پیام خانم ایرینا بوکووا، مدیرکل یونسکو، به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات-۳ می ۲۰۱۶ (۱۴ اردیبهشت ۹۵)

دسترسی به اطلاعات و آزادی‌های بنیادین ـ این حق شماست!

دسترسی به اطلاعات از آزادی‌های بنیادین و بخشی از حق اساسی بشر به آزادی بیان است. دریافت و در اختیار قرار دادن اطلاعات، چه به شکل برخط و یا غیربرخط، زیربنای مردم‌سالاری، حاکمیت خوب و حاکمیت قانون است.
سال گذشته جهانیان به منظور هدفمند نمودن همه فعالیت‌ها در ۱۵ سال جدید آینده، پایان دادن به فقر، حفاظت از کره زمین و تضمین سعادت و صلح ماندگار برای همه، دستورکار ۲۰۳۰ برای توسعه پایدار را تصویب کردند. در ذیل اهداف (اصلی) جدید توسعه پایدار هدفی فرعی نیز به دسترسی عمومی به اطلاعات و حفظ آزادی‌های بنیادین اختصاص یافته است. اینها دو هدف مرتبط هستند که پیشرفت در تحقق دستورکار یادشده را تسریع کرده و نقش کلیدی در این زمینه دارند.
نیاز به اطلاعات کیفی در هیچ زمانی به اندازه زمان حال که جهان با آشوب و تغییر دست به گریبان است و چالش‌های جدیدی که نیازمند همکاری و اقدام جهانی هستند روبه فزونی هستند، مهم نبوده است. لازمه دسترسی به اطلاعات کیفی ایجاد فضایی است که از نظر آزادی مطبوعات بسیار قوی باشد، ضمن اینکه لازم است نظام‌هایی کارآمد برای تضمین حق همه افراد بشر به دانستن نیز ایجاد شوند.
۲۵۰ سال پیش اولین سند تأییدکننده و رسمی حق بشر به دسترسی به اطلاعات در مکانی که امروزه سوئد و فنلاند است تصویب و اجرایی شد. این اقدام در آن زمان یک اقدام تاریخی بسیار مهم بود که در زمان حال نیز الهام‌بخش سایر دولت‌ها است زیرا روز به روز بر تعداد دولت‌هایی که قوانینی را برای فراهم‌آوردن امکان دسترسی عمومی به اطلاعات وضع می‌کنند رو به ازدیاد است. ۲۵ سال پیش در نامیبیا که به تازگی استقلال یافته است بیانیه تاریخی ویندهوک درخصوص آزادی مطبوعات تصویب شد که زمینه‌ساز به رسمیت شناخته شدن روز جهانی آزادی مطبوعات توسط سازمان ملل شد.
در گرامیداشت سالگشت این رویدادها، روز جهانی آزادی مطبوعات امسال اهمیت روزنامه‌نگاری آزاد و مستقل را در راستای پیشبرد دستورکار ۲۰۳۰، برجسته می‌سازد. روزنامه‌نگاری آزاد و مستقل به مسئله امنیت روزنامه‌نگارها می‌پردازد آن هم در زمانی که متأسفانه در هر ۵ دقیقه در جهان یک فرد حرفه‌ای در حوزه رسانه کشته می‌شود. این رویه نمی‌تواند تداوم داشته باشد. یونسکو با بهره‌گیری از برنامه عمل سازمان ملل در زمینه امنیت و مصونیت خبرنگارها، با دولت‌های کشورها در همه جهان برای ایجاد فضایی امن و آزاد برای خبرنگارها و کارکنان حوزه رسانه همکاری می‌کند.
با توجه به موارد یادشده من از تک تک شما می‌خواهم تا برای حفاظت از آزادی و حق دسترسی به اطلاعات و تشویق ملت‌ها به آن، متحد شوید. این کار لازمه تحقق حقوق و کرامت انسانی است و لازمه تحقق آرزوهایمان برای توسعه پایدار و نیز همت جمعی‌مان برای استقرار صلح ماندگار است.
این حق شماست!
ایرینا بوکووا

مترجم: مهرناز پیروزنیک
کمیسیون ملی یونسکو ـ ایران