نمایشگاه مجازی «خط ابریشم» در مشهد افتتاح شد; پیوندِ خوشنویسی از ایران تا چین

تهران- ایرنا- نمایشگاه خط و خوشنویسی «خط ابریشم» در مشهد، که حاوی آثاری از دو هنرمند؛ بهمن پناهی از ایران و حاج نورالدین می گوانگ جیانگ از چین است، سه‌شنبه‌شب هشتم مهر، به‌صورت مجازی افتتاح شد.

به گزارش گروه فرهنگی ایرنا از روابط عمومی کمیسیون ملی یونسکو-ایران در ابتدای این برنامه حجت‌الله ایوبی، دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو درباره این نمایشگاه گفت: خوشحالیم که در روزهایی که متعلق به شمس تبریزی و مولانا است نمایشگاه خط و خوشنویسی خط ابریشم افتتاح می‌شود و بزرگمردانی از ایران و چین با هنر والا و آسمانی خط و خوشنویسی بانیان این نمایشگاه هستند و این رویداد در آرامگاه فردوسی که هویت ما ایرانیان و زبان فارسی است، برگزار می‌شود.

او با اشاره به محل برگزاری نمایشگاه یعنی مشهد و آرامگاه فردوسی در نزدیکی آن گفت: ما ایرانی ها باید خیلی خوشحال باشیم و البته هستیم از اینکه آوازه شعرای فردوسی بزرگ و ادیبان ما در تمام دنیا پیچیده است. هزار سال گذشته و سخن فردوسی بزرگ را همه دنیا به جان می‌خرند. امروز جهان ما درباره موضوعی به‌نام قدرت نرم و علم به‌عنوان یکی از زیرشاخه‌های آن سخن می‌گوید ولی هزار سال پیش فردوسی در توس بر بام جهان ایستاد و از علم به عنوان قدرت نرم سخن گفت. قدرت تنها قدرت نظامی نیست، قدرت یعنی دانش که این حرف هزار سال پیش زده شده است. هنوز سخنان آنها شنیده می شود و هنوز یک راه حل و نیاز است. مولانای بزرگ برای جهان امروز یک راه حل است.

دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو اضافه کرد: ایران مهد خوشنویسی است. ما در ششمین همایش جهانی راه ابریشم که در شهر همدان برگزار شد از میراث معنوی صحبت کردیم و گفتیم میراث راه ابریشم فقط مربوط به تجارت نیست بلکه این راه، راه فکر و اندیشه هم هست. در آنجا ما نمایشگاه خوشنویسی را برگزار کردیم که بسیار مورد استقبال قرار گرفت. در آنجا این توافق را از یونسکو را گرفتیم و مصوبه شد که در شهر مشهد نمایشگاه باشکوهی از آثار هنرمندان خوشنویسِ ۲۳ کشور عضو راه ابریشم و همایشی جهانی از همه این کشورها درباره خط و خوشنویسی در راه ابریشم برگزار شود. قرار بود مشهد میزبان این هنرمندان شود ولی حالا که این امکان وجود ندارد همه این کارها به‌صورت مجازی در شهر مشهد برگزار شود. همه دوستان می‌دانند که این امر و توافق مهم است. برای نخستین بار با ابتکار و فکر ایرانی، ۲۳ کشور بر محور یک هنر دور هم جمع می‌شوند و با هم گفت‌وگو می‌کنند. چه خوب که این هنر، هنر خوشنویسی و ایران مهد این هنر است.

وی درباره بهمن پناهی هم گفت: آثار او به همه جای دنیا رفته است شرق و غرب عالم آثار او را دیده‌اند. او به‌واقع سفیر توانای فرهنگ و تمدن ایرانی است. او شاگردان زیادی هم در فرانسه تربیت کرده‌ و افرادی که زبان فارسی نمی‌دانستند ولی به‌دلیل علاقه‌شان به خوشنویسی آرام‌آرام با حروف و خط فارسی آشنا شدند. این معجره فرهنگ و هنر و معجزه کسانی است که هر کجا باشند ایرانی و فکر فرهنگ و اندیشه این تمدن کهن هستند.

بهمن پناهی، استاد رشته خوشنویسی هم در این برنامه گفت: این نمایشگاه محصول زحمات افراد زیادی در قسمت‌های مختلف است. من و استاد نورالدین فقط محصول را ارائه دادیم اما برگزاری این نمایشگاه محصول زحمات دوستان بوده است. از دوست عزیزم و هنرمند جهانی؛ استاد نورالدین خیلی تشکر می‌کنم که با فراخ دل پذیرفت هرچند فاصله ما دور بود.

او افزود: هنر خوشنویسی ایران به این ترتیب جایگاه بزرگتری از جهت عرضه و نمایش پیدا می‌کند. این نمایشگاه در آرامگاه مردی برگزار می‌شود که ما نمی‌توانیم درباره او حرف بزنیم بلکه او در طول تاریخ و برای تمام اعصار درباره ما ایرانی‌ها، بشریت، انسانیت، عشق و… با ابعاد جهانی صحبت کرده است. خوشحالم که بار دیگر ادای وظیفه نسبت به سرسلسله باور و اندیشه ایرانی کردم. باید بدانیم اندازه‌های هنر ایرانی چیست، قله‌های ما کجا هستند و ما باید به کجا نگاه کنیم.

پناهی اظهار کرد: چین می‌تواند برای ما نمونه خوبی باشد حداقل برای من که چندی است از ایران خارج شده‌ام و تجربیات جهانی‌تری نسبت به خط و خوشنویسی پیدا کرده‌ام. اتفاقی که برای من خیلی جالب و آموزنده بود و باعث شد چین را انتخاب کنم به این دلیل بود که هنر خوشنویسی در این کشور سابقه بسیار زیادی دارد و هنر اول است. چون خوشنویسی با نقاشی در هم آمیخته و مبانی این دو هنر در این کشور به هم گره خورده و اموزش آن موازی است. معمولا کسانی که نقاشی را یاد می‌گیرند، خوشنویسی را هم می‌آموزند. ضمن اینکه به دلیل مبانی مفهومی این هنر ارتقا پیدا کرده است از گذشته تاکنون خوشنویسان چینی، افراد برجسته و فرهیخته جامعه خود بوده‌اند. بنابراین یک خوشنویس در چین باید نقاش و شاعر هم می‌بود. چینی‌ها این سرمایه ملی و عصاره را حفظ کرده‌اند البته در همان سنت‌ها و روش‌های قدیم نمانده‌اند ولی آن سنت‌ها و بنیان‌ها را به‌روز و به دنیا ارسال کرده‌اند. این می‌تواند الگوی خوبی برای ما باشد البته من دچار واخوردگی از اصالت هنری های خودمان نشده‌ام، هرگز نگفته‌ام خوشنویسی ایرانی دور از زبان بین‌المللی است بلکه سعی کرده‌ام در حد خودم این هنر را به زبان و اندازه‌های امروزی برگردانم. باید به این نکته توجه کنیم که هنر ما دچار رنگ‌باختی نشود ما می‌توانیم اصالت این هنر را حفظ و به جاهای دیگر عرضه کنیم.

این هنرمند توضیح داد: کشور بزرگی مثل چین که زبان‌های مختلفی دارد به‌واسطه همین زبان سبک‌های مختلف خوشنویسی هم دارد به غیر از این در خوشنویسی رسمی و ملی خود هم یک دوران بسیار بی‌نظیری تجربه کرده، در دوره شاهان مختلف سبک های جدید و متنوعی تبیین شده و هنری بوده که به آن ارج نهاده شده است. این است که لایه‌های متنوعی از خوشنویسی در آنجا شکل گرفته و نماد هنر چین در دنیا شده است.

این استاد خوشنویسی بیان کرد: بارها گفته‌ام که خوشنویسی عصاره زیبایی‌شناسی ایرانی است. اگر ایرانی‌ها بتوانند مجددا با این هنر ارتباط برقرار کنند و حس ادراکی خوشنویسی را بفهمند بسیار به هویت فرهنگی خود پی می‌برند. خوشنویسی هنری است که جنبه آگاهی و خوداگاهی انسان در آن دخیل است چه از نظر اجرایی، فهمی و ادراکی. نه تنها خود خوشنویس باید این تعامل را در ذهن آگاه و خودآگاه خود ایجاد کند که بتواند یک خوشنویس خوب باشد، این فرایند باید در بیننده هم اتفاق بیفتد تا به درک درستی برسد. وقتی به یک اثر خوشنویسی نگاه می‌کنید هم باید به جنبه‌های هندسی، معماری و… توجه و تحلیلش کنید و هم جنبه‌های حسی و زیبایی آن را درک کنید. این ویژگی‌ها بسیار نادر است. این خاصیت هویت ایرانی ماست.

وی در پایان گفت: این نمایشگاه حاوی ۲۰ اثر از من و ۲۰ اثر از آقای نورالدین است. انتخاب آثار هم به این شکل بود که آثار متنوعی داشته باشیم ولی هارمونی داشته باشیم. امیدوارم هرکس در هرکجای دنیا که این نمایشگاه را می‌بیند از این حرکت راضی شود هرچند این حرکت، آغاز راه است.

مطلب قبلی

با تکیه بر نیروهای جوان؛ گردشگری در دورترین نقاط ایران رونق می گیرد

مطلب بعدی

اورامان: دامان آسمان