همایشها و نشستهای جاده ابریشم در عشقآباد: ترکمنستان
به مناسبت نامیدن سال ۲۰۱۸ به نام «ترکمنستان: قلب جادۀ ابریشم» توسط ریاست جمهوری ترکمنستان، مجموعه نشستها و همایشهایی در اینباره در عشقآباد در روزهای ۱۳ تا ۱۷ آذرماه ۱۳۹۷ برگزار شد. در این نشستها پژوهشگران و نمایندگان از کشورهای مختلف (از جمله، ترکمنستان، ایران، چین، اسپانیا، عمان، کره جنوبی، هند، پاکستان، ژاپن، ترکیه، جمهوریآذربایجان، روسیه، ازبکستان، افغانستان، فرانسه، مغولستان، انگلستان و…) حضور داشتند و دیدگاههای خود را دربارۀ جاده ابریشم متناسب با موضوعات مطرحشده در نشستها و همایشها ارائه کردند.
در «پنجمین نشست کمیتۀ هماهنگی میراث جهانی جاده ابریشم»، نمایندۀ ایران سیدهادی احمدی روئینی رئیس ادارۀ کل حفظ و احیای بناها و محوطههای تاریخی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ـدر جلسات پیشین این کمیته نیز نمایندۀ ایران بوده استـ حضور یافت. نمایندگان کشورهای حاضر در این کمیته در جلسۀ کارشناسی فرآیند انتخاب میراث جهانی جادۀ ابریشم برای ثبت در فهرست میراث مشترک را بررسی و دربارۀ محور دوم این جادهها در کشورهای ازبکستان و تاجیکستان به نام مسیر پنجیکنت ـ سمرقند ـ بیکند نظرات خود را بیان کردند. از جمله نمایندۀ ایران زمینههای همکاری ایران و ترکمنستان برای ثبت میراث مشترک در پروندۀ جادۀ ابریشم را طرح و بررسی کرد.
در همایش «اهمیت جاده بزرگ ابریشم در توسعه حال و آینده» الکساندر لیخت سرپرست دفتر منطقهای یونسکو در تهران، در افتتاحیۀ این نشست، دربارۀ برنامههای جادۀ ابریشم یونسکو و از جمله دفتر یونسکو در تهران، اهمیت جادۀ ابریشم در تعاملات فرهنگی به ویژه در میان کشورهای آسیای مرکزی سخنرانی کرد. همچنین سخنرانی دکتر ابراهیمی ترکمان ریاست سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دربارۀ نقش ایران در تعاملات فرهنگی کشورهای کنارۀ جادههای ابریشم و اقدامات انجامشده در ایران برای توسعۀ فضای گفتگو از جمله مباحث مطرحشده در این همایش بود. دکتر حسن باستانی راد، نماینده ایران در شبکه کشورهای عضو جادۀ ابریشم سازمان یونسکو و عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی نیز در سخنرانی خود با عنوان «شبکۀ شهرهای آسیای مرکزی و ایران در جادۀ ابریشم»، به زنجیرۀ پایگاههای میانفرهنگی در این منطقه اشاره کرد و براساس مستندات تاریخی پیوند تاریخی شهرها، روستاها و جوامع را در آفرینش میراث مشترک، زمینهای برای شکوفایی و توسعۀ شهرهای منطقه دانست.
در نشست «کارشناسی اطلس تعاملات فرهنگی یونسکو با موضوع ورزشها و بازیهای سنتی» کارشناسان و پژوهشگران این حوزه به ارائۀ دیدگاههای خود دربارۀ نقش بازیها در تعاملات فرهنگی کنارۀ جادهها پرداختند و از جمله دکتر مرتضی رضوانفر پژوهشگر و عضو هیئت علمی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دربارۀ میراث ثبت شدۀ ایران در اینباره مانند چوگان و آئین پهلوانی و زورخانهای به نقش تاریخی و فرهنگی بازیها و ورزشهای سنتی و محلی در ایران در کنارۀ جادۀ ابریشم، اشاره کرد.
“نمایشگاه مساجد ایرانی در مسیر راه ابریشم” از برنامههای جانبی این نشستها بود که توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی در روز شنبه ۱۷ آذر در رایزنی فرهنگی ایران در عشقآباد برپا شد. این نمایشگاه که با سخنرانی رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، سفیر و رایزن فرهنگی ایران و دکتر ژان دورینگ کارشناس ارشد یونسکو افتتاح شد حاوی ۱۵ تابلو از مساجد ایرانی است که از شرق چین تا آفریقا را در برمیگیرد. نمایشگاه حاصل پروژهای فراملی با عنوان “بررسی کتیبههای فارسی در جهان” است که توسط دکتر مرتضی رضوانفر عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی در حال انجام است. این نمایشگاه از تاریخ ۲۰ آذر (۱۱ دسامبر) به مرکز همایشهای عشقآباد منتقل میشود و برای دو هفته ادامه خواهد داشت.