اساسنامه کمیسیون ملی یونسکو-ایران
ماده 1
به موجب ماده هفتم اساسنامه سازمان تربیتی، علمی و فرهنگی ملل متحد مصوب 15/4/1327 كمیسیون ملی تربیتی، علمی و فرهنگی (كمیسیون ملی یونسكو) كه در این اساسنامه كمیسیون نامیده می شود، مركز عمل و اداره امور برنامههای یونسكو در ایران است
ماده 2
كمیسیون دارای شخصیت حقوقی است و اهداف و وظایف آن به شرح زیر است:
1. مشاركت در فعالیتهای یونسكو به منظور استقرار صلح و ایجاد تفاهم متقابل میان ملتها از طریق اشاعه دانش و معرفت و اهتمام در امر نشر فرهنگ و آموزش
2. تلاش در جهت برقراری، حفظ و بسط عدالت، آزادی و حقوق اساسی افراد انسانی با الهام از اصول اسلامی واهداف یونسكو از طریق همكاری با سازمان مركزی یونسكو و مؤسسات تابعه آن
3. تلاش برای اعتلای فرهنگ و اشاعه ارزشهای انسانی و مبارزه با مفاسد اخلاقی، از راه تبادل فكری با صاحبنظران در قلمرو ادیان و مذاهب، تعلیم و تربیت و علم اخلاق
كوشش در غنیكردن اندیشه بشری از راه نشر و بسط دانش به منظور تعالی فضیلتهای انسانی 4.
شناخت فرهنگهای گوناگون جوامع و معرفی فرهنگ اسلامی و میراث فرهنگی ایران 5.
6. تعمیم آموزش و نیز مبارزه با بیسوادی به عنوان مانع عمده تعالی فكری و بسط توسعه فرهنگی، از طریق همكاری با یونسكو و مؤسسات تابعه
7. همكاری و همگامی در ایجاد نظام نوین ارتباطات به منظور مبادله گسترده اطلاعات در مقیاس جهانی و مقابله با انحصارطلبی قدرتهای سلطهجوی جهانی در این زمینه
8. ایجاد ارتباط بین یونسكو و سازمانهای دولتی و غیر دولتی كشور كه در زمینههای آموزشی، تربیتی، علمی، فرهنگی و ارتباطات فعالیت دارند
9. تسهیل و توسعه ارتباط با كمیسیونهای ملی یونسكو در كشورهای دیگر، به ویژه كشورهای منطقه، به منظور همكاری در اجرای برنامهها و انجام مطالعات مشترك
همكاری در اجرای طرحها و برنامههایی كه در چارچوب فعالیتهای یونسكو از سوی دولت ارائه میگردد.10
پیشنهاد بودجه سالانه كمیسیون به وزارت فرهنگ و آموزش عالی.11
12. تعیین مصرف وجوه و اموالی كه به عنوان هدیه برای پیشرفت مقاصد یونسكو به كمیسیون ملی تقدیم می شود و نظارت در مصرف آنها
ماده 3
كمیسیون ملی یونسكو در ایران دارای اركان زیر است:
1. شورای عالی كمیسیون ملی یونسكو
2. شورای اجرایی
3. دبیرخانه
ماده 4
شورای عالی كمیسیون ملی یونسكو – ایران عالیترین مرجع تصمیمگیری كمیسیون است و دارای 14 عضو به شرح زیر میباشد:
1. وزیر علوم، تحقیقات و فناوری
2. وزیر امور خارجه
3. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
4. وزیر آموزش و پرورش
5. دبیركل كمیسیون ملی یونسكو
6. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست
7. مدیر عامل سازمان صدا وسیما جمهوری اسلامی ایران
8. هفت تن از شخصیتهای علمی و فرهنگی كشور. این گروه از میان مدرسان و اعضای هیئت علمی دانشگاهها و مراكز آموزش عالی و محققان و هنرمندانی انتخاب میشوند كه در زمینههای علمی، فرهنگی، ارتباطی، و تعلیم و تربیت دارای تجربه باشند.
ماده 5
ریاست شورای عالی با وزیر علوم، تحقیقات و فناوری است.9.
ماده 6
شخصیتهای علمی و فرهنگی مذكور در بند 8 ماده 4 برای اولین دوره توسط وزیر علوم، تحقیقات و فناوری برای مدت سه سال تعیین می شوند و در دورههای بعد از میان دو برابر افرادی كه وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به كمیسیون پیشنهاد می نماید با رأی مخفی اكثریت اعضا انتخاب می شوند.
ماده 7
شورای عالی كمیسیون با دعوت رئیس كمیسیون حداقل دوبار در سال تشكیل جلسه می دهد. جلسهها با حضور ده تن از اعضا رسمیت مییابد و تصمیمات آن با حداقل 8 رأی معتبر خواهد بود. جلسات فوقالعاده شورای عالی با دعوت رئیس كمیسیون یا درخواست اكثریت اعضا تشكیل میشود.
ماده 8
وظایف شورای عالی كمیسیون به شرح زیر است:
تعیین سیاستها و تصویب برنامههای اصولی كمیسیون ملی در قالب برنامهها و فعالیتهای عمومی یونسكو
استماع و تصویب گزارش سالانه كمیسیون كه دبیرخانه تهیه و ارائه می نماید
اظهار نظر و توصیه پیرامون تأمین بودجه سالانه كمیسیون و تصویب آن
تأیید اعضای هیئتهای نمایندگی اعزامی به كنفرانس عمومی كه شورای اجرایی پیشنهاد مینماید
اظهار نظر در باره توسعه فعالیتهای كمیسیون ملی
ایجاد ارتباط میان كمیسیون و سازمانهای ذیربط دولتی و غیردولتی
فراهم آوردن وسایل كمك به كسانی كه طرحها و برنامههای مناسب با فعالیتهای یونسكو و منطبق با نیازها ارائه مینمایند
اظهار نظر در باره نشریه های ادواری و دیگر انتشارات کمیسیون ملی یونسكو و برنامهریزی برای توسعه و تكمیل آنها
ماده 9
به منظور تهیه طرحهای ارجاعی برنامههای كمیسیون ملی و مصوبات شورای عالی و پیگیری آنها شورای اجرایی كمیسیون با تركیب زیر تشكیل میشود:
) 1. رئیس كمیسیون ملی (وزیر علوم، تحقیقات و فناوری
2. دبیركل كمیسیون
3. نماینده تامالاختیار وزیر آموزش و پرورش
4. نماینده تامالاختیار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
5. معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
6. رئیس سازمان میراث فرهنگی
7. مدیركل امور بینالملل وزارت امور
8. نماینده تامالاختیار صدا و سیما
9. نماینده تامالاختیار سازمان محیط زیست
10. یك نفر از اعضای شورای عالی كمیسیون از میان شخصیتهای علمی و فرهنگی مذكور در بند 8
ماده 4 به انتخاب رئیس كمیسیون برای مدت سه سال. تجدید انتخاب این عضو بلامانع است.
تبصره
شورای اجرایی هر ماه یكبار با حضور حداقل 7 نفر تشكیل میشود و تصمیمات آن با اكثریت مطلق اعضای حاضر در جلسه معتبر است
ماده 10
وظایف شورای اجرایی به شرح زیر است:
1. كسب نظر از دولت در خصوص مشاركت در برنامهریزی، اجرا یا ارزیابی برنامهها و فعالیتهای بینالمللی، منطقهای و ملی یونسكو و پیشنهاد در این زمینهها به دولت
2. پیگیری نظرات و پیشنهادهای دولت در مورد اجرای تصمیمات و توصیههای یونسكو
3. طرح و تعقیب نظرات و پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران در كنفرانس عمومی و سایر مجامع یونسكو
4. مراقبت اجرای تصمیمات و توصیههای شورای عالی كمیسیون
5. پیشنهاد برنامه و بودجه كمیسیون به شورای عالی با نظر و همكاری دبیرخانه
6. پیشنهاد اعضای هیئت اعزامی به كنفرانس عمومی به شورای عالی كمیسیون
7. همفكری با دبیركل درباره تعیین اعضای هیئتهای اعزامی با كنفرانسهای منطقهای وبینالدول
8. همكاری مستمر با دبیرخانه برای حسن اجرای وظایف محوله به دبیرخانه
9. تصویب شرح وظایف كمیتههای تخصصی
ماده 11
كمیسیون ملی یونسكو دارای یك دبیرخانه دائمی است. دبیرخانه زیر نظر دبیركل انجام وظیفه میکند و یكی از سازمانهای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری محسوب میشود.
ماده 12
دبیركل از میان شخصیتهای علمی و فرهنگی به پیشنهاد وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و تأیید هیئت دولت و با حكم وزیر علوم، تحقیقات و فناوری منصوب میشود.
ماده 13
وظایف دبیرخانه دائمی كمیسیون به شرح زیر است:
1. تهیه طرح برنامه و بودجه سالانه كمیسیون با مشورت شورای اجرایی
2. تدوین گزارش سالانه فعالیتهای كمیسیون
3. برقراری ارتباط میان كمیسیون و سایر مراكز، مؤسسات و ارگانهای دولتی و انجام مشورتهای لازم
4. تسهیل و توسعه ارتباط با سایر كمیسیونهای ملی به ویژه كشورهای منطقه به منظور همكاری در اجرای برنامهها و مطالعات مشترك مربوط به فعالیتهای یونسكو
5. انجام مطالعات و تهیه طرحهای مناسب با نیازهای كشور در مورد تعلیم و تربیت، علوم، فرهنگ و ارتباطات با همكاری كمیتههای تخصصی
6. نظارت بر اجرای برنامههای یونسكو و تهیه اسناد و مدارك لازم در این مورد و پیگیری این امور
7. برقراری ارتباط منظم با نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در یونسكو
8. تهیه و ترجمه و انتشار كتب و نشریات ادواری یونسكو و مؤسسات دیگر علمی و فرهنگی و تربیتی
9. پیگیری وظایفی كه توسط شورای عالی به دبیرخانه محول میشود
ماده 14
دبیرخانه دارای گروهها یا ادارات زیر است:
ـ آموزش و پرورش
ـ علوم
ـ علوم اجتماعی و انسانی
ـ ارتباطات
ـ فرهنگ
تبصره
رؤسای گروهها یا ادارات فوق از میان صاحبنظران و متخصصان مربوط به وسیله دبیركل منصوب میشوند.
ماده 15
هر یك از گروهها یا ادارات موضوع ماده 14، دارای كمیتههای تخصصی متشكل از نمایندگان مؤسسات و سازمانهای دولتی ذیربط و متخصصان دانشگاهی و صاحبنظران میباشد. ارتباط این كمیتهها با یونسكو و مؤسسات تابعه آن از طریق دبیرخانه كمیسیون ملی انجام میشود.
ماده 16
اعضای كمیتههای تخصصی با پیشنهاد دبیركل و حكم وزیر علوم، تحقیقات و فناوری برای مدت دو سال منصوب میشوند
تبصره 1
رئیس هر گروه یا اداره بهعنوان دبیر و نماینده كمیسیون ملی با داشتن حق رأی در كمیتههای تخصصی ذیربط شركت می نماید
تبصره 2
هریك از كمیتههای تخصصی شرح وظایف خود را تدوین و برای تصویب به شورای اجرایی كمیسیون پیشنهاد می نماید
ماده 17
بودجه كمیسیون از طریق زیر تأمین میشود:
1. وجوهی كه هر ساله در اعتبارات وزارت فرهنگ و آموزش عالی پیشبینی میشود و به صورت كمك در اختیار دبیرخانه قرار میگیرد
2. كمكهای دیگر دولت، وزارتخانهها و سازمانهای دولتی
3. كمك و هدایای سازمانهای غیر دولتی و مردم
4. درآمدهای اختصاصی