پیام مدیر کل یونسکو، خانم ایرینا بوکووا، به مناسبت روز جهانی رفع خشونت علیه زنان امنیت زنان در جریان تغییر اقلیم ۲۵نوامبر۲۰۱۶
خشونت علیه زنان نمونۀ بارزی از نقض جدی حقوق اساسی زنان و تهدیدی برای میلیون‌ها زن و دختر در سراسر جهان محسوب می‌شود. از هر سه زن در جهان حداقل یک نفر از آنان کتک خورده، با زور و ارعاب مورد آزار جنسی قرار گرفته و یا به شکل دیگری در طول زندگیش مورد سوء استفاده قرار گرفته است. جوامعی هستند که همۀ افراد آن تحت تأثیر خشونت، اعم از خشونت فیزیکی، جنسی (شامل آزار جنسی، ارعاب یا تبعیض) و روانی (به شکل لفظی یا سوء استفادۀ احساسی از قبیل زورگویی یا طرد شدن) قرار گرفته‌اند.
در این روز جهانی رفع خشونت علیه زنان، یونسکو بر موضوع تغییر اقلیم و کمبود منابع به عنوان عوامل ایجاد کنندۀ خشونت علیه زنان در منزل، خیابان و در هنگام بروز بلایای طبیعی تأکید دارد.
تغییر اقلیم میزان تهدید را چندبرابر می‌کند. تغییر اقلیم می‌تواند باعث افزایش مهاجرت و جابه‌جایی افراد و همچنین کاهش رشد غلات، سیل و افزایش فشار در منازل شود و بر امرار معاش افراد تأثیر می‌گذارد. مطالعات نشان می‌دهد که در آسیا مسئولیت ۶۵ درصد از تولید مواد غذایی مورد استفادۀ خانوارها بر عهدۀ زنان است. این مقدار در جنوب صحرای آفریقا به ۷۵ در صد و در آمریکای لاتین به ۴۵ درصد می‌رسد. در اغلب موارد این نقش سنتی زنان (و نوع فعالیت‌های) آنان است که آنان را در معرض مخاطرات بیشتر ناشی از تغییر اقلیم قرار می‌دهد. آنان در طول مسیر ده‌ها کیلومتری که برای تأمین غذا، آب و هیزم برای خانواده در روز طی می‌کنند و یا به علت جا‌به‌جایی‌ها یا فقری که پس از بروز بلایای طبیعی متحمل آن می‌شوند، بسیار آسیب‌پذیر می‌شوند. از بین رفتن منبع درآمد و فقر (ناشی از آن) می‌تواند به‌واسطۀ بروز فشار اقتصادی، عامل افزایش خشونت در منزل شود؛ ضمن اینکه ختنۀ زنان و دختران ازدواج دختران در دوران کودکی نیز ادامه پیدا می‌کند.
یونسکو به طرق مختلف به دنبال تقویت راه‌های افزایش مقاومت در شرایط تغییر اقلیم بوده و در این راستا رویکردی جنسیت‌محور را اتخاذ کرده است. یونسکو بر این باور است که زنان و دختران کلید رویارویی با مشکل تغییر اقلیم بوده و به‌ویژه در مسائل مربوط به مدیریت آب و آمادگی برای مقابله با خطر بلایای طبیعی نقش کلیدی داشته و در این راستای ترویج این ایده از برنامه‌های متنوع و همکاری‌های بین‌المللی استفاده می‌کند.
ما همه به تأثیر منفی انتشار گازهای گلخانه‌ای بر کرۀ زمین واقف هستیم. به علاوه، باید نسبت به تأثیرگذاری تغییراقلیم بر زندگی زنان و دختران در سراسر جهان نیز آگاه شویم. در زمانی که منتظر الزامی شدن اجرای توافق‌نامۀ پاریس و در حال آماده شدن برای برگزاری نشست موفقیت‌آمیز COP22 در مراکش هستیم نباید نیمی از جمعیت (کرۀ زمین) و توان بسیار بالای آنان را به دست فراموشی بسپاریم. در حل مشکلات تغییر اقلیم، نباید نقش زنان را نادیده بگیریم.
ایرینا بوکووا
مترجم: مهرناز پیروزنیک
کمیسیون ملّی یونسکو – ایران