معرفی کمیته ملی حافظه جهانی
کمیته ملی حافظه جهانی کمیسیون ملی یونسکو به منظور شناسایی، حفاظت، کمک به دسترسی جهانی و افزایش آگاهی عمومی از میراث مستند ایران در سال ۱۳۸۴ شکل گرفت.
این کمیته با شرکت نمایندگانی از سازمان‌های ذی‌ربط از جمله سازمان اسناد و کتابخانه ملی، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، کتابخانه حضرت آیت‌الله مرعشی نجفی و کمیسیون ملی یونسکو به همراه تنی چند از صاحب‌نظران و متخصصان میراث مستند در موارد زیر اقدام کرده است:
– معرفی ۱۰ اثر برای ثبت در فهرست میراث مستند برنامه حافظه جهانی یونسکو
– برگزاری دوره‌های آموزشی متعدد در سطح ملی و منطقه‌ای در زمینه حافظه جهانی
– ثبت ملی بیش از ۵۰ اثر
ـ ترجمه و انتشار کتاب «حافظه جهانی؛ رهنمودهایی برای حفاظت از میراث جهانی»، اثر ری ادموند سان
در ضمن کمیته ملی حافظه جهانی که دبیرخانه آن در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران قرار دارد، به منظور استفاده از نظر کارشناسان پیرامون پیشنهاد آثار برای ثبت در فهرست میراث مستند، گروه های کارشناسی متعددی را تشکیل داده است.
کشور ایران در سال ۱۳۸۴ با معرفی دو اثر «شاهنامه بایسنقری» از کاخ‌موزه گلستان و «وقفنامه ربع رشیدی» از کتابخانه مرکزی تبریز برای نخستین‌بار در ششمین دوره برنامه حافظه جهانی شرکت کرد و این دو اثر در مرداد ۱۳۸۶ در فهرست حافظه جهانی به ثبت رسید. همچنین در مرداد ۱۳۸۸ مجموعه اسناد تشکیلات اداری آستان قدس رضوی در دوره صفویه از سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در فهرست حافظه جهانی یونسکو به ثبت رسید.
دو اثر التفهیم ابوریحان بیرونی و پنج‌گنج (خمسه) نظامی نیز در سال ۱۳۹۰ در این فهرست ثبت شد. در خرداد سال ۱۳۹۲ نیز مجموعه برگزیده نقشه‌های دوران قاجار از مرکز اسناد وزارت امور خارجه و کتاب ذخیره خوارزمشاهی از کتابخانه شهید مطهری در فهرست میراث مستند ثبت شد.
در سال ۱۳۹۴ کتاب مسالک و ممالک استخری و کلیات سعدی به ثبت جهانی رسید و در سال ۱۳۹۶ کتاب جامع التواریخ در فهرست میراث مستند برنامه حافظه جهانی ثبت شده است.