حضور دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو-ایران در نشست تخصصی بررسی ابعاد مختلف تأثیرات سدسازیهای اخیر ترکیه
نشست تخصصی بهمنظور بررسی آثار و ابعاد مختلف اجرای طرح سدهای ترکیه بر روی رودهای دجله و فرات و پیامدهای آن بر حوزه تمدنی آسیای غربی بهویژه کشورهای ایران، عراق، سوریه و ترکیه و نیز آسیبهایی که بر آثار فرهنگی بشری و اسلامی وارد میشود، اولین جلسه از سلسله نشستهای علمی پیرامون این موضوع با میزبانی گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم و با حضور ریاست فرهنگستان، دبیر، معاونان پژوهشی و اعضای گروههای مختلف علمی فرهنگستان، جمع کثیری از استادان برجسته حقوق، فلسفه، فقه و متخصصان فنی و صاحبنظران محیطزیست و عمران برگزار شد.
در این نشست دکتر ابراهیم بیگزاده، استاد حقوق بینالملل دانشگاه شهید بهشتی به بررسی «آثار حقوقی اجرای طرح گاپ توسط ترکیه بر حوزه تمدنی آسیای غربی» پرداخت و در ادامه استادان حاضر در جلسه به بحث و بررسی ابعاد مختلف این موضوع پرداختند.
دکتر بیگزاده در سخنان خود اظهار داشت: ترکیه با تصمیم یکجانبه خود در اجرای طرح گاپ با کمک مالی برخی از کشورها از جمله رژیم اشغالگر اسرائیل و تعدادی از نهادهای مالی بینالمللی چندین هدف از جمله تغییر ترکیب جمعیتی، وارد کردن خسارات به دولتهای همجوار از طریق نقض اصول مسلم حقوق بینالملل در مورد آبراههای بینالمللی را دنبال میکند. ایشان در ادامه با بیان اینکه به نظر میرسد مهمترین رهآورد اجرای طرح گاپ از بین بردن هویت فرهنگی و تاریخی حوزه تمدنی بینالنهرین (علیا و سفلی) بهواسطه تخریب میراث فرهنگی و تاریخی آنها است، تأکید کرد: که شایسته است از تمامی طرق ممکن از جمله دیپلماسی بینالدولی و عمومی، بسیج افکار مردم منطقه و جهان، استمداد از نهادهای جهانی و منطقهای مانند یونسکو و سازمان همکاری اسلامی و حتی بررسی امکان طرح دعوا بر علیه ترکیه برای متوقف کردن ادامه اجرای طرح گاپ و کاهش آثار بخش اجرا شده آن، استفاده کرد.
دکتر نصیری ضمن تشکر از دکتر محققداماد برای برگزاری این نشست ارزشمند و همچنین تشکر از دکتر بیگزاده، با اشاره به تجارب خویش در کمیتههای تخصصی مربوط به حقوق آب، یکی از عوامل مهم چالشبرانگیز در این حوزه در کشور را غفلت در تربیت و آموزش نیروی انسانی متخصص در این حوزه برشمرد که نبود چنین کارشناسان متخصصی در عرصه ملی، توان و ظرفیت دفاع از حقوق کشور را در عرصههای بینالمللی تقلیل میدهد.
همچنین دکتر مهنام ، مدیر گروه علوم اجتماعی و انسانی کمیسیون ملی یونسکوـ ایران نیز ضمن تشکر از دکتر محققداماد بهعنوان رئیس کمیته ملی اخلاق زیستی کمیسیون ملی یونسکو، موضوع تبعات اخلاقی تغییرات اقلیم را از مهمترین اولویتهای سازمان جهانی یونسکو دانست. وی با اشاره به مفاد آخرین سند در دست تدوین ۱۸ مادهای مبنی بر اصول اخلاقی تغییرات اقلیم یونسکو، فرصت استفاده از ظرفیت سازمان جهانی یونسکو در خصوص طرح موضوع چنین بحرانهایی را برای بهرهمندی از سیاستهای توصیهای و مشورتی این سازمان مغتنم برشمرد و افزود: اگرچه توصیههای سازمان جهانی یونسکو ضمانت اجرایی ندارد و الزامآور نیست ولی همواره در موارد مشابه همچون حفاظت از میراث فرهنگی کشورهای اشغالشده مثل فلسطین حضور فعال داشته و هشدارهای این سازمان موجب ایجاد خط قرمزهای مطلوب برای جلوگیری از اوج گرفتن بحران و تنش بوده است.