بیانیه کنفرانس جهانی آموزش برای توسعه پایدار۳۱ مارس ـ ۲ آوریل ۲۰۰۹، بن، آلمان
بیانیه بُن
ما، شرکتکنندگان در کنفرانس جهانی آموزش برای توسعه پایدار یونسکو که از ۳۱ مارس لغایت ۲ آوریل ۲۰۰۹ در بُن آلمان برگزار شد، بیانیه و فراخوان اقدامی به شرح پیوست صادر میکنیم:
۱- علیرغم رشد بیسابقه اقتصادی در قرن بیستم، فقر طولانی مدت و نابرابری هنوز هم افراد زیادی، بهویژه آنان که بیش از همه آسیبپذیرند، را تحت تأثیر قرار میدهد. جنگ و درگیریها نیاز به استقرار فرهنگ صلح را مداوماٌ یادآور میشوند. بحرانهای مالی و اقتصادی جهانی خطر اقدامات و الگوهای توسعه ناپایدار اقتصادی مبتنی بر سودهای کوتاه مدت را یادآور میشوند. بحران غذا و گرسنگی در سطح جهان مسئلهای بینهایت جدی است. الگوهای تولید و مصرف ناپایدار آثار اکولوژیکیای به همراه داشته و دارند که با بروز پدیده تغییر اقلیم امکانات نسلهای حال و آینده و پایداری زندگی بر روی کره زمین را به چالش میکشند.
۲- با گذشت یک دهه از قرن ۲۱، جهان با مشکلات و چالشهایی عظیم، مرتبط و پیچیده در رابطه با توسعه و شیوه زندگی روبهروست. چالشها زاییده ارزشهای مولد جوامع ناپایدار هستند. چالشها مرتبط به هم هستند و رفع آنها نیازمند تعهدات مستحکمتر سیاسی و اقدامات اثرگذار است. ما به دانش، فنآوری و مهارتهای لازم برای تغییر شرایط پیش آمده مجهزیم. اکنون نیازمند آنیم که پتانسیلهای خود را برای استفاده از کلیه فرصتهای موجود به منظور بهبود عملکرد خود و ایجاد تغییراتی مطلوب بسیج نماییم.
۳- آثار توسعه غیرپایدار، اولویتها، مسئولیتها و ظرفیتها از منطقه تا منطقه و بین کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته متغیر است. تضمین توسعه پایدار در حال و آینده نیازمند همکاری همه کشورهاست. سرمایهگذاری در آموزش برای توسعه پایدار سرمایهگذاری برای آینده و اقدامی نجات بخش است، به ویژه در ارتباط با کشورهای کمتر توسعه یافته و کشورهایی که در شرایط پس از جنگ بهسر میبرند.
۴- با توجه به وعدههای اجلاسهای ژوهانسبورگ، داکار و جامتین، ما نیاز به یک تعهد مشترک برای آموزش داریم که قادر به توانمندسازی مردم باشد. توانمندسازی مردم برای تغییر، تعهدی همگانی را نسبت به آموزش طلب میکند. این آموزش باید قادر به تأمین ارزشها، دانش، مهارتها و توانمندیهای لازم برای یک زندگی پایدار، مشارکت اجتماعی و بهدست آوردن شغلی شرافتمندانه باشد. بنابر آنچه که در دستورکار آموزش برای همه آمده است دسترسی به آموزش پایه اساس توسعه پایدار است. بهعلاوه، در این دستورکار بر آموزشهای پیش دبستانی، آموزش روستاییان و سوادآموزی بزرگسالان نیز تأکید شده است. دستیابی به سواد و توان محاسباتی به افزایش کیفیت آموزش کمک کرده و در موفقیت برنامه آموزش برای توسعه پایدار نیز نقشی مهم دارد.
۵- آموزش و یادگیری مادامالعمر به دستیابی به شیوههای زندگی مبتنی بر اقتصاد، عدالت اجتماعی، امنیت غذایی، انسجام اکولوژیکی، شیوههای پایدار امرار معاش، احترام به کلیه اشکال زندگی و ارزشهای مهم عاملِ انسجام اجتماعی، مردمسالاری و اقدام مشارکت محور میانجامد. تساوی بین جنسها با تأکید خاص بر مشارکت زنان و کودکان دختر در آموزش، برای ایجاد پایداری و توسعه امری حیاتی است. آموزش برای توسعه پایدار در تأمین روشهای پایدار برای زندگی، ایجاد اشتیاق در افراد و تأمین آینده آنان ضروری است.
آموزش برای توسعه پایدار در قرن بیستویکم
۶- آموزش برای توسعه پایدار به جهتگیریای نوین در حوزه آموزش برای همه و یادگیری منجر میشود. این نوع آموزش به ترویج آموزش کیفی کمک کرده و به طور فراگیر همه افراد را شامل میشود. آموزش برای توسعه پایدار بر ارزشها، اصول و اقدامات ضروری در پاسخگویی به چالشهای حال و آینده مبتنی است.
۷- آموزش برای توسعه پایدار به جوامع کمک میکند راهحلهایی برای مشکلات متعدد پیدا کنند و اولویتهای متعددی را برای خود قائل شوند که از این میان میتوان به آب، انرژی، تغییر اقلیم، کاهش خطرات و بلایای طبیعی، از میان رفتن تنوع زیستی، بحران غذا، خطرات وارد به سلامتی، آسیبپذیری اجتماعی و ناامنی اشاره داشت. آموزش برای توسعه پایدار در ایجاد نگرشهای جدید به اقتصاد مؤثر است. آموزش برای توسعه پایدار به ایجاد جوامعی مقاوم، سالم و پایدار از طریق رویکردی منسجم و نظاممند کمک میکند. آموزش برای توسعه پایدار نظامهای آموزشی را هرچه مرتبطتر، با کیفیتتر، معنیدارتر و هدفمندتر مینماید. این نوع آموزش کلیه نظامهای آموزش رسمی، غیر رسمی و کلیه بخشهای جامعه را در یک فرآیند مادامالعمر یادگیری دخیل میکند.
۸- آموزش برای توسعه پایدار بر ارزشهایی نظیر عدالت، انصاف، بردباری، کفایت و مسئولیت استوار است. ترویج تساوی جنسیتی، انسجام اجتماعی و کاهش فقر از دیگر مزایای آموزش برای توسعه پایدار است ضمن اینکه بر اهمیت به همنوع، وحدت و صداقت، همانگونه که در منشور زمین ذکر شده است، نیز تأکید دارد. زیربنای آموزش برای توسعه پایدار اصولی هستند که در حمایت از زندگی پایدار، مردم سالاری و رفاه انسانی تدوین شدهاند. حفاظت زیست محیطی و مرمت آثار طبیعی، حفاظت از منابع طبیعی و استفاده پایدار از آنها، یافتن راه حل برای رویارویی با الگوهای ناپایدار حفاظتی و مدلهای غیر پایدار مصرف و ایجاد جوامع صلح و عدالت محور نیز به طور کلی از اصول مهم زیربنایی آموزش برای توسعه پایدار هستند.
۹- آموزش برای توسعه پایدار بر رویکردهای مهم و خلاق، تفکر طولانی- مدت، نوآوری و توانمندسازی برای رویارویی با عدم قطعیتها و حل مشکلات پیچیده تأکید دارد. آموزش برای توسعه پایدار بیانگر ارتباط متقابل محیط زیست، اقتصاد، اجتماع و تنوع فرهنگی در سطوح محلی و جهانی بوده و بر زمان گذشته، حال و آینده تأکید دارد.
۱۰- از آنجا که آموزش برای توسعه پایدار با نیازهای متعدد و شرایط قابل لمس زندگی انسانها در ارتباط است، مهارتهای لازم را برای یافتن راه حلهای مشکلات در اختیار افراد قرار میدهد ضمن اینکه بر دانش و تجربیات فرهنگهای محلی، اندیشهها و فنآوریهای نوین استوار است.
پیشرفت در اجرای دهه بینالمللی آموزش برای توسعه پایدار
۱۱- در پنج سال اولیه دهه بینالمللی آموزش برای توسعه پایدار سازمان ملل متحد، که رهبری و هماهنگیهای آن برعهده یونسکو است، بسیاری از کشورها پیشرفتهایی در اجرای آموزش برای توسعه پایدار حاصل کرده و اقدام به ایجاد چارچوبهای بدیع در امر سیاستگذاری نمودهاند. تعدادی از آژانسهای تخصصی ملل متحد، سازمانهای غیردولتی نهادهای منطقهای و شبکههای همکار درگیر فعالیتهایی ملموس در حمایت از بخشهایی از برنامه آموزش برای توسعه پایدار هستند. اکنون اقداماتی در جهت درک بهتر، ترویج، اجرا و ارزیابی کیفیت آموزش برای توسعه پایدار در دست اجراست. چارچوبی جهانی برای فعالیتهای ارزیابی و پایش طراحی شده است. مکمل فعالیتهای انجام شده در سطح جهانی برنامهها و راهبردهای منطقهای هستند.
۱۲- ما آموزش را عاملی مهم در ارتقاء رفاه انسانی میدانیم. اکنون به دانش و تجربه لازم برای بهبود محتوا، روشها و اهداف آموزش مجهزیم. اکنون میدانیم برای تحکیم آموزش مادامالعمر چگونه نظامهای آموزشی را از نو جهت دهیم. آموزش برای توسعه پایدار به ما آموخته است چگونه پیوندهای میان آموزش رسمی و غیر رسمی را ارتقا دهیم. ما به اهمیت تقویت فرآیندهای آموزشی متحول ساختن و به اشتراکگذاشتن دانش مربوطه واقفیم.
۱۳- علم اطلاعات بهتری در حوزه تغییر اقلیم و نظام پشتیبان حیات زمین در اختیارمان گذاشته است؛ و دانش علمی ما را درباره HIV/AIDS ، مالاریا، سل، بیماریهای قلبی و دیگر مشکلات جدی تهدیدکننده سلامت انسانها افزایش داده است. اکنون ما نظامهای طبیعی را بهتر میشناسیم، تأثیر انسان را بر آنها بهتر میدانیم و چگونگی ارتقای رفاه انسانی را به واسطه تنوع زیستی شناختهایم. میدانیم که شیوههای معمول تفکر اقتصادی باید تغییر کنند و نیاز به پیشگیری از تولید و مصرف ناپایدار و پشتیبانی از بهوجودآمدن کشورهای توسعه یافته پایدار، یک ضرورت است. علوم اجتماعی درک بهتری از جنبههای احساسی، شناختی، فرهنگی و اخلاقی توسعه انسانی را به ارمغان آورده، ضمن اینکه درک ما را از جامعهشناسی تغییر نیز افزایش داده است.
۱۴- اکنون زمان آن رسیده است که این دانش را اجرایی کنیم. این مطلب برای تقویت و گسترش نتایج دهه بینالمللی آموزش برای توسعه پایدار ملل متحد در ۵ سال آینده اهمیت زیادی دارد و به جز این مورد تضمینی برای اجرای بلندمدت آموزش برای توسعه پایدار نیز به حساب میآید.
فراخوانی برای اقدام
۱۵- آموزش برای توسعه پایدار در حوزههای مختلف به اشکال متفاوتی پیشرفت کرده است که این پیشرفت نیازمند اتخاذ رویکردهای متفاوت در حوزههای مختلف بوده و هست. در سالهای آتی نیاز تلاشی ویژه از جانب کشورهای در حال توسعه و کشورهای توسعه یافته، جامعه مدنی و سازمانهای بینالمللی در موارد زیر به شدت احساس میشود:
در سطح سیاستگذاری در کشورهای عضو
الف) بسط آموزش برای توسعه پایدار به کلیه سطوح آموزش و کاربرد آن در دستیابی به آموزش کیفی، با تأکید خاص بر برقراری پیوند میان آموزش برای توسعه پایدار و آموزش برای همه در چارچوب رویکردی منسجم و نظاممند. تحقق و ترویج اهداف آموزش برای توسعه پایدار در مجامع بینالمللی و در سطح بینالمللی.
ب) افزایش درک و آگاهیهای عمومی از توسعه پایدار و آموزش برای توسعه پایدار از طریق ادغام آموزههای پنج ساله اول دهه آموزش برای توسعه پایدار ملل متحد در برنامهها و سیاستگذاریهای عمومی و در اشکال مختلف آموزش غیر رسمی. به این منظور، ارتقای نقش و مشارکت رسانهها در افزایش درک و آگاهیهای عمومی از مسائل مربوط به پایداری ضرورت مییابد. علاوه بر این، افزایش ظرفیتهای حرفهایها در حوزه رسانهها نیز ضرورت دارد.
ج) بسیج منابع و هزینههای کافی به نفع آموزش برای توسعه پایدار، به ویژه از طریق ادغام آموزش برای توسعه پایدار در چارچوبهای سیاستگذاریهای ملی برای توسعه و چارچوبهای مالی، در فرآیندهای مشترک برنامهریزی کشوری ملل متحد و دیگر چارچوبهای سیاستگذاری کشوری (مانند رویکردهای بخشی) و در برنامههای آموزش برای همه و اهداف توسعه هزاره، ترویج و افزودن آموزش برای توسعه پایدار به اولویتهای بنیادها و اعطاکنندگان.
د) جهتدهی مجدد به آموزش و نظامهای آموزشی با هدف توانمندسازی این دو مورد برای رویارویی با مشکلات مربوط به پایداری از طریق سیاستگذاری در سطوح ملی و محلی. توسعه و اجرای سیاستهای آموزش برای توسعه پایدار از طریق رویکردهای هماهنگ بین بخشی و بین وزارتی که بخش تجاری، جامعه مدنی، جوامع محلی و جامعه علمی را نیز شامل میشوند.
هـ) توسعه و تقویت سازوکارهای توانمندسازی ملی، منطقهای و بینالمللی موجود در حوزه آموزش برای توسعه پایدار و تقویت و گسترش آن دسته از مشارکتهای موجود در این حوزه که تنوع فرهنگی را به رسمیت شناخته و در رأس اولویتهای خود قرار دادهاند. تأسیس کمیتههای منطقهای و کشوری، شبکهها و جوامعی که مجری آموزش برای توسعه پایدار باشند، پیوندهای ملی – منطقهای و ملی – جهانی را تقویت کرده و همکاریهای شمال – جنوب – جنوب و جنوب – جنوب را گسترش دهند.
در سطح عملیاتی
و) پشتیبانی از ادغام (آموزشهای) توسعه پایدار و موارد مرتبط با آن در کلیه سطوح آموزش رسمی و غیر رسمی در سایه رویکردی منسجم و نظاممند، بهویژه از طریق تدوین رویکردهای تربیتی مؤثر، آموزش معلمان، تمرین معلمی، برنامههای درسی، مواد و وسایل یادگیری، توسعه نقش پیشتاز آموزش و همچنین از طریق به رسمیت شناختن نقش مؤثر آموزش و یادگیری غیر رسمی و نیز یادگیری در محل کار (ضمن خدمت) و یادگیری فنی و حرفهای. توسعه پایدار ، موضوعی بینرشتهای است که به کلیه حوزهها و رشتهها مربوط میشود.
ز) جهتدهی مجدد به برنامههای درسی و برنامههای آموزش معلمان به منظور ادغام آموزش برای توسعه پایدار در برنامههای آموزشی قبل و ضمن خدمت. حمایت از مؤسسات آموزش معلمان، اساتید دانشگاه و معلمان در امور شبکهسازی، توسعه و فعالیتهای پژوهشی برای دستیابی به روشهای صحیح تربیتی. از دیگر اقدامات حائز اهمیت عبارتند از : حمایت از معلمان در ایجاد راهبردهایی برای آموزش برای توسعه پایدار که قابل استفاده در کلاسهایی با تعداد نفرات بالا باشند و نیز تدوین راهبردهایی برای ارزیابی فرآیندهای یادگیری آموزش برای توسعه پایدار.
ح) ترویج گفتگوهای مبتنی بر شواهد برای سیاستگذاری در آموزش برای توسعه پایدار با تکیه بر نتایج پژوهشها، بررسیها و راهبردهای ارزیابی و با به رسمیت شناختن و به اشتراک گذاشتن اقدامات بهینه. ایجاد نشانگرهای ملی برای آموزش برای توسعه پایدار که بیانگر اجرای مؤثر آموزش برای توسعه پایدار و بازبینی مؤثر فرآیندها و نتایج آن هستند.
ط) توسعه و گسترش همکاران در حوزه آموزش برای توسعه پایدار به منظور ادغام برنامه در امور تربیتی، آموزشهای حرفهای و یادگیری در محل کار از طریق به کار واداشتن جامعه مدنی، بخشهای خصوصی و عمومی، سازمانهای غیر دولتی و شرکای توسعه. آموزش برای توسعه پایدار باید جزئی مکمل از آموزشهای رهبران امور تجاری، صنایع، اتحادیههای کارگری، سازمانهای غیرانتفاعی و داوطلبانه و مؤسسات ارائه خدمات عمومی باشد. برنامههای آموزش فنی و حرفهای باید برای دربرگرفتن آموزش توسعه پایدار تغییر جهت دهند.
ی) دخالت دادن جوانان در طراحی و اجرای آموزش برای توسعه پایدار. بهرهمندی از تعهد، انسجام و توان جوانان و شبکههای سازمانهای مرتبط به آنان در ترویج آموزش برای توسعه پایدار، به رسمیت شناختن حق جوانان در مطرح کردن سؤالاتی در زمینه آموزش برای توسعه پایدار و مسائل مرتبط با آن.
ر) تقویت مشارکت و نقش کلیدی جامعه مدنی در امر گفتگو، مشارکت همگانی و اجرای آموزش برای توسعه پایدار. جستجوی راههایی برای گسترش چنین تعهد و مشارکتی.
س) ارزش نهادن و به رسمیت شناختن نقش مهم نظامهای دانش محلی، بومی و سنتی در آموزش برای توسعه پایدار و ارزش نهادن بر نقش متفاوت فرهنگها در ترویج آموزش برای توسعه پایدار .
ش) آموزش برای توسعه پایدار باید فعالانه در جهت ترویج تساوی جنسیتی حرکت کند ضمن اینکه باید زمینههای ایجاد شرایط و راهبردهایی که زنان را در به اشتراک گذاشتن دانش و تجربه ایجاد تغییرات اجتماعی و رفاه انسانی توانمند میسازد، ایجاد نماید.
ص) تولید دانش به روش شبکهسازی در آموزش برای توسعه پایدار. شناسایی و حمایت از مدارس، دانشگاهها و دیگر مؤسسات آموزش عالی وپژوهشی و مراکز و شبکههای آموزشیای که قادرند در نقش مراکز نوآوری و مراکز تخصصی برای ایجاد و به اشتراک گذاشتن دانش فعالیت کنند و برای پیشبرد آموزش برای توسعه پایدار منابع مالی فراهم کنند. بررسی پتانسیل محوطههای خاص جغرافیایی و محوطههای طبیعی که محدوده آن توسط رشتهکوهها و اکوسیستمها مشخص شده است که میتوانند از نظر مکانی در نقش ” آزمایشگاههایی” برای این نوع از آموزش ـ فعالیت کنند.
ض) ترویج و ترغیب به کسب تخصص علمی، پژوهش و تولید دانش جدید در زمینه آموزش برای توسعه پایدار از طریق درگیرنمودن مؤسسات آموزش عالی و شبکههای پژوهشی فعال در حوزه آموزش برای توسعه پایدار. استفاده از پتانسیلهای اصلی دانشگاهها: آموزش، پژوهش و مشارکت جوامع با هدف تقویت دانش محلی و جهانی در حوزه آموزش برای توسعه پایدار و بهرهبرداری از کرسیهای یونسکو در زمینه آموزش برای توسعه پایدار و شبکههای برنامهای یونسکو در این فرآیند. ایجاد ساختارهای سازمانی و نهادینهای که موجب انعطافپذیری و تسهیلکننده مشارکت دانشآموزی/ دانشجویی و برنامههای بینرشتهای هستند و به تدوین پروژههایی منجر میشوند که توان رویارویی با پیچیدگی و فوریت آموزش برای توسعه پایدار را دارند. حمایت از برنامههای تدوین شده در حوزه آموزش برای توسعه پایدار و پژوهش در آموزش عالی، ایجاد و اجرای نظامهای پاداشدهی را ایجاب میکند.
ط) تدوین سازوکارهایی نهادینه در جریان دهه بینالمللی آموزش برای توسعه پایدار ملل متحد و دیگر دهههای جاری سازمان ملل مانند دهه اقدام ملل متحد و آب برای زندگی با هدف تضمین اجرای آموزش برای توسعه پایدار در ورای دهههای یادشده.
ظ) استفاده از تخصص موجود در نظام ملل متحد برای تحکیم آموزش برای توسعه پایدار در کنوانسیونهای کلیدی تدوین شده در حوزه توسعه پایدار ، به عنوان مثال کنوانسیونهای متمرکز بر تنوع زیستی، تغییر اقلیم، بیابانی شدن و میراث معنوی فرهنگی.
ع) تقویت آموزش و نظامهای آموزشی برای رویارویی با چالشهای مهم و چالشهای نیازمند اقدام عاجل در مسائل مربوط به پایداری نظیر تغییر اقلیم و امنیت آب و غذا از طریق تدوین برنامههای اقدام ویژه در چارچوبهای مشارکتی و در چارچوب دهه بینالمللی آموزش برای توسعه پایدار ملل متحد.
۱۶- شرکتکنندگان در کنفرانس جهانی آموزش برای توسعه پایدار در سال ۲۰۰۹ از یونسکو به عنوان سازمان رهبریکننده دهه آموزش برای توسعه پایدار ملل متحد میخواهند که :
الف) نقش رهبریکننده و هماهنگ کننده خود را در رابطه با دهه آموزش برای توسعه پایدار ملل متحد در سایه برنامه عمل بینالمللی و در همکاری با دیگر آژانسهای ملل متحد و برنامههایی نظیر UNEP، UNU و آژانسهای مجری EFA (UNICEF، NDP ، UNFPA و بانک جهانی) افزایش دهد و آموزش برای توسعه پایدار مربوط به راهبردهای ملل متحد واحد درسطح کشوری ادغام کند، بهویژه از طریق فرآیندهای چارچوب مساعدت توسعه ملل متحد.
ب) از کشورهای عضو و دیگر همکاران در اجرای دهه آموزش برای توسعه پایدار حمایت کند، به ویژه از طریق ظرفیتسازیهای بالا دست و ارائه توصیههایی در مورد تدوین راهبردهای منسجم ملی، پایش و ارزیابی، شناسایی و به اشتراک گذاشتن نتایج اقدامات بهینه انجام گرفته در حوزه آموزش برای توسعه پایدار ملل متحد، ارائه پشتیبانیهای لازم و فراهم آوردن زمینه گسترش همکاریهای بینالمللی با تأکید خاص بر کشورهای کمتر توسعه یافته و مناطقی که در شرایط پس از جنگ به سر میبرند.
ج) دستورکار آموزش برای توسعه پایدار را در مجامع مهم بینالمللی در حوزه آموزش مانند کنفرانس و مذاکرات بینالمللی نظیر G8 ، G20، کنفرانس تغییر اقلیم کپنهاگ، گروه بلندپایه آموزش برای همه، شوراهای مهم اجرایی ملل متحد و کنفرانسهای جهانی یونسکو (در کنار دیگر فعالیتهای جاری) ارائه یا ترویج کند.
د) از تخصص موجود در ذخیرهگاههای زیست سپهری یونسکو، محوطههای میراث جهانی و دیگر برنامههای علمی، فرهنگی و آموزشی مانند برنامه آموزش معلمان در منطقه شمال صحرای آفریقا، مدارس وابسته و برنامه سوادآموزی برای توانمندسازی در جهت پیشبرد اهداف آموزش برای توسعه پایدار و ضمانت ادغام اولویتهای اصلی این برنامه در راهبردها و برنامههای طولانی مدتتر یونسکو استفاده کند.
ذ) فعالیتهای پژوهشی مرتبط با آموزش برای توسعه پایدار را از طریق برنامههای یونسکو ترویج کند تا به اینوسیله کیفیت و ادله این گونه از آموزش را تقویت نماید. نظام ارزیابی و پایش جهانی را به منظور ارزیابی آموزش برای توسعه پایدار و اقدام به تدوین و تعریف راهبردها و عملکردهای بینالمللیای که میتوانند به یک نتیجهگیری موفقیتآمیز، ملموس و قابل مشاهده از دهه آموزش برای توسعه پایدار ملل متحد منجر شوند، هرچه بیشتر تقویت نماید.
ر) با مشورت و همکاری دیگر شرکا بر ارتباط و اهمیت آموزش و پرورش در اجلاس سران ملل تحد در مورد تغییر اقلیم (COP 15) تأکید کند؛ این اجلاس در کپنهاگ، دانمارک در دسامبر ۲۰۰۹ برگزار میشود.
ز) تلاشها و برنامههای لازم را برای قراردادن آموزش تغییر اقلیم در صدر فعالیتهای بینالمللی، برای گنجاندن آن در چارچوب دهه آموزش برای توسعه پایدار ملل متحد و در چارچوب راهبرد یونسکو برای اقدام در مورد تغییر اقلیم و نیز در نظر گرفتن آن به عنوان جزیی از عملکرد گسترده نظام ملل متحد، افزایش دهد.
۱۷- علاوه بر موارد فوق، شرکتکنندگان در این کنفرانس نسبت به اجرای بیانیه حاضر متعهد میشوند.
۱۸- شرکتکنندگان خواستار بسیج منابع کافی مالی در راستای توصیههای بیانیه حاضر هستند.
۱۹- شرکتکنندگان در کنفرانس جهانی از دولت آلمان برای میزبانی این نشست قدردانی میکنند و از خواست دولت ژاپن برای میزبانی کنفرانس جهانی پایان دهه در حوزه آموزش برای توسعه پایدار در مشارکت با یونسکو استقبال میکنند.