فراخوان جایزه امیرجابر احمد آل صباح: توانمندسازی معلولین با بکارگیری فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی در سال ۲۰۱۶
در راستای اهداف راهبردی یونسکو به‌ویژه در بخش اطلاعات و ارتباطات ، یونسکو درصدد است که با بکارگیری هرچه بیشتر فناوریهای ارتباطات و اطلاعات ، موانع دسترسی به اطلاعات و دانش را از میان برداشته و از سویی با اشاعه آموزش و ترغیب مشارکت همگان «ایجاد جوامع دانش‌مدار، فراگیر و منسجم» را محقق سازد از اینرو جایزه امیر جابر احمد آل صباح با هدف ارتقاء سطح کیفی زندگی معلولین به افراد یا سازمان هایی که در توسعه دسترسی معلولین به اطلاعات و توانمندسازی آنان از طریق بکارگیری فناوری ،منابع و راه حل های دیجیتالی سهم بسزایی ایفا نموده‌اند ،اعطاء می گردد. مبلغ این جایزه که هر دو سال یکبار با حمایت مالی دولت کویت اعطا می‌گردد چهل هزار دلار آمریکاست و برندگان جایزه به توصیه هیأت ژوری توسط مدیرکل یونسکو انتخاب می‌شوند.
.
یونسکو در سال ۲۰۱۶ با انتشار فراخوان از افراد و مؤسساتی که با اجرای مجموعه‌ای از پروژه‌ها و برنامه‌ها، منابع و ابزارهای دیجیتال، سطح توانمندی معلولین را ارتقاء داده‌اند خواسته است تا بر اساس قواعد و دستورالعمل اعطاء جایزه، مستندات مربوط به کاندیداتوری خود را حداکثر تا تاریخ ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۶ (۲۵ شهریور ۱۳۹۵) به یونسکو ارسال نمایند.
در فراخوان این جایزه سه محور در خصوص فعالیتهای توانمندسازی معلولین در سال ۲۰۱۶ تعیین شده که کاندیداها می بایستی برای دریافت جایزه در این ۳ محور فعالیت کرده باشند این محورها عبارتند از :
۱ـ تنظیم سیاست‌ها و دستور العمل ها و کمک به همکاری و مشارکت شرکاء
۲ـ توسعه راه‌حل های دیجیتال از جمله ابزار و منابع مورد نیاز
۳ ـ ظرفیت‌سازی و تقویت نیروی انسانی به‌منظور ایجاد، تطبیق و استفاده از راه‌حل‌های دیجیتالی با هزینه مناسب و وضعیتی پایدار
جهت کسب اطلاعات از سوابق ، قواعد ،دستور العمل، معیارها و پروسه پذیرش جایزه می‌توان به لینک زیر مراجعه کرد:
http://en.unesco.org/prizes/digital-empowerment
لازم به ذکر است که با رشد فزاینده فناوریهای نوین و تأثیر روزافزون آن در حوزه‌های گوناگون همچون حل معضلات زیست‌محیطی، اشاعه تنوع فرهنگی، حفاظت از میراث بشری به‌ویژه ارتقاء سطح دانش و پیشبرد آموزش همگانی و مادام‌العمر و افزایش دسترسی همه شهروندان از جمله افراد دارای معلولیت به فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی ، یونسکو در سالهای اخیر اقدام به فعالیتهای گستردهای نموده که با بهره مند ساختن معلولین از فرصت‌های ناشی از ICT، نیازهای زندگی معلولین ازجمله آموزش ، اشتغال و … را برآورده سازد .
از بارزترین فعالیتهای یونسکو در این حوزه می توان به تصویب بیانیه دهلی‌نو درباره فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی در خدمت معلولین با عنوان «از طرد اجتماعی تا توانمندسازی: فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی در خدمت افراد معلول» اشاره نمود که از سوی سی و هشتمین اجلاس کنفرانس عمومی تصویب شد .
در این بیانیه ضمن تأکید بر حقوق انسانی افراد دارای معلولیت همانند سایر افراد با ذکر اسناد بین‌المللی همچون کنوانسیون حقوق معلولین ، کنوانسیون یونسکو در خصوص مبارزه با رفع تبعیض در حوزه آموزش ، قطعنامه شماره۱۴۲/۶۲ مجمع عمومی سازمان ملل ، اعلامیه جهانی سران درباره جامعه اطلاتی ( برنامه عمل ژنو و اعلامیه تونس ) ، سند نهایی اجلاس عالی مجمع عمومی سازمان ملل درباره اجرای اهداف توسعه پایدار ، به تعهدات جامعه بین‌المللی در رویارویی به چالش‌ها و فرصت های فراروی معلولین پرداخته شده و از اعضاء جامعه جهانی خواسته شده در جهت تغییر ذهنیت و رفتارهای طردکننده معلولین ، تدوین سازوکارهای تأمین دسترسی آزاد ، تبادل دانش و اطلاعات ، تناسب کامل و درست برنامه‌های درسی و فضای یادگیری با نیازهای افراد معلول ، ملزومات طرفیت‌سازی و برنامه‌های ویژه در حوزه ICT تلاش کنند .
در بیانیه دهلی نو قویآ از دولتها خواسته شده که با ایجاد چارچوب های قانونی ملی و اتخاذ سیاست های تضمین کننده مشارکت کامل افراد دارای معلولیت در جوامع معرفتی، به ارتقاء سطح زندگی معلولین کمک کنند و مهم‌تر از آن از همه ذی‌نفعان در حوزه آموزش از جمله تصمیم‌گیران، متخصصین، تأمین‌کننده‌های مالی و افراد اجرایی خواسته شده با تأمین فضاهای آموزشی اعم از آموزش رسمی و غیررسمی و آموزش الکترونیکی و از راه دور ، به حق انکارناپذیر بشر به آموزش، آزادی بیان واطلاعات ، اشتغال و توانمندسازی توجه ویژه کنند.
بیانیه دهلی نو تحقق اهداف این بیانیه یعنی توانمند سازی معلولین با بکارگیری ICT را در گرو همکاری و همیاری مؤثر نظام ملل متحد، دولتها، تصمیم‌گیران، متخصصین، رسانه‌ها، مؤسسه های پژوهشی ، بخش خصوصی ،سازمان‌های غیردولتی و شوراهای بین‌الدول دانسته که انجام بازبینی دوره‌ای در مورد نحوه اجرای تعهدات بین‌المللی ، کنوانسیون ها ، توصیه ها و بیانیه‌ها توسط همه ذی‌نفعان را ضروری می‌داند.
در کشورمان پس از تصویب این بیانیه کمیسیون ملی یونسکو بمنظور لحاظ نمودن مفاد بیانیه در تدوین سیاستهای جدید ملی یا بازنگری و تکمیل سیاستهای قبلی ،موضوع را در کمیته ملی اطلاعات برای همه به بحث و بر رسی گذاشته و کمیته ملی نیز این مهم را با مشارکت و هماهنگی سازمان ها ،وزارت خانه ها و نها دهای ذیربط ممکن دانسته و اخیراً سایتی بمنظور اطلاع رسانی در زمینه فعالیتهای ملی در حوزه کاربرد ICT بر ای معلولین از سوی سازمان فناوری اطلاعات ایران ایجاد شده که علاقمندان جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانند نیز به آدرس assistive.ir مراجعه نمایند.