کارگاه آموزشی ساخت رادیو به مناسبت گرامیداشت روز جهانی رادیو

شنبه ۲۴ بهمن ۱۳۹۴ کارگاه آموزشی ساخت رادیو به مناسبت گرامیداشت روز جهانی رادیو برگزار شد

یونسکو روز ۱۳ فوریه را به عنوان روز جهانی رادیو تعیین کرده و به این مناسبت هرساله به منظور گرامیداشت این روز مراسمی در سراسر جهان برگزار می‌گردد. موضوع اصلی که به منظور گرامیداشت این روز از طرف یونسکو تعیین شده بود، «رادیو در شرایط فوریت‌های انسانی و بروز بلایا» بود تا اهمیت رادیو و نقش حیاتی آن در نجات جان انسانها در این شرایط بیش از پیش مشخص گردد.
به‌منظور گرامیداشت این روز و همچنین آموزش ساخت رادیو به جوانان و دانش‌آموزان جهت بهره‌برداری از رادیو در شرایط اضطراری و بروز بلایا، کمیسیون ملی یونسکو با همکاری موزه علوم و فناوری جمهوری اسلامی ایران به‌طور مشترک «کارگاه آموزش ساخت رادیو» را برگزار کردند. 
در مراسم افتتاحیه این همایش، پس از قرائت قرآن و پخش سرود جمهوری اسلامی ایران پیام مدیرکل یونسکو به مناسبت روز جهانی رادیو پخش گردید و سرکارخانم پیروزنیک مترجم کمیسون ملی یونسکو ترجمه آن را قرائت کردند.
جناب آقای دکتر نصیری قیداری، سرپرست کمیسیون ملی یونسکو در ایران در سخنان مشروح خود به تاریخچه انتخاب روز ۱۳ فوریه به عنوان روز جهانی رادیو اشاره کردند و اظهار داشتند در سال ۱۹۴۶ در این روز رادیوی سازمان ملل پس از جنگ جهانی دوم تأسیس شد و امسال هفتادمین سال تاسیس ان است . در سال ۲۰۱۱، کنفرانس عمومی یونسکو در سی و ششمین اجلاس خود در پاریس بنا به پیشنهاد اسپانیا، روز ۱۳ فوریه را به عنوان روز جهانی رادیو تعیین نمود و هرساله مراسمی به این مناسبت در دنیا برگزار می‌گردد تا اهمیت رادیو، بیش از پیش مشخص گردد. ایشان در این خصوص بر پوشش وسیع رادیو و دسترسی عمومی مردم به آن، ارزان بود و مقاوم بودن این ابزار ارتباطی در هنگام بروز بلایا و حوادث طبیعی و همچنین نقش وسایل ارتباطی در توسعه و پیشرفت کشورها نکات جامعی ارائه نمودند.
سپس جناب آقای دکتر اعتمادی، مدیرگروه ارتباطات کمیسیون ملی در سخنان خود اظهار داشتند بر اساس گزارش صلیب سرخ جهانی در سال ۲۰۱۵، بروز حوادث و بلایای طبیعی در جهان رو به افزایش است .یر اساس گزارش این سازمان در سال ۲۰۱۴، بیش از ۱۰۷ میلیون نفر در سراسر جهان در اثر بروز بلایای طبیعی آسیب دیده‌اند (۹۳ میلیون نفر در آسیا، ۷ میلیون در افریقا، ۵/۴ میلیون در امریکا، ۳ میلیون در اروپا و ۰۰۰/۱۷۰ نفر در اقیانوسیه)، علاوه بر این در اثر بروز تغییرات اقلیمی و جنگ‌ها، میلیون‌ها نفر خانه و کاشانه خود را ترک کردند . بدون شک بروز حوادث طبیعی و یا تغییرات اقلیمی دارای تبعات و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی برای کشورها می باشد که نباید از آن غافل شد.
در هنگام بروز حوادث و بلایای طبیعی خبرنگاران رادیو وظیفه دارند تا:
– اخبار دقیق و موثق از حادثه را اعلام و به اطلاع عموم برسانند.
– به اجرای برنامه‌ها و طرح‌های امدادرسانی نهادهای ذیربط کمک کنند.
– هرگونه فساد در رابطه با امداد و کمکهای مردمی در شرایط بروز بلایا و درست اجرا نشدن قوانین را افشا کنند.
– دیدگاهها و خواسته‌های قربانیان حوادث را اعلام کنند.
بنابراین رادیو بهترین ابزار برای اطلاع‌رسانی، آموزش عمومی و کاهش خسارات در هنگام بروز حوادث است. ایشان متعاقباً اظهار داشتند در پیام مدیرکل یونسکو به مناسبت روز جهانی رادیو پنج پیام کلیدی وجود دارد که می باید به ان توجه کرد:
۱- آزادی اطلاع‌رسانی و امنیت خبرنگاران در هنگام بروز بلایا و حوادث باید از هر خدشه‌ای در امان باشد. دسترسی به اطلاعات و مناطق مختلف برای خبرنگارها در شرایط بروز بلایا و فوریت‌ها حیاتی است تا بدینوسیله آزادانه آخرین خبرها را گزارش کنند و دسترسی به اطلاعات برای مردم نیز در چنین شرایطی عاملی برای حفظ جان آنها می‌باشد.
۲- رادیو ابزاری برای توانمندسازی مردم آسیب‌دیده است زیرا در هنگام بروز بلایای طبیعی پیوندهای اجتماعی تضعیف می‌گردد در حالیکه رادیو می‌تواند همبستگی اجتماعی را تقویت و باعث کمک‌رسانی وسیع به مردم آسیب‌دیده شود. ضمناً رادیو از طریق ارائه تصویری واقع‌گرایانه از بلایا می‌تواند راهنمای فعالیتهای بشردوستانه و امدادگران باشد و فعالیتهای امدادرسانی و کمک به مردم آسیب‌دیده را با بینش و آگاهی هدایت کند.
۳- رادیو از نظر اجتماعی تأثیرگذار است و امکان دسترسی به اطلاعات را فراهم می‌کند. رادیو در شرایط بروز بلایا و فوریت‌ها بسیار قوی عمل می‌کند زیرا قادر است تا در کوتاهترین و سریعترین زمان ممکن به بیشترین تعداد افراد اطلاع‌رسانی کند و علاوه بر این رادیو می‌تواند در بسیج سریع مردم و کمک‌رسانی مؤثر باشد و پاسخی مؤثر به شرایط اضطراری را فراهم کند. پیام‌هایی که از طریق رادیو شنیده می‌شود می‌تواند افراد را از شهروندان منفعل به شهروندی فعال برای کمک‌رسانی و امداد تبدیل کند.
۴- رادیو در هنگام بروز حوادث و بلایای طبیعی به نجات جان انسانها کمک می‌‌کند، زیرا قبل از بروز حادثه، در هنگام بروز بلایا و یا پس از آن با اطلاع‌رسانی به موقع به مردم آسیب‌دیده و نهادهای امدادرسانی نقش تعیین‌کننده‌ای در نجات جان انسانها ایفا می‌کند.
۵- دسترسی فوری به فرکانس‌های رادیویی از پیش هماهنگ‌شده برای نجات جان انسان‌ها ضرورت دارد، لذا فرکانس‌های اختصاص یافته به پخش رادیویی در شرایط اضطراری باید آزاد و قابل دسترسی باشد. با توجه به اینکه فرکانس‌های پخش رادیویی نیز می‌توانند در شرایط اضطراری آسیب‌پذیر شوند لازم است تا کشورها از طرح‌های محافظتی برای برقراری فرکانس‌های رادیویی اختصاص‌یافته به پخش در شرایط اضطراری برخوردار باشند.
ایشان در پایان به تشریح مواردی که در سایر کشورها (فیلیپین، نپال و سیرالئون) رادیو عملاً در نجات جان میلیون‌ها نفر در شرایط اضطراری و بروز بلایا کمک کرده است، پرداختند.
پس از ایشان جناب آقای دکتر بهرامی استاد محترم دانشگاه صدا و سیما به نکات زیر اشاره نمودند:
۱- نقش آموزشی رادیو قبل از بروز بحران و بلایای طبیعی از اهمیت خاصی برخوردار است که می‌تواند در پیشگیری و یا کاهش خسارات و نجات جان انسانها بسیار مؤثر باشد.
۲- یکی از ویژگی‌های رادیو قابلیت جابه‌جایی و حمل آن است که در شرایطی که در اثر بروز بلایای طبیعی و در زمانی که حتی الکتریسیته نیز قطع شده، غالبا فعالیت‌های رادیو همچنان ادامه دارد .. ضمناً حتی در صورت تخریب زیرساخت‌ها و نابودی ایستگاههای رادیویی، Radio-in-a-box امکان اطلاع‌رسانی و کمک به امدادرسانی به مردم آسیب‌دیده را فراهم می‌کند. در صدا و سیمای کشورمان نیز امکان جایگزینی فرکانس‌های رادیویی در صورت بروز حوادث و بلایا، پیش‌بینی شده است و هم اکنون دریافت برنامه‌های رادیویی در کشورمان از طریق موبایل نیز امکان‌پذیر است
۳- در ایران ۸-۷ میلیون نفر بر روی گسلها زندگی می‌کنند که در صورت بروز زلزله دچار آسیب خواهند شد. لذا باید از طریق رادیو اطلاع‌رسانی نماییم تا در هنگام برنامه‌ریزی در امور توسعه شهری به این گونه مسائل توجه کنند.
۴- بعد از بروز زلزله بم و در فاصله کوتاهی (۲ روز) یک رادیوی اختصاصی (رادیو امید) را راه‌اندازی کردیم (۸ دیماه ۱۳۸۲) که نقش بسیار مهمی در اطلاع‌رسانی و کمک به مردم آسیب‌دیده بم ایفا کرد.
ایشان سپس فیلمی مستند از روایت یک خبرنگار و همدردی و همبستگی وی با مردم آسیب‌دیده ورزقان در آذربایجان پخش نمودند که مورد توجه بسیار حاضرین قرار گرفت.
در پایان مراسم افتتاحیه، سرکارخانم تولائیان به نمایندگی از موزه علوم و فناوری جمهوری اسلامی ایران به فعالیتهای این موزه در ارتقاء آگاهی عمومی اشاره نمودند و سپس کارگاه آموزشی با شرکت ۲۵ نفر از دبیران فیزیک و دانشجویان دانشگاهها برای ساخت رادیو توسط اساتید موزه علوم و فناوری (آقایان دکتر محمدی و چینی) برگزار گردید. شرکت کنندگان به مدت دو ساعت اموزش دیده و پس از اموزش های تئوریک تحت نظر اساتید نسبت به ساخت یک رادیوی ساده اقدام کردند.