندهایی که یونسکو ایجاد کرده، جوایر، نشانها، گواهیها، شبکه‌ها، باشگاه‌ها و مانند آن همه و همه سرمایه‌های نمادینی هستند که در ۷۰ سال گذشته به تدریج و با هزینه همه کشورها ایجاد شده است. از این سرمایه باید بهترین استفاده را کرد. تمام دستگاه‌ها باید به ما کمک کنند چرا که بودجه بسیار ناچیزی از نهادهای دولتی دریافت می‌کنیم و حتی برای حقوق کارکنانمان با مشکل مواجهیم.

از طرف دیگر هم بعد از ماجرای ۲۰۳۰ یونسکو با تردیدها و بی‌مهری‌هایی روبه رو شده که بسیار برای نظام جمهوری اسلامی ایران پرهزینه است.  سیاست صندلی خالی در بسیاری از مجامع در شأن ایران و جمهوری اسلامی نیست. ما در عرصه‌های مختلف سخنان شنیدنی فراوانی داریم که فرصتها از دست می‌روند. همه کسانی که در این کمیسیون تلاش می‌کنند و می‌کردند، دبیران کل اسبق و سابق همه از مدیران آگاه، دلسوز و متعهد بودند و دغدغهای جز اعتلای نام ایران نداشتند. تهیه سند ملی هم همانطور که قبلا گفته‌ام بیگمان با حسن نیت انجام شده و بعد هم در همان دوره از دستور کار خارج شده است.

تسنیم: از رویکردهای کلی سازمان یونسکو و تناسبات آن بیشتر بگویید.

رویکرد امروز یونسکو تنها آموزش و برابری در دسترسی به اطلاعات نیست. امروز مباحث مهمی مانند اخلاق علم، اخلاق رسانه، اخلاق در آموزش و مانند آن مطرح است. شیوه های موثر آموزشی، هنر در آموزش و بسیاری از موضوعات که اتفاقا برخاسته از فرهنگ و سنت این دیار است و حیف که در این دوران که ما حرفهای گفتنی بیشتری داریم فاصله گرفته‌ایم. به قول شمس “کنارت آمدم، کنار گرفتی”. الان وقت کنار گرفتن نیست. وقت حضور فعال است، الان وقت سیاست صندلی خالی نیست و زمان حضور معنا داراست.

مطلب قبلی

ایوبی: همدان شناسنامه ایرانیان است

مطلب بعدی

حجت‌الله ایوبی: میراث هر کشوری باید در اندیشه و ذهن مردم ساخته شود