دهمین جلسه کارگروه حفاظت از میراث تاریخی- فرهنگی در کمیسیون ملی یونسکو برگزار شد
در این جلسه که روز شنبه ۴ شهریور ۹۶ در محل کمیسیون ملی یونسکو- ایران، برگزار شد، دکتر سعدالله نصیری قیداری، دکتر عبدالمهدی مستکین، دکتر رضا پورحسین، علی‌اکبر اشعری، دکتر حسن کریمیان و لیلا افاضل از اعضای کارگروه حفاظت از میراث تاریخی- فرهنگی، دکتر مجتبی امیری و دکتر محمدرضا اولیاء به‌عنوان اعضای مدعو حضور داشتند.
در آغاز جلسه، نصیری ضمن خوش‌آمدگویی به اعضای کارگروه، با تأکید بر ثبت جهانی شهر یزد در ۲۱ تیر امسال، در فهرست میراث جهانی یونسکو به نهایی کردن برگزاری مراسم رونمایی از لوح ثبت جهانی یزد اشاره کرد و گفت: ضمن توجه به آنچه که در جلسات پیشین این کارگروه داشتیم، مقرر شد تا کمیته اجرایی جهت پی‌گیری این موضوع تشکیل شود تا روند اجرایی شدن آن با سرعت بیشتری انجام شود. وی افزود: در جلسه رونمایی باید به عناصر فرهنگی و تاریخی یزد هم توجه ویژه شود.
دبیرکل کمیسیون ملی تأکید کرد که در این مراسم باید از بزرگان حوزه دینی و فرهنگی یزد و سازمان‌های مردم نهاد حامی مواریث تاریخی و فرهنگی نیز دعوت به عمل آورد. همچنین از افرادی که در تهیه گزارش به یونسکو درخصوص پرونده ثبت جهانی یزد نقش داشته اند و در مسیر حفاظت و مرمت آن کوشیده اند نیز تقدیر شود.
پس از آن اولیاء خاطرنشان کرد که برگزاری مراسم رونمایی از بعد قدرشناسی بسیار حائز اهمیت است چراکه پاسداری و صیانت از هویت تاریخی، تمدنی و فرهنگی کهن‌بوم‌های ایران در راستای پیشرفت پایدار، نوعی قدرشناسی از همت و تلاش انسان‌هاست.
او ادامه داد: میراث فرهنگی ما و حفاظت و نگهداری از آن باید مبنای توسعه قرار گیرد تا بتوان میان این مواریث و بنیان‌های فرهنگی، پیوند درستی برقرار کرد؛ چراکه این مواریث فصل مشترک با گذشته و تمدن غنی ایرانی- اسلامی ما است.
اولیاء ضمن برشمردن این موضوع که مدیریت شهر باستانی یزد خود می‌تواند الگویی برای دیگر شهرهای تاریخی کشور باشد، گفت: اگر بتوان در این مراسم فرصت را مغتنم شمرده و به نحوه تولید آثار تاریخی و فرهنگی اشاره کرد، مسئولین و همچنین عامه مردم، ارزش ها و وجوه فرهنگی حفظ این آثار را بهتر می‌شناسند و به تبع آن در حفظ و نگهداری از آن‌ها کوشاتر خواهند بود.
مستکین نیز در تأیید صحبت‌های اولیاء اضافه کرد: “خاک تو آن روز که می بیختم، از پی معجون دل آمیختم/ قیمت این خاک به واجب شناس، خاک سپاسی بکن ای ناسپاس” و این یعنی قیمت و ارزش این خاک و این مواریث را دانستن و ارج نهادن؛ چراکه هر خشتی که در گذشته بالا رفته است با عشق و با یاد و ذکر خدا همراه بوده است و این همان روح معنوی حاکم بر این میراث های تاریخی و فرهنگی است که منجر به ثبت جهانی شهری تاریخی همچون یزد شده است. چنان چه دو معیار پایداری که کمیته میراث جهانی یونسکو به‌واسطه آن شهر یزد را واجد شرایط جهانی شدن دانست، معیارهای سوم و پنجم فرهنگی بوده است که در معیار سوم، یونسکو شهر یزد را به‌گونه‌ای منحصربه‌فرد و استثنایی که نمایانگر یک سنت فرهنگی و تمدنی کنونی است، معرفی کرده است. و در بند پنجم، یونسکو اذعان دارد، یزد نمونه برجسته‌ای از محل زندگی سنتی انسان در قالب یک فرهنگ هماهنگ و همسو و تعامل‌گونه با محیط زیستی است که تحت تأثیر تغییرات غیرقابل بازگشت و آسیب‌پذیر است.
دبیرکل کمیسیون در ادامه جلسه افزود: با توجه به آنچه که گفته شد رونمایی از لوح ثبت جهانی یزد باید در مکانی صورت گیرد که روح معنویت بر آن حاکم باشد و مکانی ایمانی باشد و نه سیمانی. همچنین در این رونمایی باید از دانشگاهیان که مولّد ژرف اندیشی هستند جهت تسری چنین افکاری که بدان‌ها اشاره شد، دعوت به‌عمل آورد.
پس از آن امیری، طرح پیشنهادی “آموزش نخبگی با رویکرد میان فرهنگی” را مطرح کرد و گفت: آنچه دغدغه اصلی ما درباره نگرش به میراث های تاریخی و فرهنگی است، فقدان ادبیات مشترک میان کارشناسان میراث فرهنگی با مدیران اجرایی است. همچنین چالش‌های نظری و فقدان ادبیات مورد نیاز و درست برای افراد تأثیرگذار جامعه، همگی حکایت از ضرورت طرحی آموزشی در این خصوص دارد. درواقع باید در ابتدا جامعه مخاطب جهت معرفی و درک مواریث تاریخی و فرهنگی شناسایی شود و پس از آن ادبیات متناسب با آن تعریف شود تا بتوان به نتیجه مطلوبی در این حوزه دست پیدا کرد.
وی اذعان کرد: با توجه به اینکه دنیای امروز، دنیایی با فرهنگ‌های درهم تنیده است، هدف اصلی این طرح، توانمندسازی نخبگان اجرایی و فکری کشور به عنوان عاملان تغییر باورها، نگرش‌ها و رفتارهای شهروندان از طریق آموزش با رویکرد میان فرهنگی برای افزایش یادگیری در مرزهای جهانی و عمل به اقتضائات بومی است.
امیری در خاتمه صحبت‌های خود اضافه کرد: طرح پیشنهادی با نظارت کمیسیون ملی یونسکو در ایران اجرا می‌شود و مجری آن نیز نهادهای ذی‌ربط به‌ویژه شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
کریمیان هم در این‌باره گفت: در این طرح بحث ضرورت آموزش در سطوح مختلف مطرح شده است که باید از کانال‌های رسمی و با شناسایی دقیق جامعه مخاطب صورت گیرد. دبیرکل کمیسیون نیز اظهار امیدواری کرد این طرح با استقبال مسئولین ذی‌ربط مواجه شود و مراحل اجرایی شدن آن هر چه زودتر طی شود.
در پایان نصیری ضمن جمع بندی جلسه تأکید کرد، مراسم رونمایی از لوح ثبت جهانی یزد می‌تواند تأثیرات ملی و بین‌المللی داشته و گامی مؤثر در مسیر حفظ هویت ایرانی- اسلامی ما باشد.
“سلمه غیاثی“، مدیر روابط عمومی کمیسیون ملی یونسکو- ایران